عوامل افراطی گری در میان شیعه و سنی

  • 1398/10/18 - 18:19
علل و منشأ افراطی‌گری در جهان اسلام: جهل و نادانی؛ تعصب و جمود فکری؛ هوا و هوس دنیایی و نفسانی؛ سطحی‌نگری و عقل ستیزی.

دشمنان اسلام برای ضربه زدن به دین از یک طرف، و پیشبرد اهداف شوم خود و تأمین منافعشان از طرف دیگر از هر وسیله‌ و حربه‌ای استفاده می‌کنند و بزرگ‌ترین حربه برای استکبار جهانی و دشمنان قسم خورده‌ی اسلام، تفرقه بین مسلمانان است. لذا با تحریک تعصبات مذهبی، قومی، سیاسی در جامعه اسلامی، جاهلین عوام را به طرف افراطی‌گری و تکفیر یکدیگر سوق داده و چهره‌ی زشت و قبیحی از اسلام را به دنیا معرفی می‌کنند. در این نوشته، علل و منشأ افراطی‌گری در جهان اسلام در میان فرق و مذاهب اسلامی را به صورت خلاصه مورد بررسی قرار می‌دهیم که در عصر کنونی پیشرفت کشورهای اسلامی را متوقف کرده و مسلمانان را به جان یکدیگر و باتلاق برادرکشی کشانده است و جریان‌های افراطی را به‌وجود آورده است که عبارتند از:
1- جهل و نادانی یکی از اصلی‌ترین علل افراطی‌گری در میان فرق و مذاهب اسلامی است که ریشه بسیاری از افراطی‌گری‌ها همین جهل و نادانی است، که یا از روی بی‌دینی است و یا از روی کج فهمی و برداشت‌های غلط که خواسته یا ناخواسته تفکرات دشمنان را اجرا می‌کنند. حضرت علی (علیه‌السلام) در این باره می‌فرماید: «لاتری الجاهل الاّ مفرطاً او مفرّطا.[1] انسان جاهل، همواره در حال افراط یا تفریط است.»
2- تعصب و جمود فکری، عامل دیگری است که باعث می‌شود حقایق و باورهای دینی و مذهبی، قومی و سیاسی و ... از بین برود که این خصوصیت ناپسند در قرآن و روایات مذمت شده است. در روایات وارد شده است که: «من تعصب حشره الله یوم القیامه مع اعراب الجاهلیه.[2] هر کس تعصب بورزد، خداوند دستاری از آتش بر سر او می‌بندد.» و یا وارد شده است که: «من تعصّب او تعصب له، فقد خلع ربق الایمان من عنقه[3] کسی‌که تعصّب بورزد یا برایش تعصب ورزیده شود، حلقه ایمان را از گردن خویش باز کرده است.»
3- هوا و هوس دنیایی و نفسانی که یکی دیگر از عوامل مهم اخلاقی افراطی در این زمینه است. خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَن ذکْرِنَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ وَکَانَ أَمْرُهُ فُرُطًا.[کهف/28] اطاعت مکن از کسی‌که دلش را از یاد خویش غافل کرده‌ایم و هوا و هوس خود را پیروی کرده و کارش به افراطی‌گری رسیده است.»
4- سطحی‌نگری و عقل ستیزی یکی دیگر از همین عواملی است که انسان ظاهربین از مجموعه دین، هر آن‌چه را که درک می‌کند، مورد پذیرش قرار می‌دهد، بدون این‌که از ماورای آن اطلاع داشته باشد و آن را درک کند، آن را انکار می‌کند؛ در نتیجه به طرف افراط و تکفیر پیش می‌رود، مثلاً بن باز وهابی سعودی از ظاهر این آیه شریفه که خداوند فرمود: «وَ إِلىَ الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَت.[غاشیه/20] و به زمین که چگونه گسترانیده شده.» مسطح بودن زمین را برداشت کرده و منکر کروی بودن زمین شده است.[4] او در کتاب خود می‌نویسد: «قائلین به چرخش زمین به دور خورشید کافر هستند.»
در نتیجه این عوامل در میان عوام شیعه و سنی، باعث اختلافات اساسی و کدورت‌های مذهبی می‌شود و این موارد همان چیزهایی هستند که دشمنان اسلام، به عنوان وسیله و حربه محکم در راستای اهداف خود بهره برداری می‌کنند تا مسلمین به جان یکدیگر بیفتند. لذا مسلمانان باید هوشیار و متوجه باشند و به دام اینان گرفتار نشوند.

پی‌نوشت:

[1]. نهج البلاغه، سید رضی، ناشر هجرت، قم، ایران، ص479.
[2]. اصول کافی، مرحوم کلینی، انتشارات علمیه اسلامیه، تهران، ایران، ج3 ص749.
[3]. همان، ج3 ص749.
[4]. مجله المصور، شماره 2166، 15 آوریل 1996 میلادی، ص15.
[5]. الادله النقلیه و الحسیه علی جریان الشمس و القمر و سکون الارض...، بن باز، مکه لطباعه و الاعلام، مکه، عربستان، ص17.

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.