پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب _ بر اساس تورات، بنی‌اسرائیل که سال‌ها در آرزوی بازگشت به سرزمین کنعان بودند، وقتی از نیرومندی و جنگاوری ساکنان کنعان باخبر شدند، فرمان خدا و حضرت موسی(علیه‌السلام) را زیر پا نهاده و به همین خاطر به مدت چهل سال از ورود به این سرزمین، محروم شده و در بیابان سینا سرگردان شدند.

دلیل محرومیت چهل‌ساله بنی‌اسرائیل از ورود به کنعان، سرگردانی آنان در بیابان و انبوهی از رخدادهای تلخ و شیرین این سال‌ها در تنخ، کتاب مقدس یهودیت گزارش شده است.

بر اساس تورات بنی‌اسرائیل در پی خروج از مصر در 1446ق.م از دریای سرخ عبور کرده و مناطقی چون طور سینا و بخش‌های گوناگون صحرای سینا نظیر بیابان‌های سین و فاران را پشت سر گذاشتند. آنها در ادامه مسیر خود به سوی سرزمین مقدس، به بیابانی به نام «قادش برنیع» می‌رسند که پس از کوه سینا، مشهورترین مکان در تاریخ سرگردانی آنان است و بیشترین سال‌های سرگردانی چهل‌ساله آنان در این منطقه سپری شده است.[1]

حضرت موسی(علیه‌السلام) دوازده نفر از سران قبایل بنی‌اسرائیل را برای بررسی شرایط جغرافیایی، اقتصادی، امکانات و وضعیت دفاعی سرزمین کنعان به سمت مرزهای جنوبی آن روانه می‌کند. آنان پس از چهل روز تفحص بازگشته، از حاصلخیزی و جنگجویان غول‌پیکر آن سرزمین و حصارهای دفاعی بلند و مستحکم شهرها خبر می‌دهند. از این میان، فقط یوشع بن نون و کالیب بن یَفُنَّه بنی‌اسرائیل را برای فتح این سرزمین ترغیب می‌کنند؛ اما ده نفر دیگر که با دیدن آن شرایط به هراس افتاده بودند، بنی‌اسرائیل را دچار رعب و وحشت کردند. از این رو از ترس کشته شدن قوم، از فرمان خدا سرباز زدند. تلاش حضرت موسی(علیه‌السلام) و یوشع و کالیب در این باره بی نتیجه ماند.

به کیفر این بی ایمانی و سرکشی آشکار، خداوند از محرومیت چهل ساله قوم از ورود به سرزمین موعود و مرگ تمام افراد بیست ساله و بالاتر از بیست سال، به جز یوشع و کالیب در طی این مدت خبر می‌دهد. بنی‌اسرائیل با آگاهی از این کیفر الهی و نادم از نافرمانی خویش، برای جنگ اعلام آمادگی می‌کنند. ولی دیگر دیر شده بود و فایده‌ای به حالشان نداشت. آنان سال‌ها با عمالقه، کنعانی‌ها، ساکنان عراد در جنوب اورشلیم، اموری‌ها و عمونی‌ها درگیر بودند.[2] در این سال‌ها وقایعی نظیر انحراف شمار زیادی از قوم به وسیله زنان و دختران مِدیان، بت پرستی و مرگ شمار انبوهی از بنی‌اسرائیل بر اثر وبا و به کیفر این گناهان در دشت‌های یاد شده برای آنها رخ داده است. سرانجام سرگردانی قوم به پایان رسید و نسل جدید که خداوند در مدت سرگردانی، حضور خود را در آتش و ابر بر آنان آشکار می‌ساخت و بر همراهی و یاری آنان تأکید می‌کرد، پس از مرگ موسی(علیه‌السلام) و به فرماندهی یوشع از آنجا وارد سرزمین موعود شدند.[3]

در این دوره چهل ساله سرگردانی، حوادث تلخ و شیرین با هم نظیر نزول منّ و سلوی،[4] شکافتن چشمه آب از سنگ با عصای حضرت موسی(علیه‌السلام)،[5] آمدن ابر آتشین برای هدایت قوم،[6] نزول عذاب‌های متعدد،[7] مرگ مریم، خواهر حضرت موسی(علیه‌السلام)،[8] مرگ هارون و موسی(علیه‌السلام)،[9] برای این قوم رخ داده است.

بنابراین از نگاه تورات، علت محرومیت چهل ساله بنی‌اسرائیل از ورود به کنعان و سرگردانی آنان در بیابان سینا، زیر پا نهادن فرمان خدا و حضرت موسی(علیه‌السلام) و سرکشی آشکار آنان بوده است.

پی‌نوشت:
[1]. خروج، 15: 22؛ اعداد، 10: 11- 12؛ 10: 33؛ 20: 1؛ ر.ک: التفسیر التطبیقی للکتاب المقدس، قاهره، شرکۀ ماسترمیدیا، بی‌تا، ص 270- 271
[2]. اعداد، 13: 1- 33؛ 14: 1- 45؛ 20: 14- 21؛ 21: 1- 35؛ تثنیه، 1- 3؛ ر.ک: التفسیر التطبیقی للکتاب المقدس، همان
[3]. اعداد، 22: 1- 20؛ 23: 1- 12؛ 25: 1- 9
[4]. اعداد، 11: 4- 32
[5]. اعداد، 20: 2- 12
[6]. اعداد، 9: 15- 23
[7]. اعداد، 11: 1- 2 و 33- 35؛ 25: 1- 9
[8]. اعداد، 20: 2
[9]. اعداد، 20: 22- 29؛ تثنیه، 34: 4- 6