تصوف ازمهم‌ترین فرقه‌های است که زیربنای بسیاری از فرقه‌ها را تشکیل داده است و از جلمه این فرقه‌ها فرقه شیخیه است که موسس آن شیخ احمد احسایی مدت‌ها شاگرد فرقه ذهبیه بود و اعتقاداتی هم‌چون کشف و شهود، زهد و ریاضت، رکن رابع که همان مسئله قطبیت در تصوف است و مسئله قطب صامت و ناطق را وارد فرقه شیخیه کرد و به آن رنگ و بوی صوفیانه داد.

یکی از دعاوی هر یک از فرقه‌های صوفیه این است که راه رسیدن به حق و حقیقت فقط و فقط اوست و دیگر فرقه‌ها بر صراط حق نیستند. ادعای انحصارطلبی میان فرقه‌ها درحالی است که فرقه‌های متعدد صوفی مسلک وجود دارد و هر کدام هم همین ادعا را مطرح می‌کنند. در این مقام قصد داریم تا برخی از علل وجود فرقه‌های صوفیه را بیان کنیم.

سلسله منور علیشاهی از جمله سلاسل نعمت اللهی است که در آن انقطاع‌های زیادی دیده می‌شود از جمله اجازه‌نامه نداشتن صادق علیشاه و جانشینش عبدالحسین ذواالریاستین که هیچ‌کدام از وفا علیشاه اجازه نامه‌ای نداشتند. همچنین عبدالحسین ذوالریاستین نیز به این امر اعتراف کرد که به هیچ‌یک از مریدانش اجازه نداده است و این چنین این سلسله بی‌اعتبار شد.

یکی از مهمترین اصول در تصوف، سلسله است و قطبی که نتواند سلسه خود را ثابت کند حجیتی در بین صوفیه نخواهد داشت. از جمله این اقطاب صفی علیشاه است در حالیکه این اصل را قبول دارد قادر به اثبات آن نیز هم نیست و برای اثبات آن دست به تحریف عقاید صوفیه زده و معتقد است که اجازه نامه اصلا مهم نیست.

صوفیه "سلسله" را به عنوان حجیت خود معرفی می‌کنند و می‌گویند اجازه ما یداًبِیَد به امام معصوم (علیه السلام) می‌رسد اما وقتی به مذهب سران صوفیه نگاه می‌کنیم می‌بینیم که همگی از اهل سنت بوده‌اند و تقریبا تا قرن هشتم صوفی شیعی نداشته‌ایم. حال باید دید چگونه ممکن است کسی که ائمه‌اطهار(علیهم السلام) را قبول ندارد بتواند جانشین آنها شود؟

برای شناخت صوفیه نیاز است که مکاتب مختلف صوفیه را شناخت تا بتوان تحلیلی مناسب درباره این طایفه ارائه کرد. در این نوشتار سعی شده است تا معرفی کوتاهی از مکتب صوفیان خراسان ارائه داد و مشخصات کلی این مکتب را بیان نمود. در مورد خراسان باید گفت که ازنظر جغرافیایی در قرون دوم به بعد به ناحیه وسیعی اطلاق می‌شد که حتی بسطام و سمنگان را هم در بر می گرفته است...