پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ سلفیه جهادی، یکی از جریانات موجود در درون سلفی‌گری است، که امروزه طرفداران زیادی در میان گروه‌های افراطی تکفیری دارد. شخصیت‌هایی مثل عبدالله عزام، اسامه بن لادن، ایمن الظواهری (این سه نفر از رهبران القاعده محسوب می‌شوند)، شکری مصطفی و ابومصعب الزرقاوی از سلفیه جهادی الگو پذیرفته‌اند.[1]
قائلین به سلفیه جهادی در پی ایجاد خلافت اسلامی هستند[2] و معتقدند تنها راه برای رسیدن به حکومت اسلامی، جهاد بر علیه ظالم و طاغوت است. این گروه فقط خود را فرقه ناجیه می‌پندارند.[3] ایدئولوژی آنان بر سه محور تکفیر، هجرت و جهاد است. گروه‌هایی مثل «القاعده» و «داعش» با الهام بخشی از این تفکر و به بهانه ایجاد خلافت اسلامی، دست به جنایات زیادی زده‌اند، به گونه‌ای که جنگ، غارت و خون‌ریزی را در جهان اسلام نهادینه کرده‌اند.[4]
اما موجودیت این گروه سلفی (سلفیه جهادی) مربوط به افکار سید محمد رشید رضا می‌شود. در پی سقوط امپراطوری عثمانی در سال  1922 میلادی، جهان اهل سنت، به‌خود آمد که چرا مسلمانان این‌گونه به خاک مذلت نشسته‌اند. علمای اهل سنت به فکر رفتند تا چاره‌ای بیندیشند، رشید رضا (1865-1935) از اولین کسانی بود، که با نوشتن کتاب «الامامه و الخلافه العظمی» راه چاره را در ایجاد خلافت اسلامی دانست. اما چون احیای خلافت اسلامی را در وضعیت موجود غیر ممکن دانست، حکومت اسلامی را پذیرفت. حکومت اسلامی، به‌معنای تشکیل دولت اسلامی در محدوده جغرافیایی کوچک که با ملی‌گرایی نیز می‌سازد و می‌تواند مقدمه‌ای برای ایجاد خلافت اسلامی، در تمام سرزمین‌های اسلامی باشد.
حسن البناء شاگرد رشید رضا، راه استادش را ادامه داد و با ایجاد گروه «اخوان المسلمین» در صدد ایجاد حکومت اسلامی در مصر بود، اما دولتمردان مصری با گروه اخوان المسلمین، با شدّت برخورد کردند و بسیاری از اعضای اخوان المسلمین را به زندان انداختند و حسن البنا را در سال 1949 ترور کردند. با کشته شدن حسن البناء، حزب اخوان المسلمین از نداشتن رهبری کاریزما رنج می‌برد، تا این‌که در سال‌های بعدی سید قطب، جزء اعضای اخوان المسلمین شد و با نوشتن کتاب «معالم فی الطریق» همه شهرهای اسلامی را شهرهای جاهلی دانست، که باید پاک‌سازی شوند و خلافت اسلامی را دوباره مطرح کرد. هم اکنون این کتاب، مرام‌نامه جریانات تکفیری موجود در عصر حاضر است.[5]

پی‌نوشت:

[1]. فاطمی نژاد، مجید، سلفیه جهادی، انتشارات داراعلام، قم، 1394ش، ص12
[2]. گروه نویسندگان، السلفیه الجهادیه: دارالسلام و درالکفر،المسبار،2011م، ص11
[3]. عبدالغنی عماد،الحرکات الاسلامیه فی الوطن العربی، بیروت، مرکزالدراسات الوحده العربی، ج2، ص1214
[4]. فاطمی نژاد، مجید، سلفیه جهادی، انتشارات داراعلام، قم، 1394ش، ص13
[5]. همان، ص11،15،18

نویسنده: مجتبی محیطی