زيارت تربت مجاهدان نيز ـ كه با خون سرخ خويش از شرف و عزّت ملّتى دفاع كرده و در راه پاسدارى از آرمانهاى بزرگ انسانى و الهى جان باخته اند ـ مفهومى فراتر از زيارت قبور افراد عادى دارد.

حضور بر تربت شهيدان راه حق، علاوه بر آثار سازنده روحى و تربيتى، نوعى پيمان بستن با آنان است. شخص زائر، با اين حضور اعلام مى دارد كه به راه شهيدان وفادار است و آرمان مقدس و ارزشمندشان را پاس مى دارد.

براى روشن شدن بيشتر مطلب، به يك مثال زنده توجه مى دهيم:

زائر خانه خدا پيش از طواف، حجر الأسود را استلام مى كند و با گذاردن دست بر آن، با ابراهيم خليل (عليه السلام)بيعت مى كند كه در آرمان او، «توحيد» ثابت قدم باشد و در نشر آن سعى و تلاش نمايد،ولى چون دست زائر به قهرمان توحيد نمى رسد، به اثر بازمانده از او، دست نهاده و مراسم بيعت را انجام مى دهد.

در احاديث اسلامى وارد شده است كه زائر خانه خدا به هنگام استلام حجر چنين بگويد:
«أمانتي أدّيتُها وميثاقي تعاهدتُه، لتشهدَ لي بالمُوافاةِ».(1)
«امانتى كه بر ذمه ام بود ادا كردم و بيعت خود را تجديد نمودم تا به اداى آن گواهى دهى».

زيارت قبور شهيدان سرزمين بدر و اُحد و كربلا و ديگر عزيزان خفته به خون، ترسيم گر اين حقيقت است، و زوّار اين مَشاهد با دست كشيدن بر ضريح و قبر آنان و فرستادن درود بر روان پاكشان، تعهد مى كنند كه تداوم بخش راه ايشان باشند.

و به ديگر سخن: زيارت قبر شهيد نوعى تكريم واحترام به اوست، و از آنجا كه شهيد، كشته آرمانها و ايده هاى خويش است، هر كس نيز به شهيد احترام گذارد در حقيقت آرمان او را مقدس شمرده و خود را پيرو راه و مرام وى دانسته است.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 . وسائل الشيعه: 10/400، باب 12 از ابواب طواف، حديث 1.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------