ملی گرایی
مشكل عمده در طرح مسائل اجتماعی در جامعه ما آن است كه هنوز اغلب نظریهپردازان و عالمان علوم اجتماعی، با توسل و بیان تعاریف فرسوده و كهنه در علوم اجتماعی و زیستشناسی، كه سالهاست در مجامع علمی جهان ناقص و در مواردی بطلان آنان به اثبات رسیده، به بررسی تاریخ و جامعه ایران میپردازند...
«تاریخ ایران» از موضوعات مهمیاست که در دوران معاصر و خصوصا سالهای بعد از انقلاب، موضوع مورد علاقه بسیاری از نویسندگان منتسب به جریانهای سیاسی- فکری در داخل و خارج کشور بوده است که از مناظر مختلف و با آراء مختلف به آن پرداخته شده است. این آراء امروزه مبنای تحلیل بسیاری از رویدادهای تاریخی و سیاسی کشور قرار گرفته است و مبنای قضاوت آیندگان در مورد ما نیز خواهد بود...
«تاریخ ایران» از موضوعات مهمیاست که در دوران معاصر و خصوصا سالهای بعد از انقلاب، موضوع مورد علاقه بسیاری از نویسندگان منتسب به جریانهای سیاسی-فکری در داخل و خارج کشور بوده است که از مناظر مختلف و با آراء مختلف به آن پرداخته شده است. این آراء امروزه مبنای تحلیل بسیاری از رویدادهای تاریخی و سیاسی کشور قرار گرفته است...
باستانشناسی و در کل مردمشناسی در خاورمیانه از همان بدو زایش با استعمار گره خورده است. همانطور که یکی از بنیانگذاران اندیشهی پسااستعمارگرایی، ادوارد سعید نیز بارها اشاره میکند، شرقشناسی در واقع شناخت آن دیگری عقب ماندهای است که در جریان تکامل فرهنگی درجا زده است. نخستین باستانشناسانی که در بینالنهرین...
همه چیز از هنگامی آغاز شد که کشتی کریستف کلمپ بادبانها را برافراشت، لنگرها را کشید و عازم «هند» شد. او از فرهنگی بر میخاست که ریشه در شخصیتهایی چون «لئوناردو داوینچی» دارد. هنرمند، مخترع، معمار، محقق، و در مجموع، آنکه کتاب مقدس را کنار گذاشت، تا روایتهای قابل مشاهدهی طبیعت را تقریر کند. انقلاب کپرنیکی گونهای نگرش...
جامعهی روشنفکری ایران برای عبرت آیندهی خود، به این سؤال بايد پاسخ دهد که بغض فروخفتهی نخبگان ایرانی ابتدای قرن بیستم میلادی که سالها پس از "ازخودبیگانگی" خود آنان، خواست مردم ایران را نیز از اصل خود جدا کند، چه رهاوردی برای ایرانیان داشت؟ در زمان رضاشاه، اتفاقی که افتاد این بود که نخبگان حکومتی و روشنفکران به این...
تاریخ ایران همواره حقایق بزرگی را بیرحمانه در زیر لایههای عوامگرایی و عوامفریبی مدفون کرده است که دورهی رضاشاه پهلوی نیز یکی از همان دورههای تدفین حقایق است. اینکه چه کسانی و با چه اهدافی و چگونه، هم در روزگار پهلوی و هم تا به امروز، فریبهای تاریخی بزرگ این دوره را با تیزبینی ترویج میکنند، بحث مهمی است. جریانی که علاوه بر تاریخنویسان سلطنتطلب...
نوسازی رضاشاهی یکی از انواع مدلهای نوسازی است که در اقصی نقاط جهان در راستای مدرنسازی یک کشور دنبال شده است. این مدل از نوسازی در زمانهی خود موارد مشابهی نیز داشته است. معروفترین این کشورها، در همسایگی ایران، ترکیه و افغانستان هستند. به طور کلی، تمامی رویکردهای نوسازی در این نگاه، که مبتنی بر دولت مطلقه بود، با هدف رسیدن به...
موبد دکتر جهانگیر اوشیدری در زمینه شاهنامه نیز پژوهشهای ارزندهای داشتند. لیکن آنچه مدنظر ما قرار گرفته است، عقیده ایشان پیرامون حکیم ابوالقاسم فردوسی (سراینده شاهنامه) و مذهب اوست. موبد اوشیدری در کتاب «دانشنامه مزدیسنا» به صراحت بر مسلمان بودن و شیعه بودنِ فردوسی تأکید کردند. وی پس از بیان اختلافات میان فردوسی و سلطان محمود غزنوی...
گذشته چراغ راه آینده است. در بررسی تاریخ باید حقیقت را جست و از تعصب و باورهای نژادپرستانه دوری کرد. باید از تاریخ عبرت گرفت و درس آموخت. درباره مسلمان شدنِ ایرانیان، آیا پذیرش اسلام به زور شمشیر بوده یا از روی اختیار؛ باید به عرض برسانیم که همه تاریخپژوهان و دانشمندانی که دربارۀ ایران، به نیکی پژوهش کردند، معتقدند که اگرچه فتح ایران به دست عرب، با شمشیر...
درباره مرگ کورش دوم (مشهور به کورش کبیر/ کورش بزرگ) در سال 529 پیش از میلاد، امروزه موضعگیریهای فراوان وجود دارد. برخی این مسئله را یک رخداد سخت در تاریخ دانسته و معتقدند که مرگ کورش، مرگ یک انسان بزرگ بود. از سویی بسیاری نیز معتقدند که مرگ کورش، نقطه پایان بسیاری از جنگها، خشونتها و خونخواریها بود. چه اینکه او –کورش کبیر- شخصیتی بود که...
متن نامه پیامبر اکرم در تاریخ موجود است و پیشتر در این باب سخن گفتیم، نامه پیامبر توسط یکی از صحابه به نام عبدالله بن حذافة السهمی به دربار خسروپرویز فرستاده شد. خسروپرویز نه تنها پاسخی منطقی به نامه پیامبر نداد، بلکه نامه را پاره کرد. پس از اينكه خسروپرويز، نامه را دريد، به حاكم ايرانیِ يمن (كه دستنشانده ساسانيان بود) دستور داد تا...
رسالت محمد رسول الله (صلی الله علیه و آله) به حکم قرآن، رسالتی جهانی بود. مطمئناً خسروپرويز از راز خاندان سلطنتی ساسانی آگاه بود و به روشنی از ماجرای محرمانه انوشيروان و بزرگمهر باخبر بود (كه در شب تولد پيامبر اكرم، چه حوادثی در كاخ سلطنتی ساسانيان گذشت) و او به نيكی حقانيت رسالت محمد (صلی الله عليه و آله) را میدانست، اما...
جریان باستانگرای افراطی، مدعی است که الله نام یک بت بوده است و آنچه ایرانیان در اسلام پذیرفتند، پذیرش یک بت به عنوان خدا بود! لیکن به راستی، این ادعای باستانگرایان تا چه حد درست است؟! باید دانست که اکثر سخنان و داستانهایی که این جریان –باستانگرایان- به کورش و زرتشت و ... نسبت میدهند، دروغ بوده و سندیت ندارد...