سیره مسلمین در تبرک به قبور صالحان
ابن تیمیه بر ممنوعیت تبرک به آثار اولیاء الهی، ادعای اجماع کرده و میگوید: عالمان متفقند کسیکه قبر پیامبر یا قبر یکی از انبیاء و صالحان را زیارت میکند، نباید بر قبر دست کشیده و آن را ببوسد و به آن تبرک جوید.
در جواب او میگوییم، سیره مسلمین در قرون اولیه اسلامی، که در کتب اهل سنت نقل شده است، خلاف این نظر است.
خطیب بغدادی در تاریخ بغداد، سخن امام شافعی در تبرک به قبر ابوحنیفه را میآورد و می گوید: از شافعی شنیده شده که میگفت: من به ابوحنیفه تبرک میجویم و هر روز به زیارت قبر او میروم؛ هرگاه حاجتی دارم، نزد قبر او رفته، دو رکعت نماز میخوانم، و بعد از نماز، از خدا حاجتم را طلب میکنم و خدای متعال نیز حاجتم را روا میکند.[1] همچنین سخن از تبرک جستن مردم به قبر فرزندی از فرزندان امیرالمومنین، به میان آورده است.[2] ایشان در قرن دوم میزیسته و خطیب بغدادی در اواسط قرن پنجم، و این موارد در این بین، توسط مسلمانان اتفاق افتاده است.
او در مواضع دیگری از کتابش نیز به تبرک جستن مردم به قبور صلحاء اشاره کرده است؛ در شرح حال علی بن محمد بن بشار زاهد، از علمای حنبلی، آورده است: قبر او تا این زمان مشخص و معروف است و مسلمانان به زیارت آن متبرک میشوند.[3] و در شرح حال ابوعلی بن بیان آورده است: مسلمانان منطقهاش به زیارت قبر او متبرک میشوند.[4]
تمام این موارد سیره مسلمین قبل از قرن پنجم هجری را بیان میدارد و مردمی که به قبور صلحاء تبرک میجستهاند، مردمان قبل از این دوره هستند.
در سیر اعلام النبلاء نیز در مورد شخصی به نام «أبوالحسن علی بن حمید ذهلی» آمده است که مردم به قبر او تبرک میجویند.[5] و در جای دیگری از این کتاب نیز به تبرک جستن مردم به قبر شخصی معروف به ابن زیرک، اشاره میکند.[6]
تبرک جستن به قبور صالحان، از مصادیق تعظیم ایشان است و امری شایسته و نیکو بهحساب میآید.
باید از علمای وهابی مسلک پرسید: اگر تبرک به قبور صالحان امری جاهلی و ممنوع است، آیا شما در مورد امام شافعی نیز چنین ادعا میکنید که وی مرتکب به عملی ممنوع و جاهلی شده است؟
آیا خیلِ عظیمی از مسلمانان که به قبور صالحان تبرک میجستند را غرق در افعال جاهلی میدانید؟
آیا دلیل نقلی و نصی از بزرگان اسلامی، در جهت مبارزه با تبرکجویی در منابع معتبر روایی و یا تاریخی نقل شده است؟
رد کردن تبرک به قبور صالحان از سوی وهابیت، علاوه بر آنکه دلیلی متقن ندارد، امری مردود و ناصواب است؛ چرا که بزرگان دین در اعمال خود مؤید تبرک به قبور صالحان، و سیره مسلمانان بودهاند.
پینوشت:
[1]. تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، ج1، ص445. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[2]. تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، ج1، ص446. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، ج13، ص534. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، ج16، ص611. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[5]. سیر اعلام النبلاء، ذهبی، ج18، ص101. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[6]. سیر اعلام النبلاء، ذهبی، ج18، ص434. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
Add new comment