پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ شبه‌جنبش‌های معنوی با نداشتن شاخص جمعیت و با هدف تأثیرگذاری بر مباحثه در حوزۀ عمومی نیازمند این هستند که به خوبی اظهار شوند. فرآیند تلاش برای به ظهور رسیدن و دیده‌شدن و افزایش اثرگزاری شبه‌جنبش‌های معنوی در حوزۀ عمومی و عرصۀ بین‌المللی را فرایند «ظاهر سازی» می‌نامیم.

اولین گام در ظاهرسازی شبه‌جنبش‌های معنوی، «بازنمایی تکثّر» است؛ زیرا معنویت ساختگی نمی‌تواند در دل‌ها نفوذ کند و تعداد زیادی از مردم را گردآورد. بر اساس نظریۀ تیلی، نیرومندی جنبش‌های اجتماعی با چهار شاخص ارزشمندی، وحدت، تعداد و تعهد سنجیده می‌شود و شبه‌جنبش‌ها در تأمین این شاخصه‌ها با مشکل روبرو هستند. شبه‌جنبش‌های معنوی پس از سال‌ها برای جذب پیروان بیشتر و تأمین شاخص  تعداد ناموفق بودند، از این‌رو به استراتژی بازنمایی تکثر روی آورده‌اند تا از طریق ایجاد تکثر در شبه‌جنبش‌های کمبودها و ضعف‌هایشان را جبران کنند. به این ترتیب اگر نمی‌توانند از ده‌ها و صدها میلیون پیرو سخن بگویند، دست‌کم از هزاران جنبش سخن به میان آورند و ادعاهای آن‌ها را به عنوان آرمان‌های مردمی مطرح کنند و برآوردن این آرمان‌ها و خواسته‌ها را به عنوان اهداف دموکراتیک نظام لیبرال-سرمایه‌داری وانمود نمایند.

نظام سرمایه‌داری با در اختیار داشتن نظام تولید حقیقت مجازی می‌کوشد آرمان‌ها و ارزش‌های خود را به جای این‌که از طریق یک جنبش با صد نفر پیرو بیان نماید، توسط صدها شبه‌جنبش که هر کدام تعداد کمی عضو دارند و اعضای مشترک نیز بین آن‌ها زیاد است، عرضه کند. به این ترتیب نوعی بازنمایی تکثر صورت گرفته و کمبود تعداد اعضا با افزایش تعداد شبه‌جنبش‌ها جبران شده است. نظام سرمایه‌داری با ایجاد شبه‌جنبش‌های معنوی می‌کوشد با معنویتی کنترل شده و هماهنگ با ارزش‌های لیبرال-سرمایه‌داری، مردم را از شناختن معنویت حقیقی روگردان کند و به معنویت سرمایه‌داری سرگرم سازد.

مؤسسه اینفورم[1] آمار چند هزار موردی را دربارۀ تعداد شبه‌جنبش‌های معنوی ارائه می‌دهد. در سال 2010 تعداد 4017 شبه‌جنبش‌معنوی را اعلام کرد؛ در سال 2011 تعداد 4204؛ در سال 2012 تعداد 4452؛ در سال 2013 تعداد 4634 و در سال 2014 تعداد 4768 شبه‌جنبش. این آمار در حالی است که واقعا چهار هزار ایده معنوی مختلف در بین این‌ شبه‌جنبش‌های معنوی وجود ندارد و معمولا رونوشتی از یکدیگر هستند.

آرمان‌ها، بینش‌ها و برنامه‌های مشابه شبه‌جنبش‌های معنوی اثبات‌کنندۀ اجرای راهبرد بازنمایی تکثر با هدف ترویج و تثبیت باورها و ارزش‌های خاص در بین مردم است. وابستگی‌های مالی به شرکت‌های اقتصادی و چهره‌های سرمایه‌دار بزرگ و مشارکت افراد معدود در تشکیل سازمان‌های شبه‌جنبش مختلف، همه و همه تأیید می‌کند که استراتژی بازنمایی تکثر در باب شبه‌جنبش‌های معنوی در حال اجراست.

پی‌نوشت:

[1]. Information Network focus on religious Movements. Inform
[2]. برای اطلاع بیشتر مراجعه کنید به؛ آسیب‌شناسی شبه‌جنبش‌های معنوی، مظاهری سیف، ص 100.