تقیه در اندیشه ابوبصیر طرطوسی
خلاصه مقاله
تقیه یک اصل عقلانی است که همه انسانها میپذیرند. تقیه یعنی اینکه در صورتیکه ترس از کشته شدن داشتی، میتوانی عقاید خود را مخفی کنی تا جانت حفظ شود. این چیزی است که همه آن را میپذیرند، حتی سلفیه تکفیری نیز تقیه را به عنوان یک اصل عقلانی و شرعی میپذیرد، ولی جای تعجب است که با وجود اینکه سلفیه خود قائل به تقیه است، این اعتقاد را برای شیعه مذموم میداند.
متن مقاله
عبدالمنعم مصطفى حليمه، مشهور به «ابوبصیر طرطوسی» متولد 1959م در طرطوس، از رهبران گروه تروریستی القاعده است که تأثیرگذاری او در میان تحریک گروههای جهادی سوریه در جنگ با بشار، بسیار محسوس است. طرطوسی تقیه را جایز دانسته و برای اثبات صحت تقیه، به حدیثی از ابن عباس استناد کرده و مینویسد: ابن عباس میگوید کسیکه چیزی بگوید که معصیت خداوند باشد، ولی این سخن را به جهت ترس از جانش بگوید، ولی قلباً به خداوند ایمان داشته باشد، هیچ گناهی بر او نیست، زیرا تقیه با زبان است.[1]
طرطوسی برای تجویز تقیه به سخنان عکرمه، ابن کثیر، بخاری، ثوری، ابوشعثاء، ضحاک، ربیع بن انس تمسک میکند. وی به نقل از بخاری میگوید: تقیه تا روز قیامت باقی است، یعنی تا زمانی که شرایطی فراهم شود که انسان بر جان و اهلش هراسان باشد، باید تقیه کند و حکم تقیه مخصوص زمان خاصی نبوده است.[2]
ابوبصیر طرطوسی در نهایت، دیدگاه خود را در رابطه با تقیه چنین بیان میکند: تقیه برای مضطرین است که توان خروج از بلاد کفر را ندارند. عدهای از مسلمانان هستند که مجبورند تقیه کنند. قرآن این گروه را اینگونه معرفی میکند: «إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ لَا يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً وَلَا يَهْتَدُونَ سَبِيلًا* فَأُولَئِكَ عَسَى اللَّهُ أَنْ يَعْفُوَ عَنْهُمْ وَكَانَ اللَّهُ عَفُوًّا غَفُورًا.[نساء 98/99] مگر مردان و زنان و كودكان مستضعفى كه [براى نجات خود از محيط كفر و شرك] هيچ چارهاى ندارند، و راهى [براى هجرت] نمىيابند. پس اينانند كه اميد است خدا از آنان درگذرد؛ و خدا همواره گذشت كننده و بسيار آمرزنده است.»[3]
با توجه به دیدگاه ابوبصیر طرطوسی ثابت میشود که سلفیه تکفیری نیز قائل به تقیه است؛ زیرا اساساً تقیه یک اصل عقلانی است که همه انسانها آن را میپذیرند، ولی جای تعجب آنجاست که با اینکه سلفیه خود قائل به تقیه هستند، این صفت را به عنوان یک صفت مذموم، برای شیعه نام میبرند! این در حالی است که اگر تقیه بد و مذموم است، برای چه سلفیه قائل به آن هستند!؟ و اگر تقیه در برخی از موارد لازم و ضروری و خوب است، پس چرا «تقیه» را به عنوان یک صفت مذموم برای شیعه نام میبرند!؟
بهنظر میرسد که این کار سلفیه تکفیری در نسبت دادن تقیه به شیعه، یک نوع عوامفریبی برای ضربهزدن به شیعه است، زیرا دلیل دیگری وجود ندارد.
نویسنده: مجتبی محیطی
پینوشت:
[1]. ابوبصیر طرطوسی، حالات یجوز فیه اظهار الکفر، دانلود شده از سایت ابوبصیر طرطوسی، ص6. «و عن ابن عباس فالتقية باللسان؛ من حُمل على أمر يتكلم به وهو لله معصيةٌ، فتكلم مخافةً على نفسه، وقلبه مطمئن بالإيمان، فلا إثم عليه، إنما التقية باللسان».
[2]. ابوبصیر طرطوسی، حالات یجوز فیه اظهار الکفر، ص6. «وقال البخاري: قال الحسن التقية إلى يوم القيامة. انتهى. أي إذا توفرت دواعيها وأسبابها ..»
[3]. ابوبصیر طرطوسی، حالات یجوز فیه اظهار الکفر، ص7. «مما تقدم يُعلم الفارق الكبير بين التقية المشروعة التي يقول بها أهل السنة، وبين التقية المبتدعة التي يقول بها الشيعة الروافض، والتي بها يستحلون الكذب على آحاد وعوام المسلمين، وبخوف وبلا خوف .. !!»
افزودن نظر جدید