رد حدیث «جانشینی ابوبکر برای پیامبر توسط خداوند» در کلام علمای اهل سنت
از اخبار جعلی و ساختگی که توسط حکومت بنی امیه و عمّال دست نشانده آنان در فضیلت ابوبکر ساخته شده است و از جمله تهمتهای ناروا که کذب محض بودن آن، اظهر من الشمس است که به ساحت مقدس پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) بستند، این روایت دروغین و ساختگی است که از قول عبدالله بن عباس جعل کردهاند و خلاصه آن این است که پیامبر اسلام تصریح به خلافت ابوبکر کرده است؛ اصل این روایت را بزرگانی همچون ابن عساکر، وصابی، ابونعیم اصفهانی، خطیب بغدادی، متقی هندی، در کتب تاریخی خود نقل کردهاند، مبنی بر اینکه ابنعباس از رسول خدا چنین نقل میکند که آن حضرت به عمویش عباس فرمود: «ای عمو! خداوند ابوبکر را خلیفه و جانشین و وصی من بر دین خودش قرار داده، پس سخنانش را گوش فرا دهید تا رستگار شوید، و اطاعتش کنید تا در راه راست قرار گیرید.»[۱]
در رد این حدیث جعلی، علمای بزرگ اهل سنت مانند ابن جوزی میگویند که این خبر صحیح نیست، چرا که در سلسله سند این حدیث، شخصی به نام (عمر بن ابراهیم بن خالد بن عبدالرحمان قرشی) است و لقب او -کردّی- است[۲] که دارقطنی او را کذاب و وضاع الحدیث میداند.[۳] ذهبی در کتاب خود، او را وضاع الحدیث و کذاب و دروغپرداز میداند که کارش جعل حدیث بوده است.[۴] سیوطی در کتاب خود، جعلی و موضوع بودن این خبر را با ابن جوزی موافقت کرده و حکم کرده که این حدیث، جعلی و دروغ است و از قول ذهبی در کتاب خود نقل کرده که ذهبی گفته: احادیث صحیح، مضمون این حدیث را ابطال میکند.[۵] مهمتر از این اقوال که میتوان ادعا کرد بر جعلی بودن خبر، خلافت و وصایت ابوبکر، مطلبی است که خود اهل سنت بر آن اتفاق نظر دارند، بر اینکه قایلند که هیچ نصّی از رسول خدا بر خلافت و جانشینی بعد از خود وارد نگردیده و وجود ندارد.[۶] به عبارت دیگر، خلافت، انتخابی است که در روز سقیفه بنیساعده صورت پذیرفت و انتصابی نیست.
در نتیجه نفس استدلال نکردن به این روایت از طرف بزرگان اهل سنت و حتی عامه مردم برای اثبات خلافت و جانشینی ابوبکر از یک طرف، همچنین اتفاق بر اینکه بر خلافت ابوبکر هیچگونه نصّی وجود ندارد، کافی است در اثبات جعلی و دروغین بودن این روایت؛ فلذا از پذیرش این حدیث اعراض کرده و به مضمون آن هم توجهی نکردهاند.
پینوشت:
[۱]. تاریخ بغدادی، خطیب بغدادی، دار الکتب العلمیه، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ج۱۱ ص۲۹۲.
[۲]. الموضوعات، ابن جوزی، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ج۱ ص۲۳۴.
[۳]. السنن، دارقطنی، دار الفکر، بیروت، لبنان، ج۲ ص۵.
[۴]. میزان الاعتدال،ذهبی، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ج۵ ص۲۱۷.
[۵]. اللآلی المصنوعه...، سیوطی، دار المکتبه التجاریه الکبری، قاهره،مصر، ج۱ ص۲۶۹. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[۶]. شرح المقاصد، تفتازانی، منشورات شریف رضی، قم، ایران، ج۵ ص۲۵۵.
- شرح المواقف، جوزجانی، منشورات شریف رضی، قم، ایران، ج۸ ص۳۵۴.
Add new comment