علل و انگيزه‏ هاى فرعى و اقوال اهل حديث

در آغاز سخن ـ در اين بخش ـ گفته شد كه علل و انگيزه ‏هاى نقل اندك روايات فضائل اهل‏بيت علیھم السلام در صحاح را مى‏ توان به دو بخش كلى و جزئى يا فرعى، تقسيم كرد. علت و انگيزه ‏ى كلى، همان سياست قدرت حاكم بود كه گذشت؛ و البته بايد منع تدوين حديث را نيز داخل آن دانست؛ چرا كه يكى از مظاهر سياست قدرت حاكم، همين منع از تحديث و تدوين روايات است.
اما در اينجا بايد به علل و انگيزه ‏هاى جزئى يا فرعى نيز پرداخته شود. مراد ما از انگيزه‏ هاى فرعى يا جزئى، چیزهایی است كه ميان خود محدثان و اهل‏ سنت گذشته است؛ البته بايد گفت كه اين انگيزه ‏ها در واقع جزئى و فرعى نيستند و خود، علل بسيار مهمى در كمى روايات فضائل‏ اند؛ ولى به جهت تقابل اين علل با علت و انگيزه ‏ى كلى و نيز اهميت و بزرگى سياست قدرت حاكم، از آن به جزئى يا فرعى ياد مى‏ شود.
نكته ‏اى را كه نبايد در اينجا فراموش كرد آن است كه اگر بخواهيم به همه‏ ى اين انگيزه‏ هاى فرعى اشاره كنيم كار به درازا خواهد كشيد؛ از اينرو به نمونه‏ هاى قابل توجهى از آنها اشاره مى‏ شود تا حداقل روشن شود كه علاوه بر حكام، اهل  حديث نيز، در اندك ثبت و ذكر شدن روايات فضائل اهل‏بيت علیھم السلام مقصرند.