رد حدیث «عدم حسابرسی ابوبکر در روز قیامت» توسط علمای اهل سنت
یستکی از احادیثی که اهل سنت آن را به عنوان منقبت و فضیلت برای خلیفهی اول، ابوبکر، میدانند، حدیث جعلی و ساختگی است که بنیامیه و عمّال ایشان، به دستور معاویه آن را ساختند و به پیامبر اکرم آن را نسبت دادند؛ در حالیکه این تهمت، ناروا و زشت بود که به ساحت مقدس پیامبر اسلام زدند و نسل به نسل و سپس مکتوب، در طول ادوار متمادی در کتابها ثبت و ضبط گردید و باعث منحرف شدن بسیاری از مسلمین گردید. این حدیث که به عنوان فضیلت برای ابوبکر نقل شده، توسط عالمان بزرگ اهل سنت به نقد و بررسی کشیده شده و نهایتاً ثابت کردند که این روایت دروغین بوده که دنیاطلبان آن را وضع و جعل کرده تا به مطامع دنیایی خود برسند؛ لذا از درجهی اعتبار ساقط گردید.
عالم بزرگ اهل سنت، محبالدین طبری این روایت را اینگونه نقل میکند که: «از انس بن مالک است که رسول خدا فرمودند: شبی که مرا به آسمان برای معراج بردند، به جبرئیل گفتم ای امین وحی پروردگار! آیا امت من، مورد محاسبه قرار میگیرد؟ عرضه داشت همهی افراد امت تو حساب پس خواهند داد، مگر ابوبکر؛ پس چون قیامت برپا شود، به او گفته میشود: ای ابوبکر! داخل بهشت شو! پس ابوبکر میگوید من داخل نمیشوم، مگر اینکه افرادی که در دنیا مرا دوست داشتند، با من داخل شوند...»[1] این روایت جعلی و ساختگی که دروغ از سرتا پای آن میبارد، به چند دلیل مورد قبول واقع نمیشود و علمای اهل سنت هم آن را به دلایلی ردّ کردهاند.
اولاً: این حدیث چگونه میتواند صحیح باشد، در حالیکه طبق گفتهی علمای اهل سنت مثل ابن مغازلی، ابن اثیر جزری، ابن ابی یعلی، حموینی، ابن کثیر دمشقی، متقی هندی، قندوزی و دیگران، در کتابهای خودشان حدیث «قسیم الجنه و النار» آن هم در حدّ تواتر، به حضرت علی (علیهالسلام) نسبت دادهاند، آنگاه جایگاه ابوبکر چگونه است در مقابل این حدیث متواتر و صحیح السند؟
ثانیاً: اهل سنت چگونه رضایت به صحت این حدیث میدهند، در حالیکه مضمون آن نشانگر تنقیص و انحطاط شأن و مقام عمر بن خطاب و عثمان است؟ چرا که این حدیث صراحتاً بیان میدارد که عمر و عثمان با آن همه فضائل نقل شده، روز قیامت مورد محاسبه قرار میگیرد، چگونه قابل جمع است؟
ثالثاً: خود محبالدین طبری در همین کتابش، باب چهارم در قسم اول و مبحث اختصاصی خلفاء اربعه، روایتی را میآورد که خلاف این حدیث را ثابت میکند که: از امامه نقل شده که شنیدم که ابوبکر به رسول خدا عرضه داشت: اولین کسیکه روز قیامت مورد محاسبه قرار میگیرد کیست؟ پیامبر فرمود تو هستی ای ابوبکر! پس از من چه کسی است؟ پیامبر فرمود: عمر...[2] آنگاه چگونه او حساب و کتاب نمیشود؟
رابعاً: ذهبی دربارهی سلسه سند این روایت مینویسد: محمد بن جعفر بغدادی، از داود بن صغیر به خبری که مسلّماً دروغ است، از کثیر النّواء از انس بن مالک نقل کرده که رسول خدا فرمودند ...؛ «داود بن صغیر» شخصی سهلانگار و بیتوجه نسبت به آنچه نقل میکند، است.[3]
خامساً: ابن جوزی،[4] خطیب بغدادی،[5] سیوطی، فتنی، دارقطنی، ابن عدی، نسائی و دیگران، هر کدام به کذب و دروغ بودن، غیر قابل قبول بودن، ضعیف و باطل بودن، جعلی و ساختگی و موضوع بودن آن، در کتب خود اذعان و اقرار کردند. فاعتبروا یا اولی الابصار
پینوشت:
[1]. الریاض النضره...، محب الدین طبری، دار المغرب الاسلامی، بیروت، لبنان، ج2 ص74 رقم496. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[2]. همان، ج1 ص249 رقم86. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. میزان الاعتدال، ذهبی، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ج6 ص92 رقم7321.
[4]. العلل المتناهیه، ابن جوزی، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ج1 ص190 رقم296.
[5]. تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ج8 ص363 رقم 4466. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
Add new comment