رد دلایل ابن تیمیه در خلافت از کتب اهل سنت

  • 1398/02/14 - 15:55
ابن‌تیمیه در مورد خلافت می‌نویسد: «بیعت با ابوبکر اتفاقی و بدون مخالف بود و کسی چنین گوید جاهل است؛ وی دروغ گفته یا اطلاعی از اخبار ندارد؛ در قرآن و روایات نبوی، اهل بیت بر دیگران مقدم داشته شده‌اند؛ امیرالمؤمنین فرمود: «مردم با ابوبکر بیعت کردند در حالی‌که والله من سزاوارتر به امر خلافت از او بودم.»

متن مقاله
ابن‌تیمیه در مورد خلافت می‌نویسد: «وقتی به بیعت ابوبکر اتفاق کردند٬ هرگز کسی نگفت که من سزاوارتر به خلافت از ابوبکر هستم٬ نه قریشی و نه انصاری، و کسی در حق کسی دیگر نیز چنین سخنی نگفت که مثلاً فلانی سزاوارتر از ابوبکر در خلافت است. تنها کسی چنین سخنی را گفته که در وی اثر جاهلیت عرب یا فارس است؛ ... خلافت خلفای ثلاثه، با نص جلی و برخی دیگر گفته‌اند با نص خفی ثابت شده است.»
وی دروغ گفته یا اطلاعی از اخبار ندارد؛ در قرآن و روایات نبوی، اهل بیت بر دیگران مقدم داشته شده‌اند؛ ابوبکر در هنگام مرگ گفته: «ای کاش در سقیفه خلافت را بر عهده عمر یا ابوعبیده گذاشته بودم٬ ای کاش از پیامبر می‌پرسیدم که خلافت از آن کیست؟»؛ احادیث مستند وی مثل «حدیث اقتدا»٬ همگی از لحاظ سندی غیر معتبرند؛ خود امیرالمؤمنین در جریان شورا فرمودند: «مردم با ابوبکر بیعت کردند در حالی‌که والله من اولی و سزاوارتر به امر خلافت از او بودم...»

متن مقاله
موضوع خلافت که از موضوعات چالشی بین دو مذهب شیعه و اهل سنت است؛ شیعیان طبق «آیه ولایت» و روایات نبوی ازجمله «حدیث غدیر»، آن را انتصابی دانسته و معتقدند امیرالمؤمنین به عنوان جانشین پیامبر از طرف خدا و رسولش نصب شده است، برخلاف اهل سنت که آن را اجماعی می‌دانند و معتقدند که بعد از رحلت پیامبر، مسلمین اتفاق کردند که ابوبکر خلیفه بعد از پیامبر اکرم باشد.
در این میان افراد مغرضی مانند ابن‌تیمیه بدون این‌که نگاهی دقیق به تاریخ و روایات داشته باشد، سخنانی مطرح کرده که با حقیقت منافات دارد٬ لذا او در کتاب خود می‌نویسد: «وقتی به بیعت ابوبکر اتفاق کردند٬ هرگز کسی نگفت که من سزاوارتر به خلافت از ابوبکر هستم٬ نه قریشی و نه انصاری، و کسی در حق کسی دیگر نیز چنین سخنی نگفت که مثلاً فلانی سزاوارتر از ابوبکر در خلافت است. تنها کسی چنین سخنی را گفته که در وی اثر جاهلیت عرب یا فارس است که همانا خاندان پیامبر سزاوارتر بر خلافتند. زیرا عرب در جاهلیت رئیس را مقدم می‌داشت، و فارس‌ها اهل بیتِ پادشاه را مقدم می‌داشتند. پس از کسی چنین چیزی نقل شده باشد، به همین مطلب اشاره می‌کند.[۱] او در جای دیگری از همین کتاب می‌نویسد: «خلافت خلفای ثلاثه، با نص جلی و برخی دیگر گفته‌اند با نص خفی ثابت شده است.»[۲]
در جواب به او باید بگوییم که اولاْ: ایشان دروغ گفته یا اطلاع از اخبار ندارد و گفته او که ادعا کرده کسی خودش را سزاوارتر بر خلافت ندانسته، غیر صحیح است. ثانیاً: العیاذ بالله او نسبت دروغی به خداوند بسته و هم‌چنین پیامبر اکرم را پیرو راه مردم جاهل معرفی کرده است. ثالثاً: خداوند در قرآن و پیامبر اکرم در روایات فراوانی اهل بیت را بر دیگران مقدم داشته‌اند، پس چگونه او به قرآن و روایات نبوی توجه نداشته والله العالم. رابعاً: ایشان با این گفتار صریح ابوبکر در هنگام مرگش که معترف به برخی از اعمال خود بوده، چگونه برخورد می‌کند که گفته: «... ای کاش در سقیفه خلافت را بر عهده عمر بن خطاب یا ابوعبیده گذاشته بودم٬ ای کاش از پیامبر می‌پرسیدم که خلافت از آن کیست؟...»[۳]
خامساً: عمر بن خطاب گفته است: اگر پیامبر برای ما بیان می‌کرد که خلافت از آن کیست، برایم بهتر از همه دنیا و آن‌چه در آن است، بود.»[۴] سادساً: احادیثی که او به آن استناد کرده از جمله «حدیث اقتدا» و مانند آن٬ همگی از لحاظ سندی مورد خدشه رجالیون اهل سنت واقع شده و تضعیف گردیده‌اند٬ مثلاً ابن حزم این حدیث را صحیح نمی‌داند٬ چرا که درباره‌ی آن می‌گوید ابن عمیر از ربعی نشنیده و ربعی هم از حذیفه نشنیده است.[۵] سابعاً: خود حضرت علی (علیه‌السلام) در جریان شورا فرمودند: «مردم با ابوبکر بیعت کردند در حالی‌که والله من اولی و سزاوارتر به امر خلافت از او بودم...»[۶]
در نتیجه سخن ابن تیمیه بی‌اساس، دروغ و از روی بی‌اطلاعی است.

پی‌نوشت:

[۱]. منهاج السنه النبویه٬ ابن تیمیه٬ موسسه قرطبه٬ قاهره٬ مصر٬ ج۶ ص۴۵۴-۴۵۵.
[۲]. همان٬ ج۱ ص۴۸۹-۴۹۳.
[۳]. الاموال٬ قاسم بن سلام٬ دارالفکر٬ بیروت٬ لبنان٬ ج۱ ص۳۳۸ حدیث۳۱۸.
تاریخ الاسلام٬ ذهبی٬ دارالکتب العربی٬ بیروت٬ لبنان٬ ج۱ ص۳۸۵.
[۴]. مستدرک علی الصحیحین٬ حاکم نیشابوری٬ دارالمعرفه٬ بیروت٬ لبنان٬ ج۳ ص۱۳۶ حدیث۳۱۸۶.
[۵]. الاحکام...٬ ابن حزم٬ مطبعه العاصمه٬ قاهره٬ مصر٬ ج۶ ص۸۰۹.
[۶]. تاریخ طبری٬ طبری٬ دارالکتب العلمیه٬ بیروت٬‌ لبنان٬ ج۳ ص۲۹۲.

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.