2ـ غالیان و افراطیان

ما در میان دو گروه افراطى و تفریطى قرار داریم. از یک سو کسانى که در مسأله توسّل مقصّرند، اشکال تراشى مى کنند و توسّلى را که قرآن و روایات اجازه داده مجاز نمى شمرند و گمان مى کنند این باعث کمال توحید آنان است، در حالى که در خطا و اشتباهند. توسّل به اولیاء الله به خاطر اطاعت، عبادات، اعمال و قربشان در درگاه خدا، تأکیدى است بر مسأله توحید و همه چیز را از خدا خواستن.
گروه دوّم گروه افراطى هستند، آنهایى که به وسیله توسّل راه غلوّ را پیش مى گیرند. خطر این غلاة از خطر گروه اوّل کمتر نیست. تعبیراتى مى کنند که با توحید افعالى سازگار نیست، یا تعبیراتى دارند که با توحید در عبادت نمى سازد. در حالى که «لا مؤثّر فى الوجود إلاّ الله» مؤثّر واقعى در جهان هستى خداست و هر که هر چه دارد از اوست. بنابراین ما همان گونه که باید با منکران توسّل صحیح مبارزه کنیم یا آنها را ارشاد نماییم و از خطاها باز داریم، گروه غلات و افراطى گران را نیز باید ارشاد کرده و به راه صحیح بازگردانیم.
در واقع مى توان گفت یکى از عوامل پیدایش منکران توسّل افراط و غلوّ بعضى از طرفداران توسّل است. وقتى اینها راه افراط را پیش گرفتند، طبیعى است گروهى تفریطى در مقابل آنها پیدا مى شوند، این قانونى است در همه مسائل اعتقادى، اجتماعى و سیاسى که این دو دسته انحرافى لازم و ملزوم یکدیگر بوده و خواهند بود و هر دو راه خطا را مى پیمایند.