طبق شاهنامه، رابطه کی‌کاووس و مردم، رابطه برده و ارباب بود. او فردی متکبر بود. کی‌کاووس هر چند ادعای عقل و خرد داشت، اما هوسباز و بی‌تدبیر بود. ‌بی‌رحم بود و جز منفعت و لذت خود، به چیزی دیگر فکر نمی‌کرد. شاهنامه به ما می‌گوید چنین اشخاصی که به هر قیمت در پی ارتفاع گرفتن هستند، به حال ایران سودمند نیستند.

علامه سید محمدحسین حسینی طهرانی (رحمة الله علیه)، حکیم ابوالقاسم فردوسی را به خاطر زنده کردن افسانه‌های باستانی سرزنش می‌کند و از سویی دیگر، او را به سبب مسلمان و شیعه بودنش می‌ستاید.

تجربه از تاریخ | حکیم ابوالقاسم فردوسی روایت می‌کند: در عصر حکومت کیومرث، دیوها به آدمیان تاختند. آنان به فساد پرداخته؛ بی‌گناهان را به قتل می‌رساندند. اما هوشنگ (نوه کیومرث) با سپاهی از مردمان و حیوانات به دیوها تاخته، آنها را تار و مار کرد.

جریان تمدن‌گرای شیعه، شاهنامه را کتاب حکمت و متنی دربردارنده عبرت می‌دانند. آنان فردوسی و شاهنامه را می‌ستایند و برخی از این ستایش‌ها در آثار رهبر معظم انقلاب اسلامی و همچنین در آثار شهید مرتضی مطهری متجلی است.

حضور مردم در صحنه | شاهنامه: هزاران سال پیش، ایران گرفتار قحطی شد و همچنین به اشغال دشمنان درآمد. پس، پهلوانان ایران، کِی‌قباد (نخستین حاکم سلسله کیانیان) را بر تخت نشاندند. مردم نیز در دفاع از حکومت و در پاسداری از ایران به صحنه آمدند.

فردوسی می‌گوید که شاهنامه کتاب تاریخ است. تاریخی که بخش‌هایی از آن با زبان رمز و راز بیان شده است. شاهنامه اگر افسانه هم باشد باز هم گویای باورها، آرزوها، آرمان‌ها و خلاصه، فرهنگ ایران باستان است و از این حیث، اهمیت دارد و خواندن آن سودمند است.