فصاحت حضرت على عليه السّلام

وجـه دهـم : آنكه آن حضرت افصح فصحاء بود و اين مطلب به مرتبه اى واضح است كه مـُعـاويـه اذعـان بـه آن نموده چنانچه گفته : واللّه كه راه فصاحت و بلاغت را بر قريش ‍ كـسـى غـيـر عـلى نـگـشـوده و قانون سخن را كسى غير او تعليم ننموده .(40) و بـلغـاء گـفـتـه انـد در وصـف كـلام آن جـنـاب كـه دوَن كـَلامِ الْخـالقِ و فـوقَ كَلامِ الْمَخْلُوق (41)و كـتـاب (نـهـج البـلاغـه ) اَقـْوى شـاهـدى اسـت در ايـن بـاب و خـدا و رسول داند اندازه فصاحت و دقائق حكمت كلمات آن حضرت را و هيچ كس آرزو نكرده است و در خاطرى نگذشته است كه مانند خُطَب و كلمات آن حضرت تلفيق كند و اگر بعضى از علماى سـنّت و جماعت خطبه شقشقية را از خُطَب آن حضرت نشمردند و منسوب به سيد رضى جامع نـهـج البـلاغـه كـردنـد مـطـلبـى دقـيـق در ايـن بـاب مـلحـوظ نـظـر داشـتـه انـد والاّ بـر اهل ادب و خبره پوشيده نيست سخافت قول ايشان ؛ چه علماى اخبار ذكر كرده اند كه پيش از ولادت سـيـد رضى رحمه اللّه اين خطبه را در كتب سالفه يافتند.
و شيخ مفيد كه ولادتش بـيـسـت و يـك سال قبل از سيد رضى رحمه اللّه واقع شده اين خطبه را در كتاب (ارشاد) نـقـل كرده و فرموده كه جماعتى از اهل نقل به طُرُق مختلفه از ابن عباس روايت كرده اند كه امـيـرالمـؤ منين عليه السّلام اين خطبه را در رَحْبَه انشاء فرمود و من نيز در خدمت آن حضرت حـاضـر بـودم .(42) و ابـن ابى الحديد و فصحاى عرب و علماى ادب متفقند كه سـيـد رضـى رحـمـه اللّه و غـيـر او ابـدا بـه امـثـال ايـن كـلمـات تـَفـَوُّه نـتـوانـنـد كرد.(43)