پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب- باید دانست که همه صوفیه موافق سماع نبوده و برخی از صوفیه مخالفت خود را با رقص سماع اعلام داشته‌اند. یحیی باخرزی از بزرگان صوفیه درباره مخالفت با سماع می‌نویسد: «استاد مشایخ سَلف و خَلف، ابوطالب مکی می‌گوید که رقص و اضطراب در سماع مرا خوش نمی‌آید که اکثر آن‌ تواجد است بی‌وجد و تکلف و تصنّع درو داخل است.[فصوص الآداب، ص 196] ضمن آنکه بیشترین گرفتاری مخالفان سماع با رقص و پایکوبی است که به گفته جامی: «اندر شریعت و طریقت، مر رقص را هیچ اصلی نیست، از آنچه آن لهو بود به اتفاق همه عقلا... و هیچ کس از مشایخ آن را نستوده است.»[کشف المحجوب، ص 605] و نیز قشیری از ابوالقاسم اولاسی از صوفیان سده سوم چنین بازگو می‌کند که او شبی ابلیس را به همراه گروهی در خواب دیده که بر بامی سماع و رقص می‌کرده‌اند و ابلیس به ابوالحارث گفته که «هیچ چیز نیافتم که بدان بهانه نزدیک شما آیم، مگر این(سماع).»[ترجمه رساله قشیریه، صص 620 و 621] بنابراین می‌بینیم که برخی از سران صوفیه با اصل سماع مخالف بودند. ضمن آنکه سندی مبنی بر ادعای نیایش بودن رقص سماع بعنوان نوعی از ستایش وعبادت خداوند در منابع اسلامی وجود ندارد.

پی‌نوشت:
باخرزی یحیی، فصوص الآداب، دانشگاه تهران، 1387، ص 196
هجویری علی بن عثمان، کشف المحجوب، تصحیح محمود عابدی، سروش، تهران، 1386، ص 605
قشیری ابوالقاسم، رساله قشیریه، ترجمه ابو علی حسن بن احمد عثمانی، تصحیح بدیع‌الزمان فروزان‌فر، زوار، تهران، 1388، صص 620 و 621

درباره حکم شرعی سماع هم به این پست مراجعه فرمایید: «ماهیت سماع و حکم شرعی آن»