سلفیت
رهبران جهادی تنها راه تحقق حاکمیت خداوند بر زمین را در احیای خلافت میدانند. این امر باعث شده که گروههای برای تشکیل خلافت اسلامی اعلام موجودیت کنند و با فردی به عنوان خلیفه اسلامی بیعت کنند. نمونه بارز این تلاشها در حرکات داعش متبلور است. داعش با بیعت کردن با ابوبکر بغدادی به عنوان خلیفه مسلمین در صدد ایجاد خلافت اسلامی است.
دکتر «محمد سعید رمضان البوطی» دربارهی سلفیه و پیدایش آن میگوید:سلفیه، دستی به دعوت بلند میکند و میگوید: بیایید با کنار گذاشتن همهی مذاهب، بهسوی یگانه شدن برویم؛ اما با دست دیگر، شمشیر تکفیر بر میکشد و مدعی است که با حذف دیگران از جامعهی اسلامی و راندن آنان به جمع کفار، جامعهی اسلامی را یک دست می کند.
از زمان پیدایش گروهی مثل بوکوحرام کشور نیجریه دائما درگیر مصائب و مشکلاتی بوده است که این گروه و حامیان آن در منطقه ایجاد کردهاند. یکی از ارمغانهای این گروه خصوصا در مناطقه شمال شرقی نیجریه، این بوده که در اثر غارت منابع غذایی آنها، مردم این مناطق دچار قحطی و گرسنگی شده و هر روز کودکان زیادی در اثر گرسنگی میمیرند.
سلفیها، گروههای اسلامی را از اعتنا و یا پذیرش ساختارهایی مانند پارلمان، دموکراسی، حزب، تحزب گرایی، ائتلاف و غیره منع میکند و اینها را الگوهایی غربی برای جوامع اسلامی به حساب میآورند، و لذا هر کس و یا گروهی به این اندیشه تن دهد را به نوعی تکفیر میکنند. این اندیشه گاهی با تناقضات جدی روبرو میشود.
سلفیان جهادی و در رأس آن القاعده تنها راه اقامه توحید و خلافت اسلامی را جهاد در راه خداوند میدانند و اصولا به همین جهت به جریانهای سلفیجهادی نام گذاری شدهاند. لبه شمشیر جهاد در تفکر سلفیان جهادی علیه دشمن نزدیک (حاکمان کشورهای اسلامی) و دور (آمریکا) است. هر چند حملات این جریانها بیشتر به سمت کشورهای اسلامی میباشد.
اگر چه مبنای فکری جریان القاعده مبارزه با آمریکا است. اما حقیقت آن است، که جریانهای سلفی در زمین آمریکا و صهیونیست بازی میکنند. حمله به حاکمیت کشورهای اسلامی سوریه و عراق از این نمونه است. القاعده با حمله به این کشورها مقدمات تجزیه را فراهم کرد، تا آمریکا به خواسته قلبی خود و ایجاد خاورمیانه بزرگ دست یابد.
نام اصلی تشکیلات القاعده «جبهه جهاد علیه صلیبیون و یهود» است. این تشکیلات هدف اصلی خود را مبارزه با آمریکا و هم پیمانهای جهانی و منطقهای آمریکا اعلام کرد و در سال 1988 شکل گرفت. مهمترین فعالیت نظامی که به نام این گروه تکفیری تمام شد، تخریب برجهای دو قلوی سازمان تجارت جهانی در نیویورک، در یازدهم سپتامبر 2001 میلادی بود.
یکی از مهمترین مبانی فکری سلفیان جهادی تقسیم جامعه به جوامع جاهلی و جوامع توحیدی است. بر این اساس جامعه یا تحت قانون و شریعت اسلامی است و بهعنوان جامعه اسلامی و توحیدی شناسایی میشود و در غیر این صورت جامعه جاهلی و غیر اسلامی است که باید اصلاح شود. حکم جامعه توحیدی آرامش برای همه افراد و جامعه جاهلی ناامنی برای همه است
اسلام ارثی نیست، که به خاطر تولد یافتن در خانهای که پدر و مادر آن مسلمان باشند به فرد برسد. در اسلام هرگز از سرزمین، نژاد، خویشاوندیهای سببی و نسبی در قبیله و عشیره سخنی به میان نمیآید. اسلام انسانها را از دلبستگی به خاک رها ساخت، تا به آسمانها اوج بگیرند و از قید خون و ددمنشی نجاتشان داد، که به بلندای علیین برسند.
شاید این سؤال برای هرکسی به وجود آید که داعشیان بااینهمه تلاش رسانهای برای تصویرسازی حسابشده از خود چرا دارای پرچمی سیاه با ساختاری بسیار ابتدایی هستند. این پرچم با رنگ یکدست چه مفهومی را القاء میکند؛ اما در پس این ظاهر ساده نکتهای نهفته است. تلاش این گروه برای مشروعیت بخشی به خود باعث استفاده از این پرچم شده است.
یکی از اتفاقات جالبی که در مباحث مربوط به سلفیان جهادی واقعشده است، حضور پررنگ در مباحث مربوط به مهدویت است. تا آنجا که برخی ادعای مهدویت را در آینده برخی از این گروههای جهادی امری ممکن میبینند و احتمال اینکه برخی از سردمداران این جریانات نام مهدی را بر خود گذاشته و ادعای مهدویت کنند را امری ممکن میدانند.
جریانهای سلفی مانند داعش برای مشروعیت بخشی بهنظام سیاسی و نظریه خلافت به ادله فراوانی از درون منابع دینی استناد میکنند. این ادله در پس چهره کاملاً منحرف این جریان چندان کمکی به مشروعیت بخشی ایشان نمیکند. ازاینروست که این جریانهای سلفی از درون دارای منتقدان جدی هستند. طرطوسی خود از سلفیان جهادی مطرح است
در جامعههای جاهلی این را صراحتا به زنان و دوشیزگان میگویند که روابط آزاد جنسی رذیله اخلاقی نیست. رذیلهی اخلاقی آن است که پسر به دوست دخترش خیانت کند و یا دختر به دوست پسرش خیانت نماید و در عشق او اخلاص نداشته باشد! رذیله اخلاقی این است که شوهر از هوسهای عاشقانه افتاده باشد و زن او همچنان عفت خود را نگاه دارد!؟
گروه بوکوحرام که در آفریقا خصوصا در نیجریه و کشورهای همسایهی آن به وحشیگری معروف است. زمانی که از حمایت القاعده بازماند و خود را تنها دید، به دامن داعش پناه برده و خود را در حمایت داعش قرار داد، اما زمانی که بغدادی اقدام به جایگیزینی رئیس بوکوحرام با فرد دیگری نمود، همین شخصی که با بغدادی بیعت کرده بود، این حکم را نپذیرفت.