اعتقادات
زیرساخت‌های اعتقادی آیین یارسان عبارتنداز: "ظهور ذات حق در انسان" که به تبع آن عقیده به "مظهریت" پیشوایان دین شکل می‌گیرد، و همچنین "دونادون" (تناسخ) روح و "حلول ملک در جامعه بشری" که هر یک منشا برخی از اعتقادات اهل‌حق را شکل داده است. در این مجال عقاید غلات را به گزارش کتاب المقالات و الفرق، برگرفته از کتاب آیین یارسان را از نظر می گذرانیم.
از آنجا که برخی از افراد اهل حق و شاخه‌ها و شعبه‌هایی از این مسلک به شدت برای شیطان ملعون احترام قائل و قداست قائلند، برای قداست او دست به توجیهات و استدلال‌هایی زده‌اند. این عده از اهل حق برای شیطان تقدس قائل‌اند و شیطان را -که در اصطلاح آنها ملک طاووس است- از فرشتگان مقرب خدا می‌دانند و معتقدند که مخالفت شیطان با سجده کردن بر آدم طبق مشیت الهی بوده...
یکی از آداب مهم مسلک اهل حق داشتن "جم خانه" و در جمع نشستن است. جم خانه مکانی است به شکل رسمي يا خانه‌های مردم و بدون داشتن نشانه‌ای خاص، که افراد، برای مراسمی مثل خواندن کلام (اذکاری به زبان محلی که مرشدان آنها را سروده‌اند.)، صرف نذورات و دعای نذرها و گاهی مراسم و ختم اموات و... جمع می‌شوند. یکی از افراد این مسلک در این رابطه می‌نویسد: «در هفته یک یا...
اکثر کسانی که خود را اهل حق و یا پایبند به مسلک اهل حق می‌دانند، چنین مراسمی را واجب و ضروری دانسته و شاید بتوان گفت سرسپاری از اهم واجبات این فرقه محسوب می‌شود. بنابراین لازم است دیدگاه اسلام و آیات و روایات را در این زمینه جویا شویم. در هیچ آیه‌ای از قرآن کریم ندیده‌ایم که امر به چنین مراسمی کرده باشد و هیچ مفسری از مفسران مشهور جهان اسلام اعم از مفسران شیعه...
یکی از آداب مهم و اساسی فرقه اهل حق، مراسم "سرسپاری" است که تقریباً به معنی سر تسلیم فرود آوردن در مقابل آداب‌ورسوم آیین اهل حق و تخطی نکردن از آن است. بنابراین هر فردی که این مسلک را پذیرفته باشد، باید چنین مراسمی را انجام دهد و به آن معتقد شود، در غیر این صورت خارج از مسلک محسوب می‌شود و از دید اکثر افراد این مسلک مراسم سرسپاری ضروری بوده و...
یکی از آداب مهم و اساسی فرقه اهل حق، مراسم "سرسپاری" است که تقریباً به معنی سر تسلیم فرود آوردن در مقابل آداب و رسوم آیین اهل حق و تخطی نکردن از آن است. بنابراین هر فردی که این مسلک را پذیرفته باشد، باید چنین مراسمی را انجام دهد و به آن معتقد شود، در غیر این صورت خارج از مسلک محسوب می‌شود و از دید اکثر افراد این مسلک مراسم سرسپاری ضروری بوده...
ازجمله اعتقادات اهل حق، اعتقاد به حلول یا تجلی ذات حق در جامه و دون بشر است. ابتدا لازم است حلول را تعریف کنیم تا روشن شود مشکل عقیده به حلول چیست. حلول عبارت است از فرود آمدن چیزی در غیر خود و در اصطلاح به معنی حلول ذات خداست در اشیاء. کسانی را که به این عقیده‌اند که خدا در اشیا و در مرشدان حلول کرده...
یکی از مسائلی که در فرقه‌های مختلف با آن روبه‌رو هستیم، بنیان‌گذاری بدعت شرعی است. یعنی فرقه‌ها مسائل اعتقادی خود را به نام معارف دینی به مردم عادی جامعه معرفی می‌کنند، تا بدین وسیله ایشان را از راه راست منحرف کنند. در این مقاله به بررسی مفهوم بدعت و ارکان آن می‌پردازیم. بدعت در لغت عبارت است از: تازه، نو، جزء نوی که بی‌سابقه و بدون الگو درست‌شده باشد...
به اعتقاد برخی اهل حق از زمره شیطان پرستان یا همان یزیدیان یا ایزدی‌ها هستند. اما باید گفت که این گمان، گمانی باطل است. این دسته به‌صرف شباهت برخی از اعتقادات اهل حق و ایزدی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که اهل حق هم همانند فرقه ایزدی‌ها شیطان پرست هستند، درحالی‌که اشتباه کرده‌اند. این عده به‌صرف وجود شباهت‌هایی در اعتقاد اهل حق...
یکی از بحث‌هایی که راجع به اهل حق بیان می‌شود، رابطه این فرقه با شیطان است. به گمان برخی اهل حق شیطان پرست هستند، که البته نسبت شیطان پرستی به اهل حق دروغ است. بله شاید این دسته که اهل حق را شیطان پرست خوانده‌اند، بی انصافی کرده‌اند و به جهت اینکه اهل حق با یزیدیان یا ایزدی‌ها شباهت‌هایی دارند...
از عقاید مهم اهل حق حلول و غلو است. «حلول» ظهور ذات خداوند در صورت انسان یکی از اساسی‌ترین باورهای اهل حق است و به همین جهت آنها را ملحق به فرقه‌های غالی کرده‌اند. تفاوت آنها با علی اللهی‌ها این است که آنها حلول را اختصاص به علی (علیه السلام) می‌دهند، ولی اهل حق همه بزرگان خود مثل بهلول، شاه فضل، باباسرهنگ، شاه خوشین...
اهل حق و صوفیه دو فرقه به‌اصطلاح باطن‌گرا هستند که به نظر برخی این دو فرقه از فرق صوفیه می‌باشند و برخی دیگر منکر داخل بودن اهل حق در فرقه‌های صوفیه هستند. منشأ گمان به اینکه اهل حق در زمره فرقه‌های صوفیه می‌باشد، یکی جنبه باطن‌گرایی این فرقه است و دیگری شباهت‌هایی است که این فرقه با برخی فرقه‌های صوفیه دارد. اما باید دانست...
گروهی از پیروان اهل حق این فرقه را آیینی مستقل می‌دانند. این گروه معتقدند اهل حق آیینی مستقل و عصاره همه ادیان است. در این تعریف از اهل حق در عین حالی که سعی شده این آیین را آیینی مستقل معرفی کنند، در عین حال با اضافه کردن جمله "و عصاره همه ادیان است"، استقلال این آیین را خدشه دار کرده و...
ازآنجاکه اهل حق معتقد به حلول و تناسخ هستند و این دو عقیده در عقاید اسلامی مردود است، ایشان همواره سعی در توجیه معتقدات خود هستند. ازاین‌رو عقاید خود را با عقاید مسلمانان تطبیق کرده و از بیان صریح عقاید خود ابا دارند. ایشان گمان می‌کنند با تطبیق عقاید خود با عقاید شیعیان، همانند ایشان خواهند شد، اما این طرز تفکر از کم بودن اطلاعات ایشان درباره دین اسلام...