متن مقاله
مالک بن انس، امام مالكیان، نسبت به احترام به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و حدیث ایشان اهتمام فراوانی داشت؛ وی با سن زیادش، باز هم در مدينه از سوار شدن بر مركب امتناع مى‌ورزيد و هميشه پاى پياده حركت مى‌كرد و می‌گفت: «در شهرى كه پيكر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در آن دفن شده است، سوار مركب نخواهم شد.»
قاضى عياض در کتاب شفاء، از يكى از شاگردان برجسته مالك نقل مى‌كند: در سفرى كه منصور دوانیقی به مدينه آمد، در كنار قبر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) با مالك بن انس، پيرامون مسأله‌اى بحث كردند. منصور در اين بحث گاهى با صداى بلند صحبت مى‌كرد. مالك گفت: يا اميرالمؤمنين! در اين مسجد نبايد با صداى بلند سخن بگويی؛ زيرا خداوند گروهى را با اين آيه نكوهش كرد :«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ.[حجرات/2] اى كسانى‌كه ايمان آورده‌ايد، صدايتان را بلندتر از صداى پيامبر مكنيد و هم‌چنان‌كه بعضى از شما با بعضى ديگر بلند سخن مى‌گوييد، با او به صداى بلند سخن مگوييد، مبادا بى‏‌آنكه بدانيد، كرده‌هايتان تباه شود.»
و گروه ديگر را با اين آيه مدح و تعريف کرد: «إِنَّ الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ أُولَئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَى لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ.[حجرات/3] كسانى‌كه پيش پيامبر خدا، صدايشان را فرو مى‌كشند، همان كسانند كه خدا دل‌هايشان را براى پرهيزگارى امتحان كرده است؛ آنان را آمرزش و پاداشى بزرگ است.»
و نیز گروه ديگر را با اين آيه مورد ملامت قرار داد: «إِنَّ الَّذِينَ يُنَادُونَكَ مِنْ وَرَاءِ الْحُجُرَاتِ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ.[حجرات/4] كسانى‌كه تو را از پشت اتاق‌ها[ى مسكونى تو] به فرياد مى‏‌خوانند، بيشترشان نمى‌فهمند.»
مالك سپس گفت: احترام پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) پس از مرگش، مانند حال حياتش، بر همه مسلمانان لازم است.
منصور گفتار مالك را پذيرفت و سكوت اختيار كرد. سپس پرسيد: اى ابوعبدالله! به هنگام دعا كردن، رو به قبله بايستم يا رو به سوى قبر پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)؟
مالك پاسخ داد: اى اميرمؤمنان! چرا از پيامبر رو بر مى‌گردانى، در حالی‌كه او در قيامت وسيله شفاعت و آمرزش تو و پدرت، آدم، خواهد بود! آرى! رو به سوى او كن و او را به پيشگاه خدا شفيع قرار ده، تا خدا هم شفاعت او را درباره تو بپذيرد؛ زيرا خودش فرموده است: «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ لِيُطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحيماً.[نساء/64] ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای این‌که به فرمان خدا، از وی اطاعت شود، و اگر این مخالفان، هنگامی‌که به خود ستم می‌کردند (و فرمان‌های خدا را زیر پا می‌گذاردند)، به نزد تو می‌آمدند و از خدا طلب آمرزش می‌کردند و پیامبر هم برای آن‌ها استغفار می‌کرد، خدا را توبه‌پذیر و مهربان می‌یافتند.»[1]

پی‌نوشت:

[1]. الشفا بتعریف حقوق المصطفی، قاضی عیاض، ج2، ص35. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.