جانشینی علی(ع) در کتب اهل سنت
بین شیعه و اهل سنت بر سر خلافت و جانشینی بعد از پیامبر اکرم همیشه اختلاف بوده و آنچه حائز اهمیت است شواهد و استنادات شیعه از کتب اهل سنت است که جای تأمل را برای مخالفین باز نگه داشته است؛ در روز غدیر خم، پیامبر حدیث مشهور: «من کنت مولاه فعلی مولاه.[1] هر کس که من مولای اویم این علی مولای اوست.» را بیان فرمودند، کلمه مولی به معنای پیشوا و رهبر و امام است نه معانی دیگری که برخی گفتهاند، چرا که با موقعیت مکانی و زمانی و با سیاق عبارت و... هیچ سنخیتی ندارد؛ اما باز برای روشن شدن اذهان، شواهد دیگری را از کتب اهل سنت در جانشینی امیرالمؤمنین، با الفاظ و کلمات صریح و آشکار بیان میداریم:
- طبری در کتاب خود مینویسد، پیامبر در قضیه یوم الانذار اینطور فرمودند: «... پس دست بر گردن من گذاشت سپس فرمود: این علی برادر و وصی و جانشین من در میان شماست.»[2] لذا در این حدیث لفظ وصی و خلیفه را مشاهده میکنیم.
- مقدسی در کتاب خود مینویسد، پیامبر فرمود: «هر پیامبری وصی و وارثی دارد و بهدرستیکه وصی و وارث من علی است.»[3] لذا در این حدیث هم لفظ وصی و وارث را مشاهده میکنیم.
- خوارزمی در کتاب خود مینویسد، که پیامبر فرمود: «تو امام هر زن و مرد مومن هستی، تو پیشوا و سرپرست هر زن و مرد مومن بعد از من هستی.»[4]
- ابن کثیر دمشقی در کتاب خود مینویسد، که پیامبر فرمود: «... سپس فرمود خدا ولیّ و سرپرست من است و من ولی و سرپرست هر مؤمنی هستم، سپس دست علی (علیهالسلام) را گرفت، پس فرمود: هر کس من مولای اویم، پس این علی ولی و سرپرست اوست...»[5] ذیل این روایت طولانی ابن کثیر به نقل از استاد خود ذهبی گفته است: «... هذا حدیث صحیح.[6] این حدیث صحیح است.» و یا حاکم نیشابوری در کتاب خود مینویسد: «هذا حدیث صحیح علی شرط الشیخین و لم یخرجاه.[7] این روایت شرایط صحت نزد بخاری و مسلم را دارد، اما این دو نفر آن را روایت نکردهاند.» پس باز مشاهده میکنیم که الفاظی مانند مولاه و ولیّ در آن آمده است.
در نتیجه بزرگانی چون غزالی، ابن حجر، سمهودی، سبط بن جوزی، گنجی شافعی، مقریزی، و.... اینگونه کلمات را که در کتب خودشان آوردهاند و به معنای پیشوا، جانشین، سرپرست، خلیفه، اولی بالتصرف و.... که همان نظر شیعه است را پذیرفتهاند و ذکر کردهاند.
تو خود از این مجمل کلام مفصل خوان
پینوشت:
[1]. معجم الکبیر، طبرانی، مکتبه ابن تیمیه، قاهره، مصر، ج5 ص195.
[2]. «... فأخذ برقبتی ثم قال: انّ هذا اخی و وصیی و خلیفتی فیکم...» تاریخ طبری، طبری، دارالکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ج1 ص542.
[3]. «لکل نبیّ وصی و وارث، و انّ علیّاً وصییّ و وارثی.» ذخیره الحفاظ، مقدسی، دارالسلف، ریاض، عربستان، ج4 س1956 حدیث4494.
[4]. «.. انت امام کل مومن و مومنه، ولیّ کل مومن و مومنه بعدی.» المناقب، خوارزمی، موسسه النصر الاسلامی، قم، ایران، ص61.
[5]. «... ثم قال الله مولای و انا ولیّ کل مومن ثم أخذ بید علیّ فقال: من کنت مولاه فهذا ولیّه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه.» البدایه و النهایه، ابن کثیر دمشقی، مکتبه المعارف، بیروت، لبنان، ج5 ص205.
[6]. همان، ج5 ص209.
[7]. مستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، ج3 ص118 حدیث4576.
إضافة تعليق جديد