جهاد فی سبیل الله تعالیم اسلام است و همواره به عنوان یک اصل اساسی، هم از سوی خداوند و هم از پیامبر اکرم تاکید و سفارش شده است. این جهاد و قتال فی سبیل الله یا فی سبیل طاغوت، که صریح آیات قرآن است، [نساء/76] امروزه به عنوان ابزاری در دست گروه‌های سلفی تکفیری بدل شده و با برداشت‌های سطحی از آیات و روایات، آن را به نفع خود و امیالشان تفسیر می‌کنند. آنان برای جهاد و قتال بر علیه کفار و مشرکان اصلی، آن را بر علیه مسلمانان و به جای استفاده صحیح از فریضه جهاد، با برداشت نادرست، آن را علیه مسلمانان به‌کار برده و امنیت جهان اسلام که هیچ، بلکه امنیت جامعه جهانی را با نام اسلام به مخاطره انداخته‌اند و برای این عمل جاهلی خود استدلال و استناد به برخی از آیات قرآن کرده‌اند که از باب نمونه به چند مورد آن اشاره می‌کنیم.
- خداوند می‌فرماید: «وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ....[بقره/190-193] و آنان را -که از هیچ‌گونه ستمی روگردان نیستند- هر جا یافتید به قتل برسانید و از جایی که شما را بیرون کردند، بیرونشان کنید و فتنه از قتل و کشتار بدتر است، و کنار مسجدالحرام با آنان نجنگید، مگر آن‌که در آن‌جا با شما بجنگند؛ پس اگر با شما جنگیدند، آنان را به قتل برسانید که پاداش و کیفر کافران همین است...» اشتباه سلفیان تکفیری این است که این‌گونه آیات را در مقابل سایر مسلمانان قرار داده و آن‌ها را مصداق مشرکان و کفار می‌خوانند در نتیجه حکم به وجوب جهاد و قتال بر علیه مسلمانان را صادر می‌کنند.[1]
- خداوند می‌فرماید: «فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ...[توبه/5] پس هنگامی‌که ماه‌های حرام سپری شود، مشرکان را هر جا یافتید، بکشید و به اسیری بگیرید و محاصره کنید و در هر کمین‌گاهی به کمین آنان بنشینید...» سلفیان تکفیری این آیه را سندی می‌دانند برای جایز بودن جهاد ابتدایی و می‌گویند: «... اصل در مواجهه با کفار، جهاد و قتال بر علیه آنان است.»[2] که در ردّ ادعای ایشان باید گفت، در ابتدای این سوره، حکمی کلی عنوان شده (یعنی اعلام برائت از همه مشرکان که هم‌پیمان اسلام هستند) و سپس برخی از مصادیق از این کلی خارج شده است، (یعنی اگر مشرکان به عهد خود پایبند بودند و فتنه نکردند، استثنا شدند.) در نتیجه حکم صادره از سوی سلفیان تکفیری در این آیه برخلاف ادعایشان است که شامل همه مشرکان نمی‌شود.[3]
- خداوند می‌فرماید: «وَ قَاتِلُواْ الْمُشْرِکینَ کآفَّةً کمَا یقَاتِلُونَکمْ کآفَّةً...[توبه/36] متفقاً بر علیه مشرکین که به خصومت و جنگ با شما برمی‌خیزند قتال کنید...» در نتیجه سلفیان تکفیری، باز هم با سوء برداشت از این آیه، اشتباه کرده و مدعی شدند که طبق این آیه می‌توان تمام مشرکین و کفار را به هر نحوی از انحاء کشت.[4] در ردّ این دیدگاه آنان باید گفت این آیه در مقام تاکتیک و فنون جنگ با شرایط خاص است که بر اساس آن می‌توان حتی در ماه‌های حرام هم با مشرکین جهاد و قتال کرد.
- خداوند می‌فرماید: «قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ...[توبه/29] با کسانی‌که به خدا و روز قیامت ایمان نمی‌آورند و آن‌چه را خدا و پیامبرش حرام کرده‌اند، حرام نمی‌شمارند و دین حق را نمی‌پذیرند، بجنگید تا با دست خود در حالی‌که متواضع و فروتن هستند جزیه بپردازند.» در نتیجه سلفیان تکفیری با استناد به این آیه مدعی هستند که جنگ بر علیه اهل کتاب، بدون ملاحظه هیچ شرایط خاصی مجاز است.[5] که در ردّ این عقیده آنان باید گفت که دین اسلام هرگز بدون قید و شرائط خاص، دستور به جهاد و قتال را به کسی نداده، حتی اهل کتاب را، مگر این‌که بخواهند نور خدا را خاموش کنند، (توبه/32) و یا جلوی نشر و گسترش دین اسلام را بگیرند، (توبه/34).

پی‌نوشت:

[1]. نقد جریانهای تکفیری، جمعی از نویسندگان، دار الاعلام، قم، ایران، فصل 15 ص357.
[2]. بل الاسلام دین السیف، ابراهیم العسعس، نشر سایت آرشیو، بی‌جا، بی‌نا، ص3.
[3]. فی ضلال القرآن، سید قطب، دار الشروق، بیروت، لبنان، ج3 ص1603.
[4]. کتاب السیف، حسین بن محمود، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا، ص18.
[5]. السیاسه الشرعیه، محمد بن عبدالله بن سیف الجابر، دار الجبهه الاعلامیه الاسلامیه العالمیه، بی‌جا، بی‌نا، ص301.