پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ ابن قیم جوزیه متوفای (751 ق) یکی از شاگردان بارز ابن تیمیه است، تا جایی که او را رئیس شاگردان ابن تیمیه می‌نامند.[1] نام او و استادش به گونه‌ای قرین و مجاور یکدیگر شده است، که با نام بردن از ابن تیمیه، نام او نیز بر زبان جاری می‌شود.
او همیشه و همه وقت، قرین و هم‌نشین استادش بود، تا جایی که حتی به اتفاق استادش به زندان رفت، او آن‌چنان در افکار ابن تیمیه محو شد، که دیدگاه تازه‌ای از خود نشان نداد، بلکه بعد از وفات استاد و خلاصی از زندان، به نشر و انتشار عقاید ابن تیمیه پرداخت، از این‌رو در واقع باید او را مبلغ افکار ابن تیمیه دانست.[2]
ابن حجر در «الدرر الکامنه» می‌نویسد: «محبت ابن تیمیه بر او غلبه کرد، به حدی که از هیچ‌یک از اقوال او نمی‌گذشت و مخالفت نمی‌نمود، بلکه در تمام موارد او را یاری می‌کرد، و او کسی بود که کتاب‌های ابن تیمیه را تهذیب کرده و علم او را منتشر می‌ساخت. ابن قیم با ابن تیمیه زندانی شد، بعد از آن‌که مورد اهانت قرار گرفت، او را سوار بر شتری کردند و در حالی‌که تازیانه می‌زدند، دور گرداندند و چون ابن تیمیه مُرد، او را رها کردند.»[3]
عقاید او همان عقاید ابن تیمیه است. او همانند استادش معتقد به جواز رؤیت خداوند با چشم است و این کار را شرعاً و عقلاً جایز می‌داند.[4]
او همچنین زیارت را شرک دانسته[5] و فضائل امام علی (علیه السلام) را انکار می‌نماید. او می‌گوید: «حدیث‌هایی که رافضی‌ها (شیعیان) درباره علی بن ابی‌طالب جعل کرده‌اند، آن‌قدر زیاد است، که قابل شمارش نیست.»[6]

پی‌نوشت:

[1]. السید، جمال بن محمد، ابن قیم الجوزیة و جهوده فی خدمة السنة النبویة و علومها، عمادة البحث العلمی بالجامعة الإسلامیة، مدینه منوره، چاپ اول، 1424ق، ج 1، ص 163.
[2]. شیرازی، مکارم، علی مفترق طریقین، مدرسة الامام علی بن ابی طالب(ع)، قم، چاپ اول، 1427ق، ص 68.
[3]. المقالات السنیه ، ص43؛ به نقل از رضوانی، علی اصغر، وهابیان را بهتر بشناسیم، دلیل ما، قم، 1387ش، ص23
[4]. ابن قیم جوزی، محمد بن أبی بکر، الصواعق المرسلة فی الرد على الجهمیة و المعطلة، دارالعاصمة، ریاض، چاپ اول، 1408ق، ج 4، ص1331-1332.
[5]. ابن قیم الجوزیة و جهوده فی خدمة السنة النبویة و علومها، ج 1، ص 127
[6]. ابن قیم جوزی، محمد بن أبی بکر، المنار المنیف فی الصحیح و الضعیف، محقق: ابو غدة، عبدالفتاح، مکتبة المطبوعات الاسلامیة، حلب، چاپ اول، 1390ق، ص 116.

نویسنده: مجتبی محیطی