پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، خسرو معتضد یکی از علل نابودی سلسله صفویان را مواد مخدر ذکر کرد و گفت: «متأسفانه از قرن هفتم میلادی این ماده وارد ایران شد، دراویش هندی نیز کشیدن مخدر را در ایران رواج دادند و در ابتدا نیز به‌صورت معجون و خوراکی مصرف می‌شد.» وی گفت: شخصی به نام حسن شیپورچی در میدان توپخانه سابق چند بالکن اجاره کرد و کشیدن مواد مخدر را به افراد یاد داد، چون تریاک حالت تسکین دهنده درد دارد در ایران بانام تریاق نامیده می‌شد و دولت انگلیس نقش اساسی در ترویج مواد مخدر در ایران داشت.

این مورخ ادامه درباره ورود مواد مخدر به ایران گفت: همان‌طور که قبلاً اشاره کردم انگلیسی‌ها از طریق دراویش هندی نحوه مصرف تریاک را در ایران تغییر دادند و پای این دراویش را به دربار شاه باز کردند، نماینده ناپلئون در دربار عباس میرزا در خاطراتش نوشته است: «وقتی‌که در دربار عباس میرزا بودم دیدم اطراف وی پر از درویش است این افراد به‌عنوان سائل و نیازمند به دربار می‌آمدند، زیرا ایرانیان به دست و دل‌بازی مشهور بودند و آنان را سر سفره خود می‌نشاندند وی نوشته است من به آنان مشکوک بودم و متوجه شدم هدف آن‌ها ترویج استفاده از مواد مخدر بین درباریان و مردم بوده است.»

معتضد افزود: مواد مخدر از گجرات هندوستان به‌صورت حشیش وارد ایران می‌شد بسیاری از سلاطین صفوی مصرف‌کننده مواد مخدر بودند در تاریخ آمده است که شاه صفی، شاه‌عباس دوم، شاه سلیمان، شاه سلطان حسین مواد مخدر استفاده می‌کردند در بین سلاطین صفویه شاه‌عباس نه‌تنها مواد مخدر مصرف نمی‌کرد و اصلاً اجازه نمی‌داد کسی توتون و تنباکو استفاده کند و اگر متوجه می‌شد کسی چیزی مصرف کرده دستور می‌داد مجازاتش کنند.

اما در دربار سلاطین کسی که علت مرگش براثر مصرف مواد مخدر بود شاه اسماعیل دوم بود که در قرن شانزدهم میلادی می‌زیست. شاه اسماعیل دوم موادی به اسم فلونیا مصرف می‌کرد که مرکب از حشیش و تریاک و چند ماده دیگر بود، این مواد را با حلوا مخلوط می‌کردند و به‌اندازه مثلاً یک سرسوزن از آن می‌خوردند که فلونیای شاه اسماعیل را با سم ترکیب کردند و باعث مرگ وی بر اثر مواد مخدر شدند. همچنین همین مصرف مواد توسط شاه سلطان حسین و درباریان بود که باعث شد اصفهان با جمعیت ۸۰۰ هزار نفری در برابر ۱۸ هزار افغان شورشی سقوط کند.

اما استعمال مواد مخدر و کشیدن آن از زمان قاجار شروع شد که صدمات جبران ناپذیری بر پیکره کشور زد و در دوران رضاشاه و محمدرضا شاه به اوج خود رسید. در آبادان زمانی که شرکت نفت انگلیس و ایران مستقر بود یک ایرانی به نام محمود دانشور که جهانگرد بود و دورتادور ایران را می‌گشت کتابی بانام "دیدنی‌ها و شنیدنی‌های ایران" در سال ۱۳۲۸ خورشیدی نوشت و در آن به نکاتی اشاره کرد. وی نوشته است شرکت نفت انگلیس و ایران اجازه داده بود ۷۵ شیره‌کش خانه در آبادان افتتاح شود از تهران زنانی را به نام ساقی به آنجا برده بودند که این ساقی‌ها وظیفه داشتند شیره را بین مردان تقسیم کنند. درواقع انگلیس به بهانه رفع خستگی کارگران و برای اینکه ایران تحت استعمارش داشته باشند این شیره‌کش خانه را ایجاد کردند.

معتضد از نقش مهم علما در حرام اعلام کردن مواد مخدر گفت: علمای نجف و کربلا در آن دوران مخالفت شدیدی با این اقدام کردند و فتاوی زیادی دادند. در فتاوی این علما آمده است: «اگر کسی تریاکی بود به او زن ندهید، با وی معاشرت نکنید، به مراسم‌هایش نروید».

پی‌نوشت:
خبرگزاری دانشجو، کد خبری ۶۷۸۷۷۱، snn.ir/002qZ