مدعی دروغین یمانی، احمد بصری در کتاب خود قائل است که او به جای حضرت عیسی (ع) کشته شده است.[1] از طرفی در کتاب دیگر خود، رجعت که یکی از اعتقادات شیعه است را به عالمی غیر از این عالم جسمانی مربوط می‌داند.[2] حال سؤال ما از احمد این است، که تناقض زنده شدن در این دنیا را چگونه حل می‌کند؟ در جواب یکی از اتباع احمد بصری گفت؛ علامه مجلسی نیز قائل به همین کلام بود؛ «اذ الظاهر ان الرجعه لیس زمان تکلیف فقط بل هو (واسط بین الدنیا و الاخرة) بالنسبة الی جماعة دار تکلیف و لجماعة دار جزاء».

گفتم: ای کاش توضیحات قبل و بعد کلام مرحوم مجلسی را می‌خواندید. و کل متن را همراه با ترجمه می‌آوردید تا دیگران قضاوت کنند. اما به صورت خلاصه کلام علامه در کتاب این‌چنین است؛ علامه مجلسی روایتی را نقل می‌کند که در یک زمان دو حجت ناطق وجود ندارد و برای رفع شبهه از این‌که چگونه این روایت را با روایات رجعت که رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و امامان (علیهم‌السلام) رجعت می‌کنند، چند جواب می‌دهد، که دومین جواب مرحوم مجلسی می‌فرماید: «اذ الظاهر ان الرجعه لیس زمان تکلیف فقط بل هو واسط بین الدنیا و الاخرة بالنسبة الی جماعة دار تکلیف و لجماعة دار جزاء[3] ظاهرا زمان رجعت تنها زمان تکلیف نیست بلکه واسطه‌ای میان دنیا و آخرت است، نسبت به عده‌ای خانه تکلیف و نسبت به عده‌ای دیگر خانه پاداش است.» دنيا برای رجعت کنندگان در امتداد عالم برزخ است و در نتيجه تابع شرايط آن خواهد بود. یعنی رجعت از مراتب روز قيامت است و همچنین زمان رجعت تنها زمان تکليف نيست بلکه واسطه‌ای ميان دنيا و آخرت است، نسبت به عدّه‌ای خانه تکليف و نسبت به عدّه‌ای ديگر خانه پاداش است.

اما مرحوم مجلسی تنها کسی نیست که این بیان را داشتند، علمای دیگر نیز به شبهه‌ها به همین‌صورت جواب دادند. مثلا شیخ مفید؛ در پاسخ شبهه‌ای که اهل تسنن به مکتب تشیع می‌کنند که آیا شما به رجعت اعتقاد دارید و حال آن‌که ممکن است شخص پس از دیدن برزخ بازگشته و در دنیا توبه کند؟! حال کسی که توبه کرده دیگر نمی‌شود عذابش کرد؟!

خلاصه جواب این است که؛ شخصی که به دنیا بر می‌گردد؛ یا به حق الیقین رسیده و پاداش می‌گیرد. یا در کفر ممهور شده که توبه نمی‌کند و اگرچه مکان بازگشت دنیا است ولی مفسدان محکوم به قوانین برزخی هستند. در اصل این دنیا برای او در امتداد عذاب برزخی است. [4] مثل کسی که چگونه بعضی افراد در زمان پیامبران معجزات قاهره را می‌دیدند بازهم ایمان نمی‌آوردند آن‌ها نیز همین‌طور با این‌که برزخ را دیدند ایمان نمی‌آورند و توبه نمی‌کنند. پس منظور از واسطه بین دنیا و آخرت این است.

پی‌نوشت:

[1]. الحواری الثالث عشر، احمدالحسن، اصدارات انصار، بی‌تا، بی‌جا، ص 109.
[2]. الرجعة ثالث ایام الله الکبری، اجوبة احمدالحسن، اصدارات انصار، بی‌تا، بی‌جا، ص 40.
[3]. بحار الأنوار، علامه مجلسی، موسسه الوفاء، بیروت، لبنان، ج 25، ص 108 و 109.
[4]. الفصول المختارة، شیخ مفید، نشر دار المفید، بیروت، لبنان، ص 153 و 154.