مراد از این حدیث پیامبر، مهدی اوسط این امت است چیست؟
خلاصه مقاله
در قرآن به برخی از آیات برخورد میکنیم که خداوند امت پیامبر خاتم را مدح و ستایش کرده است، از جمله آیه 137 سوره بقره که فرمود: شما را امت وسط و خوبتر قرار دادیم. در روایات هم از پیامبر اکرم وارد شده است که برخی خصوصیات و فضایلی را برای حضرت مهدی موعود بیان کرده است، از جمله این روایت مشهور را که فرمود: آن امتی که اول آن من باشم و عیسی آخر آن و مهدی وسط آن باشد، هرگز هلاک نخواهد شد.
در این روایت به دلایل مختلف معنی وسط بودن با آنچه ظاهر است و متبادر میشود، متفاوت است و با همزمانی قیام حضرت مهدی و نزول حضرت عیسی منافاتی ندارد.
متن مقاله
خداوند در چندین جای قرآن، امت پیامبرش را مدح و ستایش کرده است، از جمله در سوره حج که میفرماید: «... هُوَ اجْتَبَاكُمْ...[حج/77] ... خدا شما را برگزید...» و یا در سوره بقره میفرماید: «وَكَذٰلِكَ جَعَلناكُم أُمَّةً وَسَطًا.[بقره/137] همینطور ما شما را امت وسط و خوبتر قرار دادیم.» و یا در سوره آل عمران میفرماید: «كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ.[آلعمران/106] شما بهترین امتی هستید که برای مردم خارج شدید.» ذیل اینگونه آیات، روایات متعددی وارد شده است که از جمله این روایات، روایتی است که از ابن عباس نقل شده که میگوید پیامبر اکرم فرمودند: «آن امتی که من اول آن باشم و عیسی آخر آن و مهدی وسط آن باشد، هرگز هلاک نخواهد شد.»[1]
برخی اینگونه برداشت کردند که حضرت عیسی بعد از حضرت مهدی (علیهماالسلام) باقی خواهد بود و حال اینکه مقصود از این روایت، این نیست، بلکه روایت میفرماید اولاً: بعد از حضرت مهدی (عجلاللهتعالیفرجه) هیچ خیری در زندگی نخواهد بود.
ثانیاً: پیامبر فرمود بعد از مهدی خیری نیست و اگر حضرت عیسی (علیهالسلام) در میان گروهی باشد، جایز نیست گفته شود، خیری در بین آنان نیست.
ثالثاً: این حدیث را باید تفسیر و حمل بر این معنا کرد که پیامبر خدا، اول دعوت کننده بود به سوی ملت اسلام و مهدی وسط بود که بعد از پیامبر میآید و عیسی تصدیق و پشتیبانی قیام مهدی منتظر را کرد که در زمان قیام حضرت مهدی از آسمان نازل شد تا صحت ادعای حضرت مهدی (عجلاللهتعالیفرجه) ادعا میکند را بیان کند.
رابعاً: صاحب کتاب «المهدی امام دوازدهم» به نقل از کتاب کشف الغمه مینویسد: «آنچه به نظر من میرسد این است که پیامبر خدا اولین دعوت کننده است و مهدی به جهت اینکه تابع و اهل ملت آن بزرگوار است وسط قرار گرفته، زیرا که مهدی تابع پیامبری است که به آن حضرت نزدیک است و بر شریعت او خواهد بود و چون عیسی (علیهالسلام) صاحب شریعت دیگری است و در آخرالزمان به سوی شریعتی دیگر (یعنی دین اسلام) که غیر از شریعت خود او باشد دعوت میکند؛ نیکو است که گفته شود: عیسی آخر آن امت است.»[2]
خامساً: صاحب کتاب المهدی... میفرماید: کلمهی (لن) در حدیث وارده برای نفی ابد است، یعنی آنچه را که بهوسیلهی (لن) نفی شود، هرگز عملی نخواهد شد و منظور از هلاکت در حدیث یا عذاب در دنیا است، چنانچه که برای برخی از امم گذشته اتفاق افتاد و یا گمراهی بعد از هدایت و کفر بعد از ایمان است که باز برای بعضی از امم سابقه پیش آمده است و یا از دست دادن امت، حیات اجتماعیش را؛ زیرا چنانکه افراد میمیرند، امم هم میمیرند و خداوند هم در قرآن میفرماید: «وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ...[اعراف/34] برای هر امتی، مهلت و اجلی است...»[3]
سادساً: مراد از اینکه حضرت مهدی (عجلاللهتعالیفرجه) وسط این امت قرار دارد، آن است که آن حضرت در سال (206 هجری) متولد شده و تا الان هم باقی است و از این به بعد هم تا زمانی که باذن خدا ظهور کند، باقی خواهد بود.
سابعاً: منظور پیامبر خدا از این سخن، آن است که امتی که اول و وسط و آخر به این افراد مقدس رو آورده شده باشد، چگونه هلاک خواهد شد، زیرا خداوند سبحان، عذاب دنیوی را به برکت این وجودهای مقدس از آن دفع خواهد کرد و یا اینکه این امت به جهت تعالیم آنان، بلاواسطه و یا باواسطه گمراه نخواهد شد.[4]
پینوشت:
[1]. اسعاف الراغبین، علامه صبان المصری، نشر شعراوی، قاهره، مصر، ص151.
[2]. المهدی امام دوازدهم، مرحوم آیت الله سید صدر الدین صدر، کتابفروشی اسلامیه، تهران، ایران، ص120.
[3]. همان، ص121.
[4]. همان، ص122.
افزودن نظر جدید