نخستین تکفیر در تاریخ اسلام
کلمه کفر در مقابل اسلام و ایمان قرار دارد و بر این اساس، عدم اعتراف به توحید و رسالت، کفر در برابر اسلام، و نپذیرفتن اعتقاد به یگانگی خداوند و رسالت پیامبر خاتم، کفر در برابر ایمان است. واژه کفر در لغت، به معنای پوشش و پوشاندن چیزی است ...؛ لفظ کافر دربارهی کسی بهکار برده میشود که منکر وحدانیت خدا یا رسالت یا شریعت و یا هر سه آنها باشد.[1] و یا نسبت دادن کفر به دیگری است.[2]
کفر در قرآن در سه معنا بهکار میرود:
اول: کفر در مقابل ایمان، (صف/14)
دوم: کفر در مقابل شکر، (نمل/40)
سوم: کفر در مقابل اظهار بیزاری، (غافر/84)
و کلمه کفر در قرآن غالباً در مقابل ایمان بهکار رفته است و سایر معانی آن، از قرینه فهمیده میشود.
افزون بر این معانی لغوی و اصطلاحی...، فقها و متکلمین کلمه «تکفیر» را در معانی دیگری نیز به کار بردهاند، از جمله: نسبت کفر دادن به فرد مسلمان و یا پرداختن جریمه و کفاره عمل خلاف و گناه.[3]
تکفیر به معنای «نسبت دادن کفر به کسی دیگر» را میتوان در آیه شریفه «(یا ایها الذین آمنوا اذا ضربتم فی سبیل الله فتبینوا و لا تقولوا لمن القی الیکم ...[نساء/94] ای کسانیکه ایمان آوردهاید، هنگامیکه در راه خدا (برای جهاد) سفر میکنید، تحقیق کنید و به خاطر اینکه متاع ناپیدار دنیا بهدست آورید، به کسیکه اظهار صلح و اسلام میکند، نگویید مسلمان نیستی» مشاهده کرد.
شأن نزول این آیه شریفه، این بود که یکی از اصحاب پیامبر، فرد مشرکی را که ظاهراً از ترس کشته شدن، اسلام آورده بود، به ضرب نیزه کشت و سپس به سبب شک و تردید در صحت این عمل خود، نزد پیامبر حاضر شد و ماجرای خود را تعریف کرد، پیامبر اکرم او را برای بیاعتنایی کردنش به اسلام آوردن ظاهری آن فرد کشته شده، مذمت و سرزنش کرد و عمل او را قبیح دانست.»[4]
در نتیجه بدین ترتیب بود که اولین مورد تکفیر در تاریخ اسلام و درست در زمان پیامبر اکرم رخ داد و بلافاصله خداوند در قرآن این عمل را مذمت کرد. سؤال اینجاست که تکفیریها آیا به خاطر کشتن مسلمانانی که معتقد به خدا و دین اسلام هستند و غیر قابل قیاس با مشرکین هستند، آیا روز قیامت جوابی خواهند داشت؟ در روز محشر در مقابل این آیه شریفه: «بِأَیِّ ذَنبٍ قُتِلَت[تکویر/ 9] به کدامین گناه کشته شد.» چه خواهند گفت؟ والله العالم
پینوشت:
[1]. مفردات، راغب اصفهانی، درالقلم، دمشق، سوریه، ج4 ص40-43.
[2]. لسان العرب، ابن منظور، دار صادر، بیروت، لبنان، ج5 ص146.
[3]. اصطلاحات فقهی، حسین مروج، نشر بخشایش، قم، ایران، ص141.
[4]. صحیح مسلم، مسلم نیشابوری، دار احیاء التراث العربی، بیروت، لبنان، ج1 ص96.
افزودن نظر جدید