متن مقاله
«انتظار فرج» یعنی انتظار حصول و تحقق امری که در آینده، برای موضوع و یا قضیه‌ای صورت بپذیرد. پس هر فردی نمی‌تواند خود را منتظر فرج امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) بداند، زیرا قومی که در انتظار مصلح هستند، باید خودشان صالح باشند و امام زمان خود را بشناسند...[1] لذا لازمه‌ی انتظار فرج، در حقیقت مشغول کردن قوّه فکریه و متوجه کردن خیال است به جانب امری که در انتظارش هستند. از طرف دیگر انتظار به‌نفسه و خود به‌خود ریاضت مهمی است برای نفوس، تا این‌که دوستداران حضرتش در اصلاح نفس خود بکوشند و اخلاق خویشتن را نیکو کنند تا قابلیت درک حضور ایشان را پیدا کنند و در جلوی آن امام همام جهاد فی سبیل الله کنند. این انتظار داشتن یعنی این‌گونه روایات از پیامبر اکرم و ائمه معصومین (علیهم‌السلام) در حول این مسئله وارد شدن.
 صاحب کتاب ینابیع الموده، قندوزی حنفی، به نقل از مناقب خوارزمی می‌نویسد که پیامبر اکرم فرمود: «بهترین کارها و عبادات، انتظار فرج است.»[2] و خوارزمی ذیل این روایت می‌گوید: «منظور از انتظار فرج، انتظار ظهور مهدی است.» از این سخن، این‌طور برداشت می‌شود که انتظار فرج در حقیقت اموری را کشف می‌کند که از آن جمله است: محبتِ به پا داشتن عدل و حق، اجرای احکام و حدود الهی، جاری شدن امور بر یک محور صحیح و اساسی، رسیدن انسان بلکه هر موجودی به آن کمالی که برای آن خلق شده است، عاطفه و محبت داشتن نسبت به هم‌نوع خود، صدق مودت و دوستی و... همه و همه باعث می‌شود که انسان نسبت به اهل بیت و ذوی القربی پیامبر اکرم نگاهی خاص داشته باشد تا به وسیله‌ی آنان به حق و حقوق واقعی خودشان برسند و مهدی منتظر یکی از همین افراد خواهد بود و روایت دیگر از حضرت علی (علیه‌السلام) که می‌فرماید: «برترین عبادات، صبر و خاموشی و انتظار فرج است.»[3]
هم‌چنین در اخباری که از طرف ائمه معصومین (علیهم‌السلام) وارد شده، تماماً حاکی از این است که انتظار ظهور حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) و خصلت‌های پسندیده‌ای که به‌واسطه‌ی ظهور آن حضرت آشکار می‌گردد، منجر به این می‌شود که در نهایت فردی خواهد آمد و دنیا را به طرف عدل و داد سوق می‌دهد، آن هنگامی‌که پر از ظلم و جور گردید. اما این‌که این انتظار چه ارزشی دارد، با این روایت مشخص می‌شود: صاحب کتاب المهدی امام دوازدهم به نقل از شیخ صدوق (رحمه‌الله‌علیه) در کتاب کمال الدین و... از عمار ساباطی ذیل حدیث طولانی از امام صادق (علیه‌السلام) روایت کرده که فرمودند: «عبادت کردن در زمان دولت باطل، افضل و نیکوتر است از عبادت در زمان دولت حق، و ثواب و اجر عبادت در زمان دولت باطل، بیشتر است از عبادت در زمان دولت حق! عمار ساباطی می‌گوید:
 من به امام صادق (علیه‌السلام) عرض کردم. فدایت شوم پس ما این تمنّا را نکنیم که در موقع ظهور حق از اصحاب قائم باشیم و اعمال ما که در قید امامت و اطاعت تو هستیم، افضل است از اعمال اصحاب دولت حق؟ امام فرمودند: سبحان الله! چگونه می‌شود ما دوست نداشته باشیم که خدا حق و عدل را در شهرها ظاهر گرداند، حال عموم مردم خوب شود، خدا همه‌ی مردم را متحد الکلمه کند و در بین قلوب مخالف آنان، اُلفتی ایجاد کند، در روی زمین، خدا را معصیت نکنند، حدود خدا درباره‌ی بندگانش عملی گردد، حق به حق دار برسد و حق را ظاهر کنند تا این‌که از ترس مخلوق، چیزی از حق مخفی و پوشیده نماند.»[4]

پی‌نوشت:

[1]. اعلام الوری، طبرسی، دار الکتب السلامیه، تهران، ایران، ص415.
[2]. «افضل الاعمال انتظار الفرج.» ینابیع الموده، قندوزی حنفی، چاپخانه حیدریه، نجف اشرف، عراق، ص433.
[3]. «افضل العباده الصبر، و الصمت و انتظار الفرج.» بحارالانوار، علامه مجلسی، موسسه الوفاء، بیروت، لبنان، ج74 ص420.
[4]. المهدی امام دوازدهم، مرحوم آیت الله سید صدرالدرین صدر، کتابفروشی اسلامیه، تهران، ایران، فصل هشتم، ص273-274.