یکی از واقعیات تاریخ که در کتب فریقین مکتوب شده و مورد اختلاف است، سیره عزاداری مسلمانان بوده که رفتار آنان برگرفته از سیره و روش امامان معصوم (علیهم‌السلام) است. لذا عزاداری شیعیان هم به خاطر تبعیت و تأسی از روش و سیره ائمه و مسلمانان صدر اسلام بوده، درنتیجه این‌گونه اعمال را جزء شعائر دانسته و محترم می‌شمارند تا عمق محبت خود را به اهل بیت نشان دهند.
مثلاً ام‌بکر، دختر مسور، می‌گوید: «حسن بن علی را چندین بار مسموم کردند، از همه‌ی آن‌ها جان سالم بدر برد، تا این‌که آخرین بار، سم در وجود مبارکش به شدت تأثیر گذاشت، به طوری‌که جگر آن حضرت پاره پاره شد و آن حضرت را به شهادت رساند، پس از شهادت امام حسن، زنان بنی‌هاشم یک ماه مجلس نوحه و عزاداری به‌پا داشتند.»[1]
و احمد بن ابی‎عبدالله برقی از عمر بن علی بن حسین روایت کرده که: «پس از شهادت حسین بن علی، زنان بنی‌هاشم لباس‌های سیاه و جامه‌های خشن پوشیدند و از گرما و سرما شکایت نمی‌کردند و پدرم علی بن حسین برای عزاداران غذا آماده می‌کرد.»[2]
از امام صادق (علیه‌السلام) نیز روایت شده که فرمودند: «کفاره زدن به صورت جز استغفار و توبه نیست. در شهادت حسین بن علی (علیهماالسلام) زن‌های فاطمی گریبان چاک داده و پاره کرده و صورت‌ها را زخمی کردند و در چنین حادثه‌ای، شایسته است که آن‌طور عمل شود.»[3]
مرحوم شیخ عباس قمی صاحب کتاب معروف مفاتیح الجنان در کتاب دیگر خود ذیل این حدیث می‌نویسد: «جلالت و عظمت خاندان عصمت و طهارت از این حدیث معلوم می‌شود، چرا که امام به رفتار دختران علی و فاطمه در مصیبت سیدالشهداء احتجاج می‌کند تا روشن سازد که در حال سوگواری کاری که بیرون از شرع باشد انجام نداده‌اند و سیره ایشان دلالت بر جواز می‌کند.»[4]
در نتیجه قائل به جواز بودن این عمل به خاطر فعل و سیره ائمه و اهل بیت و مسلمانان روشن است و حکم به استحباب آن، بعید نیست.

پی‌نوشت:

[1]. «کان الحسن بن علی سمی مراراً کل ذلک یفلت منه حتی کان المره الآخره التی مات فیها فانه کان یختلف کبده فلما مات أقام نساء بنی هاشم علیه النوح شهر.» مستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، دارالکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ج3 ص173.
اسدالغابه، ابن اثیر، دارالفکر، بیروت، لبنان، ج2 ص21.
[2]. «لما قتل الحسین بن علی قال لبسن نساء بنی هاشم السواد و المسوح و کن لاتشتکین من حرّ ولابرد و کان علی بن الحسین یعمل لهن الاطعام للماتم.» مستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، دارالکتب العمیه، بیروت، لبنان، ج3 ص173.
[3]. «...لاشی فی اللطم علی الخدود سوی الاستغفار و التوبه وقد شققن الجیوب و لطمن الخدود الفاطمیات علی الحسین بن علی و علی مثله تلطم الخدود تشق الجیوب.». تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، دار المعارف للمطبوعات، بیروت، لبنان، ج 8 ص325 باب 4 حدیث23.
[4]. منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، ، شرح حال امام حسین(ع)، ج1 ص49.