پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ چندی قبل برای سفر علمی تحقیقی به زاهدان رفتم. در این سفر با برادران اهل سنت و حوزه‌های علمیه و مدرسین و مولوی‌ها دیدار داشتم. آن‌چه که نظر من را به خود جلب کرد، مدارس دینی فراوان و زیبای اهل سنت در استان سیستان و بلوچستان بود. مدارسی که با یک مسجد جامع، شکل و شمایلی زیبا به خود گرفته بود. در این مدارس طالب‌های زیادی از خارج و داخل کشور، مشغول تحصیل علم دین هستند. این در حالی است که قبل از انقلاب، طلبه‌ها برای گذراندن سطح حوزوی خود به افغانستان و پاکستان می‌رفتند.[1]
مولوی عبدالغنی دهانی، در رابطه با وضعیت‌ حوزه‌های علمیه اهل سنتِ استان سیستان و بلوچستان، قبل و بعد از انقلاب آماری داد که برای من بسیار جالب بود. وی گفت: «قبل از انقلاب در استان سیستان و بلوچستان 3 مدرسه دینی وجود داشت و اکنون 130 مدرسه دینی مخصوص برادران و 450 مدرسه دینی خواهران در استان در حال فعالیت هستند.» این آمار از آن‌جا برای من جالب بود که در بسیاری از شهرهای شیعه نشین ایران، مدارس و حوزه‌های دینی، قبل و بعد از انقلاب هیچ تغییری نکرده است. مثلاً در نیشابور یکی از شهرهای خراسان رضوی، قبل از انقلاب 2 حوزه علمیه فعال بوده است و اکنون بعد از 38 سال از انقلاب، هنوز نیز همان دو مدرسه در حال فعالیت هستند و هیچ رشدی در این زمینه وجود نداشته است.

ماموستا حاج مصطفی ‌محمودی عضو شورای برنامه‌ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت نیز در رابطه با وضعیت طلاب اهل سنت ایران قبل و بعد از انقلاب چنین می‌گوید:
«حوزه‌های علمیه اهل تسنن در گذشته فقط از مردم کمک می‌گرفتند و وضع زندگی آن‌ها بسیار رقت‌بار بود. رژیم پهلوی، ضد روحانیت و حوزه‌های علمیه بود و گاهی ژاندارم‌های شاه به روحانی روستا و طلاّب حمله و آنان را دستگیر و روانه زندان می‌کردند. وضع زندگی روحانیون مطلوب نبود و آن‌ها به‌صورت پراکنده در روستاها و در اتاق‌های کوچک در کنار مساجد سکونت داشتند. اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، روحانیون اهل سنت و طلبه‌های آن‌ها مورد احترام قرار گرفتند و نظام اسلامی، آن‌ها را مورد توجه قرار داد. به‌عنوان نمونه، در شهرستان سنندج مرکز بزرگ اسلامی غرب کشور به‎وجود آمد، تا اهل سنت برای رفع نیازهای مادی و معنوی‌شان به آن‌جا مراجعه کنند. شعبه‌های این مرکز در همه‌ی شهرهای کردستان و آذربایجان غربی برقرار شد و این مرکز خدمات فراوانی به روحانیون و طلاّب مدارس علوم دینی از قبیل شهریه و بیمه تأمین اجتماعی ارائه داده است. در زمینه مدرک نیز اکنون حدود پنج سال است که طلاب می‌توانند جهت امتحان و دریافت مدرک تحصیلی هر سال به دبیرخانه شورای مدارس علوم دینی اهل سنت مراجعه و در امتحان شرکت کنند و در صورت قبولی، مدرک تحصیلی خود را دریافت کنند و می‌توانند با آن مدرک، در ادارات استخدام شوند.»[2]

آخوند درخشان، مدیر مدرسه علمیه کریمی اهل سنت نیز در رابطه با وضعیت حوزه‌های علمیه قبل و بعد از انقلاب چنین می‌گوید: «قبل از انقلاب، اهل سنت در فشار و در محدودیت تبلیغات دینی بودند، ولی پس از انقلاب، اهل سنت از آزادی کامل دینی و مذهبی برخوردار شدند، قبل از انقلاب، مدارس علمیه و مساجد اهل سنت بسیار کم و ناشناخته بود، ولی بعد از انقلاب تعداد حوزه‌های علمیه و مساجد اهل سنت رشد چشم‌گیری داشت، که این‌ها همه بیانگر آزادی کامل اهل سنت در ایران اسلامی است، خوشبختانه و به لطف مقام معظم رهبری، طلاب و مدرسین مدارس علمیه اهل سنت بعد از انقلاب از امکاناتی هم‌چون کامپیوتر، دفترچه بیمه، کارت پارسیان، معافیت تحصیلی، پرداخت شهریه برای طلاب، پرداخت حقوق برای مدیر و مدرسین حوزه علمیه، بن خرید کالا، سفر به حج و عمره، رفتن به اردوهای زیارتی، سیاحتی و... برخوردار هستند و امروز مدارس علمیه اهل سنت توانسته است، طلاب زیادی را جذب بکند و این‌ها همه به خاطر لطف و نگاه ویژه مقام معظم رهبری به مدارس علميه اهل سنت است.»[3]
همه خدمات نظام اسلامی به اهل سنت در حالی است، که شیعیان و حوزه‌های علمیه شیعه در کشورهای عربی با سختی و مشکلات فراوان روزگار به‌سر می‌برند!

پی‌نوشت:

[1]. شبکه اطلاع رسانی راه، شناسه خبر: 643533، تاریخ انتشار: 21/12/1394.
[2]. فصل نامه علمی تخصصی حبل المتین،  دوره پنجم، شماره پانزدهم، پاییز 1395، صفحه 6-15
[3]. سایت سنت النبی، «گفت و گو با «آنا آخوند درخشان» مدیر مدرسه علمیه کریمی اهل سنت روستای یکه سعود بالا شهرستان راز وجرگلان». تاریخ انتشار: 14 اسفند 1392.

نویسنده: مجتبی محیطی