پیر شهریار اورامی
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ نام پیر شهریار اورامی "خداداد" ملقب به "پیر شالیار"(پیر شهریار) و فرزند جاماسب است. گمان میرود یکی از مغان و رهبران دینی زرتشت بوده که در اورامان میزیسته است. وی مردی دانا و بوده و از وی کتابی به نام "مارفه تو پیر شالیار"(معروف به پیر شالیار) به لهجه کردی اورامی به نظم موجود است. در این کتاب به حفظ و نگهداری آداب و رسوم آیین باستانی ایران تاکید و توصیه شده است.[1]
پیر شهریار اورامی را متعلق به سده پنجم هجری قمری دانستهاند. اما نویسنده تاریخ مشاهیر کرد(بابا مردوخ روحانی) او را به اواخر قرن اول هجری نسبت میدهد. مزار او در اورامان قرار دارد. کرامات او ورد زبان کردهای شافعی مذهب آنجاست. «نقل است که در هر سال 45 روز بعد از نوروز روز آخر گاهنبار میدیوزرم[2]، پنجاه، شصت گوسفند به نام او در مزرش قربانی و نیاز میگردد.»[3]
در بین کردان شافعی و یارسان – افرای به نام پیر شهریار اورامی بعد از پیر شهریار اورامی اول آمدهاند که در مذهب اهلحق دو تن از ایشان به نام شهریار دوم و سوم از پیروان مسلک حقیقت به حساب آمدهاند. «گفته شده در بیست و پنجم بهمن هر سال در مقبره شهریار اورامی سه روز جشن گرفته میشود و در این جشن شیرینی و آجیل پخش میکنند و برخی نیز قربانی ذبح نموده و گوشت آنرا میان فقرا توزیع مینمایند و از این پیر فیض و برکت میجویند. ولی معلوم نیست این جشن برای کدامیک از پیر شهریارهاست.»[4]
پیر شهریار دوم معاصر شیخ عبدالقادر گیلانی بوده و با شیخ ارتباط داشته است.[5] برخی نام او را سید مصطفی و از سادات حسینی دانستهاند، «وی بنا به درخواست مردم کتاب " معرفت پیر شهریار" را مورد بررسی و اصلاح و تصحیح قرار داده، اکنون اگر نسخهای از این کتاب در اورامان باقی باشد همین نسخه تحریف شده سید مصطفی است.»[6] گروهی نیز پیر شهریار دوم را فرزند پیر شهریار اول دانستهاند.[7]
در دوره شاخ خوشین، پیر شهریار اورامی اول از یاران شاه خوشین به حساب آمده و اشعاری به وی منسوب است و گمان میرود نام "خداداد" که در کتاب "برهان الحق" در ذیل یاران شاخ خوشین، اشاره به وی باشد.
منابع:
1-روحانی، بابامردوخ، تاریخ مشاهیر کرد، ج 1، انتشارات سروش، تهران، 1366 شمسی، صص 2 و 3 ، لازم به توضیح است بابا مردوخ از این بزرگان با ذکر مشاهیر کرد اورامی و یا گوران بسنده کرده و از بیان نام اهلحق و انتساب این مشاهیر به این مسلک در تمام نوشتههایش صرفنظر کرده است.
2- گاهَنبار میدیوزَرِم: مَئیذیوئیزَرِمَیَه (اوستایی). به معنای میانه فصل سبز، میانه بهار. جشن میانه بهار. یکی از جشنهای گاهنباری که در میانه فصل بهار (روز پانزدهم اردیبهشتماه) برگزار میشده است. البته میانه بهار برابر با شانزدهم اردیبهشتماه است، اما درگذشته و حتی امروزه عملاً پانزدهمین روز ماه دوم هر فصل به عنوان میانه هر فصل شناخته میشود. در میانه فصل بهار جشن دیگری نیز با نام بهاربُد وجود داشته که ممکن است با این گاهنبار تطابق و اینهمانی داشته باشد. جشن میانه فصل بهار در برخی نواحی و از جمله در کردستان زنده مانده است. این مراسم با نام کومْسای در روستای اورامانات تخت کردستان و بر مزار پیرشالیار، پیر شهریار برگزار میشود. همچنین گاهشماری گاهنباری و جشنهای گاهنباری و وهار کردی؛ نسخه آنلاین کتاب فرهنگنامه ایران باستان به آدرس: www.irania.ir؛ ذیل کلمه "گاهنبار میدیوزرم"
3-مقدمهای بر دین و روان با تاکید بر اهلحق، صحبت فرخ منش، ص 183
4-صدیق صفیزاده، پیروان و مشاهیر اهلحق، ص 95
5-رشید یاسمی، غلامرضا ، ، ص 122
6-روحانی، بابا مردوخ، تاریخ مشاهیر کرد، ج 1، ص 46
7-صدیق صفیزاده، پیروان و مشاهیر اهلحق ، ص 49
دیدگاهها
آرمین هورامی
1395/01/18 - 17:07
لینک ثابت
اسم کتابش مارە فە توو پیر
m.tavab
1395/01/18 - 23:59
لینک ثابت
با سلام و تشکر از تذکرتون.
افزودن نظر جدید