پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ تمام ادیان الهی برای انجام یک هدف که عبارت باشد از دعوت و آموزش مردم به خداپرستی، از سوی خداوند نازل شده‌اند و بنابراین هیچ‌کدام از این ادیان در ستیز و رویارویی با دیگر ادیان الهی نیستند. اما گذر تاریخ نشان می‌دهد پیروان ادیان پس از پیامبران دچار برداشت‌های متفاوت از دین گشته و به فرقه‌های مختلف تجزیه شده‌اند.[1] البته در این میان افراد سودجو نیز که مقاصد مادی خود را دنبال می‌کردند نیز به این امر دامن زده و با تفرقه‌گرایی میان امت‌های دین‌دار، سعی در ایجاد دوگانگی و جدایی می‌نمودند.
طبیعی است که این امر در مورد دین مبین اسلام نیز با وجود اشتراکات بسیار زیاد، به‌وقوع پیوسته باشد و افراد و گروه‌های مختلف، هر کدام با استدلالات خود و هم‌چنین با توجه به رویکردی که از دین دارند، راه جداگانه‌ای را برگزیدند و در آن مسیر پیش رفتند. اما بدیهی است که تمام این مذاهب و وجود فرقه‌های مختلف نمی‌تواند صحیح باشد و انسان را به سرمنزل مقصود برساند و ناگفته پیداست که فقط یک راه و یک مسیر است که می‌تواند انسان را به سرمنزل سعادت رهنمون شود.
این سخن را عالمان بزرگ اهل‌سنّت چون فخر رازی نیز بر آن صحه گذاردند و بیان نمودند که: «این خبر گواهی است بر این‌که هفتاد و دو مذهب باطل، با عقاید فاسدند و تنها یک فرقه بر حق وجود دارد. هم‌چنین این ضلالت و گمراهی در یک موضوع و مسئله خاص، منحصر نمی‌گردد؛ بلکه موضوعات فراوانی هم‌چون ذات، صفات، احکام، افعال، اسماء خداوند متعال، قضا و قدر، عدل و جور، ثواب و عقاب، وعد و وعید و امامت را در بر می‌گیرد. حال اگر فرقه‌های گمراه ( از میان هفتاد و سه فرقه) که هفتاد و دو فرقه می‌شوند را بر مسائل فراوانی که در مورد اختلاف میان مذاهب است ضرب کنیم، حاصل ضرب، رقم بالایی می‌گردد که با اضافه کردن مواردی چون اعتقادات، الاهیات، احکام ذوات و صفات، رقم بالاتری را به خود اختصاص خواهد داد.»[2]
این‌جاست که با تعدد فرق اسلامی که اگر بحث سودجویان را هم از آن کنار بگذاریم و چنین بیندیشیم که اینان تنها و تنها به‌خاطر نوع برداشت‌های متفاوت و درکی که از دین داشته‌اند، به فرقه‌های مختلف تقسیم شده باشند، باز هم عقل حکم می‌کند که بر پایه مشترکات، و برای مقابله با اجانب و دشمنان دین، که با اصل دین و دین‌داری و هدایت معنوی جامعه، روی جنگ و ستیز دارند، باید امت اسلامی با یکدیگر متحد بوده و از کیان اسلامی دفاع نمایند و پس از آن با تکیه بر عقل و درایت، مسائل و مشکلات داخلی خود را مرتفع نمایند.
خداوند منان نیز با علم به تمام جوانب همه مسلمانان را در آیات متعدد از قرآن مجید که از جمله اصلی‌ترین نقاط مشترک میان فرق و مذاهب اسلامی است، مسلمانان را به اتحاد و یک‌پارچگی دعوت نموده است و اهمال در آن را موجب سستی و از بین رفتن ابهت بیان داشته است: «وَأَطِيعُوا اللَّـهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ.[انفال/46] و از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد و با هم نزاع مكنيد كه سست شويد و مهابت شما از بين برود.»

پی‌نوشت:

[1]. ترمذی، الجامع الصحیح سنن الترمذی، دار احیاء التراث العربی، ج5، ص25، ح2640.
[2]. فخر رازی، التفسیر الکبیر، دار النشر: دار الکتب العلمیه بیروت، الطبعه الاولی، ج1، ص16