اهل حق
در اهل حق چهار اصل از خلاقی "راستی، پاکی، نیستی و ردا" وجود دارد. اغلب کلام دانان اهل حق این چهار رکن را برگرفته نیاز شعار"گفتار نیک، کردار نیک و پندار نیک" در دین زرتشت تلقی می‌کنند و وجود این آموزه‌ها را دستاویز ارتباط تنگ‌بین اهل حق و زرتشت قرار داده‌اند و حال‌آنکه این اصول در آمار و مفاهیم بین این دو مسلک متفاوت است.
سلطان اسحاق برزنجه‌ای که مُقنن و مجدد مسلک اهل حق است اقداماتی در این فرقه ایجاد کرد که منجر به تشکیلاتی شدن این مسلک شد. آنچه از قرائن و شواهد پیداست اقدامات سلطان اسحاق محصول تفکر و اندیشه خود او بوده است نه اینکه متأثر از ادیان پیش از اسلام باشد.
نورعلی الهی معتقد است که اهل حقی که سرسپرده شده باشد، در خانواده اهل حق رشد و نمو پیداکرده باشد و تابع قوانین و مقررات اهل حق باشد احتیاجی ندارد که مراتب قبل که شریعت و طریقت است را انجام دهد.
نورعلی الهی مؤسس جریان مکتب در فرقه اهل حق که همواره سعی دارد خود را پیرو شریعت محمدی و مکتب علوی معرفی کند، سعی در کم رنگ جلوه دادن نقش نماز و روزه در باور مسلمین دارد.
نورعلی الهی بنیان‌گذار جریان مکتب در فرقه اهل حق علیرغم اینکه خود را شیعه اثناعشری معرفی می‌نماید اما در مورد صاحب الزمان (علیه‌السلام) معتقد است که صاحب‌الزمان مسئول امور دینی مردم است نه امور دنیوی و حال آنکه طبق مبنای شیعه امام زمان (علیه‌السلام) مجری امور دنیوی مردم نیز هستند.
پیروان فرقه اهل حق اطاعت بی‌چون‌وچرا از بزرگان و مرشدان خوددارند و معتقد هستند که آنها دارای علم لدنی هستند و حال آنکه این افراد عموماً افرادی بی‌سواد بوده‌اند و هیچ دلیل عقلی و عقلایی بر پیروی از چنین افرادی وجود ندارد.
بنا بر خرافه گویی اهل حق، گاو قربانی دارای جلوه ذاتی از بابا یادگار است که در یک موقعیت زمانی خاص مغرور می‌گردد و به سایر یاران فخرفروشی می‌کند، سلطان اسحاق نیز به خاطر این اشتباه، امر می‌کند که ازاین‌پس مغز گاو حرام است. این گروه از اهل حق، حرمت خوردن مغز گاو را عقلانی می‌دانند.
اکثریت خاندان‌های اهل حق علیرغم اینکه خود را مسلمان می‌دانند، اما نماز را به‌جا نمی‌آورند و عمده دلیل اهل حق بر نماز نخواندن، این است که یارسان"نیاز" را به‌جای نماز تلقی می‌کند و نماز نمی‌گذارد درحالی‌که دفاتر و کلام‌های منظوم اهل حق، نه تنها از نماز نهی نکرده‌اند بلکه در برخی از دفاتر به اقامه نماز، امر شده است.
اکثریت سرسپردگان و پیروان فرقه اهل حق علیرغم اینکه خود را مسلمان معرفی می‌نمایند، اما احکام و حلال و حرام خود را برگرفته از فرمان‌ها و اشارات دفتر "پِردیور" می‌دانند و در یک دستور کلی، معیار تشخیص حلال و حرام در اهل حق به یاران، سرسپرده شده است.
فرقه اهل حق اهمیت بسیار زیادی برای کلام‌های خود قائل هستند و مهم‌ترین بخش از این کلام‌ها را "سرانجام" نامیده‌اند که توسط سلطان اسحاق، یاران و مقامات روحانی بیان‌شده است اما جریان یارسانیزم این کلام‌ها را تحریف‌شده می‌دانند.
جریان نوظهور "یارسانیزم" که در سال‌های اخیر با القای دین مستقل اهل حق، در میان پیروان آیین یارسان مخصوصاٌ نسل جوان این فرقه، فعالیت می‌نماید، جامعه اهل حق را متهم به عدم آگاهی و واقع‌بینی کرده و سادات این فرقه را سرمنشأ ایجاد اختلاف در فرقه اهل حق معرفی می‌نماید و در پی ایجاد مقام و موقعیت برای خود است.
خاندان "آتش بیگی" در فرقه اهل حق یکی از بزرگ‌ترین و بانفوذترین خاندان‌های اهل حق است. این خاندان برخلاف اکثریت خاندان‌های اهل حق اهل شریعت بوده و پایبند به نماز و روزه هستند. اما جریان یارسانیزم ضمن حمله شدید به این خاندان آنان را به دلیل مرتبط دانستن اهل حق به اسلام و تشیع مورد نکوهش قرار می‌دهد.
علیرغم اینکه اکثریت پیروان فرقه اهل حق در ایام عزاداری سرور سالار شهیدان امام حسین (علیه‌السلام) با اقامه عزا در سوگ آن حضرت می‌نشینند، گروهی نوپدید در فرقه اهل حق معروف به یارسانیزم سعی در تضعیف جایگاه امام حسین (علیه‌السلام) و در نتیجه کم‌رنگ کردن عزای آن امام همام در میان سرسپردگان به این فرقه رادارن.
گروهی نوپدید در این مسلک موسوم به "یارسانیزم" سعی در کم‌رنگ کردن جلوه دادن و تضعیف جایگاه علی (علیه‌السلام) در اهل حق را دارند، و معتقدند که علی (علیه‌السلام) در این فرقه فقط بر اساس اندیشه "دونادون" مورداحترام است نه اینکه او، پیشوا مذهبی آن فرقه باشد.