پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ سید ابوالفضل برقعی یکی از سران جریان قرآن بسندگی شیعه است که در نیمه اول حیات علمی خود، مطالب را همسو با اعتقاد شیعه می‌نوشت، اما در نیمه دوم عمر خود با تأثیرپذیری از وهابیت و آراء آن، بسیاری از عقاید شیعه را انکار کرده و تألیفاتی را هم در این زمینه بر جای گذاشته است که امروزه متأسفانه دشمنان شیعه از این تألیفات استفاده ابزاری می‌کنند؛ از جمله مسائلی را که برقعی آن را انکار کرده و از مصادیق شرک قلمداد می‌کند، مسئله توسل است.[1]

این در حالی است که توسل به انبياء، ائمه و صالحان (علیهم‌السلام) يكی از باورهايی است كه تمام مسلمانان در طول تاريخ بر آن اجماع و اتفاق داشته‌اند و عملاً نيز بر اين باور پايبند بوده‌اند؛ اما برقعی با تأثیرپذیری از آراء محمد بن عبدالوهاب، فرياد سر داده كه هر نوع توسل به اموات، شرك است.
برای پاسخ به این مسئله، ابتدا باید گفت که هرگز منظور از توسل اين نيست كه چيزى را از شخص امام، مستقلاً تقاضا كنند؛ بلكه مراد اين است كه با اعمال صالح يا پيروى از پيامبر و امام، يا شفاعت آنان و يا سوگند دادن خداوند به مقام و مكتب آن‌ها، از خداوند چيزى را بخواهند؛ اين معنى، نه بوى شرك مى‌دهد و نه بر خلاف آيات قرآن است.

حتی از آيات کلام الله مجید، به خوبى استفاده مى‌شود كه وسيله قرار دادن مقام امام، نبی، نیکان و صلحا در پيشگاه خدا و طلب چيزى از خداوند به واسطه او، هيچ منافاتی با مسئله توحيد ندارد؛ خداوند تبارک و تعالی می‌فرماید: «وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِيما ً[64/نساء] اگر آن‌ها هنگامى‌كه به خويشتن ستم كردند (و مرتكب گناهى شدند) به سراغ تو مى‌آمدند و از خداوند طلب عفو و بخشش مى‌كردند و تو نيز براى آن‌ها طلب عفو مى‌كردى، خدا را توبه‌پذير و رحيم مى‌يافتند.»
این آیه، صراحت در این مسئله دارد که این آمدن به سراغ پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و شفیع قرار دادن او بر درگاه خداوند و وساطت و استغفار او برای گنهکاران مؤثر است و موجب پذیرش توبه و رحمت الهی است.

هم‌چنین از روايات متعددى كه از طريق شيعه و اهل تسنن در دست داريم نيز به خوبى استفاده مى‌شود كه توسل هيچ‌گونه اشكالى ندارد، بلكه كار خوبى محسوب‌ مى‌شود؛ اين روايات بسيار فراوان است و در كتب زيادى نقل شده که به عنوان نمونه از كتب معروف اهل سنت، اشاره مى‌كنيم:
در كتاب‌ «وفاء الوفاء» تأليف سمهودی عالم معروف اهل سنت چنين مى‌خوانيم كه مدد گرفتن و شفاعت خواستن در پيشگاه خداوند از پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و از مقام و شخصيت او، هم پيش از خلقت او مجاز است و هم بعد از تولد و هم بعد از رحلتش، هم در عالم برزخ و هم در روز رستاخيز؛ سپس روايت معروف توسل آدم را به پيامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از عمر بن خطاب نقل كرده است كه آدم روى اطلاعى كه از آفرينش پيامبر اسلام در آينده داشت، به پيشگاه خداوند چنين عرض كرد: «يا رب أسألك بحق محمد لما غفرت لى.[2] خداوندا به حق محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از تو تقاضا مى‌كنم كه مرا ببخشى.»

پی‌نوشت:
[1]. برقعی، سید ابوالفضل، کتاب دعا، ص20.
[2]. سمهودی، علی بن عبدالله بن أحمد حسنی شافعی، وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفى، ج4، ص193، نشر دار الكتب العلمية – بيروت.
رفاعی، التوصل الى حقيقة التوسل، ص215، به نقل از دلائل النبوة، بيهقى.