شبه معنویت های روانشناختی
خود شیفتگی یکی از آفتهایی بزرگی است که در صورت گرفتار شدن انسان به آن، او را از اتکا و وابستگی به خدا باز داشته و تَوَهُم خودمحوری را در او افزایش خواهد داد. خود شیفتگی و احساس عدم نیاز به خدا در امورات فردی و اجتماعی، انسان را از عرفان و خداخواهی ، به نقطه مقابل عرفان که خودخواهی است، میرساند.
در عالم هستی برخی از موجودات غیرمحسوساند و با حواس طبیعی و عادی قابل درک نیستند. یکی از این موجودات جن است. جن که در اصل معنا مفهوم «پوشیدگی» دارد، از چشم انسان پوشیده است. قرآن وجود این موجود را تصدیق کرده و سورهای به نام «جن» نیز در قرآن وجود دارد.
از ویژگیهای برتر قرآن در کنار جامعیت و جهانی بودن، جاودانگی آن است؛ یعنی قرآن به زمانی خاص یا ملت یا گروهی ویژه، اختصاص نداشته و برای همه انسانها در تمام دورهها و ازمان، دارای برنامه و دستورالعمل است. ادبیات قرآن به نحوی است، که توانایی دارد، با تمام اقوام و ملل و زبانها و ملیتها به گفتگو بپردازد. بدین جهت پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) در خطبةالوداع از آن با عنوان « ثقل اکبر» یاد میکند.
از نظر مروجان قانون جذب کسی خوشبخت است که پولدار است، هیچ بیماری ندارد، درد ندارد، رنج و بدبختی ندارد! از این نگاه، انسان پولدار به هر طریقی که این مال و پول را بدست آورده باشد، سعادتمند است. و از طرفی اشخاصی را گنهکار میداند که به خواسته خود نرسیده است! یا افرادی هستند که دارای بیماری، فقر و تنگذستی هستند!
میراث عرفان اسلامی، مهمترین مؤلفهی سیر وسلوک را تزکیه و تربیت نفس برای سالکان معرفی میکند و اکثر دستورالعملهای عرفانی مبتنی بر تزکیه و بُعد رفتاری تجویز میشود. اما در تفکر نوین تنها به بعد هیجانی اکتفا میشود و با مطرح کردن قانون جذب، مقاومت و ایستادگی در مقابل هوسها را رد میکنند.
علیرضا آزمندیان، بنیانگذار تکنولوژی فکر و مروج قانون جذب در ایران، کوشیده است تا چهره اسلامی برای مطالب خود ارائه دهد. از نظر وی بهشت برای انسان در هدفهایی مثل کسب ثروت، تحول در زندگی، رسیدن به شادیهای گذرا، آرامش، درمان بیماریها و رسیدن به خواستهها و آرزوهای انسانها، مصرف گرایی، لذت طلبی و تقویت احساسات خوشایند و غیره خلاصه میشود.
رهبران تفکر نوین معجزات الهی را امری قابل انجام برای هر انسانی میدانند. آنها میگویند با شناخت نیروهای باطنی به راز وجودی این معجزات پی میبریم، اما باید گفت معجزه امری است که اراده آن توسط الله تبارک و تعالی است و طبق اراده او به پیامبران خود میدهد.
چندسالی است که در کشورهای اسلامی دیده میشود که مراکزی معنوی و آیینهایی عرفانی ترویج میشود. این آیینها که با هدف ضربه به اعتقادات اسلامی مردم به کشورهای اسلامی وارد شده است، مردم را با بهانههایی همچون ورزش و آرامش ذهن جذب میکنند. اما واقعیت، غیر از این است.
در قانون جذب آنچه که بیشتر از هر چیزی روی آن تاکید میشود، تمرکز بر خیال و ذهن است. بنیانگذاران این قانون برای جذب مخاطب بیشتر بر قوه توهم و تخیل افراد سوار میشوند. از آنجایی که خیال بردازی، قوه عقلانی انسان را تضعیف میکند بنابراین بیشتر مخاطبان قانون جذب را افرادی تشکیل میدهند که گرفتار توهمات و رویا پردازی هستند.
چیستی انرژی ذهن و محدودهی عمل آن همیشه برای محققان حوزه مطالعات معنوی سؤال بوده است و به جرئت میتوان گفت از مهمترین چالش پژوهشگران حوزهی عرفانهای کاذب در مقابله با شبهجنبشهای معنوی مسأله انرژی ذهن و محدودهی عملکرد آن است.
میبینیم که مایکل لوسیر چگونه هدف متعالی انسان را به لذتهای حیوانی سوق میدهند. مسئلهای که هر حیوانی میتواند به آن دست پیدا کند و انسان در اینجا هدفش با حیوان یکیست. آیا غایت و هدف زندگی انسان در کابارهها است؟
معمولا در مواردی که مروجان قانون جذب تصمیم میگیرند مباحث خود را علمی توضیح بدهند، به چند مسئله روی میآورند؛ یکی از مسائل تاثیر کلمات بر آب یا همان آزمایش ایموتو است؛ «وقتی افکار روی آب تأثیر میگذارد، حالا تصور کنید با خودمان چه کار میکند.» آنها به عنوان یک فکت علمی از آن استفاده میکنند.
در اندیشه مروجین قانون جذب، بهشت و جهنم ساخته و پرداخته اذهان مردم و نتیجهی تصورات مثبت یا منفی انسانها در این دنیا است. این در حالی است که در آیات و روایات بسیاری پاداش بهشت و عذاب جهنم، نتیجه اعمال نیک و بد انسان است و ارتباطی با تصورات ذهنی ندارند.
مسئلهای که مطرح میباشد، این است که این نظریه «قانون جذب» در واقعیت علمی هیچ پایه و اساسی ندارد. مثلا در جذب منفی به وسیلهی افکار منفی و جذب مثبت به وسیلهی افکار مثبت که مروجین قانون جذب قائلند، در فیزیک دقیقا عکس این قضیه صادق است و دو قطب مخالف همدیگر را جذب خواهند کرد.