پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از آیاتی که تصریح بر امامت حضرت علی دارد آیه ولایت است. خداوند در قرآن می فرماید: «إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ‏»[مائده/55]. این آیه به تصریح و اتفاق علمای شیعه و طیف زیادی از علمای اهل سنت [1] در شأن امام علی (علیه السلام) نازل شده است. با این وجود ابن تیمیه می گوید: «منها أن قوله الذين صيغة جمع و علی واحد» [2] لفظ « الذین» جمع بوده و «علی (علیه السلام)» مفرد است در نتیجه کلمه جمع دلالت بر مفرد نمی کند. زیرا اگر مراد خداوند از کلمه «الذین» امام علی (علیه السلام) بود باید ضمیر موصول مفرد به کار می برد. سلفیه به پیروی از ابن تیمیه همین ادعا را مطرح می کنند و در بسیاری از شبکه‎های ماهواره‌ای و ‌اجتماعی همین موضوع را مطرح می‌کنند. آنها با این سخنان در صددند که بگویند این آیه در فضیلت علی (علیه السلام) نازل نشده است.
در پاسخ از ابن تیمیه و سلفیه می گوییم: در محاورات بشری معمول است به دلایل مختلفی مانند تمجید و تنقیص و یا اهداف دیگری گاهی برای فردی ضمیر جمع به کار می برند در حالی که مرادشان مفرد است. خداوند نیز در این آیه خواسته است که با به کار بردن ضمیر جمع به جای ضمیر مفرد عظمت حضرت علی (علیه السلام) را بالا ببرد. در قرآن کریم فقط همین آیه نیست که به این صورت آمده است بلکه آیات دیگری نیز در قرآن وجود دارد که کلمه جمع به کار رفته است ولی مراد مفرد است. چند نمونه را به عنوان شاهد می آوریم. خداوند می‌فرماید: «لَقَدْ سَمِعَ اللهُ قَوْلَ الَّذِينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ وَ نَحْنُ أَغْنِياء...»[آل عمران/181]  همه مفسران عامه می‌گویند مراد از «قالوا» در این آیه شخصی به نام فنحاص بن عازورا است.[3] یا خداوند در این آیه فرمود: «یسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلالَةِ» [نساء/176] که کلمه «يَسْتَفْتُونَكَ» جمع است. اما دانشمندان زیادی معتقدند که مراد جابر انصاری است.[4] یا خداوند دراین آیه می‌فرماید: «يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنْفِقُونَ قُلْ مَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَيْر» [بقره/215] که دانشمندان معتقدند درباره عمرو بن جموح، نازل شده است.[5]
اکنون از ابن تیمیه و سلفیه می پرسیم چگونه است که در این آیات خدشه نمی کنید و می پذیرید که کلمه جمع آورده شود و مراد مفرد باشد ولی در آیه ولایت که به اعتراف بزرگان اهل سنت در رابطه با حضرت علی (علیه السلام) نازل شده است شک و شبهه می کنید و آن را نمی پذیرید. آیا چنین رفتاری از سوی ابن تیمیه دلالت بر ناصبی بودن وی ندارد!

نویسنده: م.ج

پی‌نوشت:

[1]. علامه امینی در کتاب الغدیر نام 66 نفر از علمای اهل سنت را می برد که همگی تصریح کرده اند که آیه ولایت بر امام علی تطبیق می‌کند.
[2]. ابن تیمیه، منهاج السنة النبوية، تحقيق: محمد رشاد سالم، مصر، مؤسسة قرطبة، 1406، ج2، ص30. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. اندلسى، ابوحيان محمد بن يوسف، البحر المحيط فى التفسير، تحقيق: صدقي محمد جميل، بیروت، دارالفکر، 1420ق، ج3، ص245.
[4]. نیشابوری، مسلم، صحیح مسلم، بیروت، دارالجيل، بی تا، ج5، ص60..
[5]. واحدى، على بن احمد، اسباب نزول القرآن، تحقيق: كمال بسيونى زغلول، بیروت، دار الكتب العلمية ، 1411ق، ص69.