پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در دوران غیبت صغری شیعیان می‌توانستند توسط نوّاب خاص آن حضرت، پرسش‌ها و مشکلات خود را به آن حضرت برسانند و پاسخ‌های لازم را دریافت کنند، ولی با درگذشت این نواب به شیعیان دستور داده شد، که در مسائل شرعی به نوّاب عام، یعنی فقها و علما و مراجع تقلید رجوع کنند و در رویدادها و مسائل اجتماعی به فتوای آن‌ها عمل کنند[1] و بدین ترتیب حجت خدا در پشت پرده غیبت، پنهان گردید تا روزی پس از سپری شدن غیبت کبری، ظهور کند و به جنایت و خیانت انسان‌های ظالم و ستمگر خاتمه دهد و پرچم توحید را بر فراز کره‌ی زمین به‌اهتزاز درآورد.
در این نوشتار مختصر به یکی از شایع‌ترین پرسش‌ها در مورد حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) خواهیم پرداخت، به این‌که نحوه استفاده ما از آن حضرت چگونه است؟ و این در حالی است که دست مردم از دامن آن حضرت کوتاه است، و آن جمال الهی از دیدگاه همه ناپدید است، خوش‌بختانه این پرسش در روایات متعددی مطرح شده و پاسخ آن از پیشوایان دین و امامان معصوم (علیهم السلام) رسیده است که از باب نمونه، به چند مورد آن اشاره می‌کنیم:
1ـ در توقیع مبارکی که از ناحیه امام زمان (علیه السلام) توسط دومین نائب خاص آن حضرت، یعنی محمد بن عثمان به اسحاق بن یعقوب صادر شده است، چنین نوشته شده: «اما چگونگی استفاده مردم از من، به‌سان استفاده آن‌هاست از خورشید، هنگامی که در پشت ابر پنهان شوند.»[2]
2ـ در روایتی از امام صادق (علیه السلام) وارد شده است که فرمودند: «از روزی که خداوند متعال حضرت آدم را آفرید، تا روز رستاخیز، زمین خالی از حجت نبوده و نخواهد بود. یا حجت ظاهر و روشن و یا غایب و پنهان. راوی پرسید: از امام غائب چگونه استفاده می‌شود؟ فرمودند: آن‌چنان که از خورشید استفاده می‌شود، هنگامی که در پشت ابر قرار گیرد.»[3]
3ـ از امام سجاد (علیه السلام) پرسیدند: «شیعیان چگونه از امام غائب که دیده نمی‌شود، استفاده می‌کنند؟ حضرت فرمود: آن‌چنان که از خورشید استفاده می‌شود، زمانی که در پشت ابرها پنهان می‌گردد.»[4]
4ـ روایتی از جبار بن عبدالله انصاری وارد شده که ایشان از پیامبر اکرم پرسید: «آیا شیعه در زمان غیبت از فیوضات قائم آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) برخوردار می‌شوند؟ حضرت فرمودند: آری، قسم به پروردگاری که مرا به پیامبری برانگیخت، از وی نفع می‌برند و از نور ولایتش کسب نور می‌کنند، هم‌چنان که از خورشید استفاده می‌کنند آن هنگامی‌که در پشت ابرها قرار گیرد.»[5]
لذا نتیجه این‌که تمام پیشوایان مذهب تشیع و حتی خود وجود نازنین صاحب الزمان (علیه السلام) همگی تصریح بر این مطلب دارند، که در زمان غیبت از فیوضات ناپیدای کرانه‌ی ناموس دهر، امام عصر، همگان برخوردار هستند، به مانند استفاده آنان از خورشید، آن زمانی که در پشت ابرها قرار می‌گیرد.
ولیکن در این عبارت (استفاده‌ی مردم از خورشید پنهان، در پشت ابرها) هزار نکته‌ی باریک‌تر از مو وجود دارد و آن این‌که قلب عالم امکان و هسته‌ی مرکزی جهان هستی، وجود مقدس امام زمان (عجل الله فرجه الشریف) می‌باشد، زیرا که امام زمان (علیه السلام) به‌سان آفتاب جهان‌تاب، رمز بقای جهان انسانیت است و جهان انسان‌ها، به دور آن محور می‌چرخد و اگر یک لحظه پیوند انسان‌ها از آن هسته مرکزی قطع شود، همگی محکوم به فنا و نیستی هستیم، همان‌طور که نظام هستی خلقت، حداقل در کهکشان منظومه شمسی، این‌گونه است که سیارات به دور خورشید می‌چرخند و اگر روزی این خورشید نباشد، تمام سیارات این منظومه نابود می‌شوند، امام زمان هم این‌گونه است و به تعبیر امامان دین که می‌فرمایند: «لو لا الحجة لساخت الأرض بأهلها.[6] اگر لحظه‌ای حجت خدا روی زمین نباشد، زمین ساکنان خود را در کام خود فرو می‌برد».

پی‌نوشت:

[1]. وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، انتشارات آل البیت لاحیاء التراث، قم، (1409ق)،ج 18 ص 98.
[2]. بحار الانوار، علامه مجلسی، موسسه الوفاء، بیروت، لبنان، ج 53 ص 181.
[3]. امالی صدوق، شیخ صدوق، کتابچی، تهران، (1376ش)، ترجمه محمد باقر کمره ای، ص 92.
[4]. نظریه الامامه، دکتر محمود صبحی، دار النهضه، بیروت، لبنان، (1411ق)، ص 413.
[5]. کمال الدین، شیخ صدوق، موسسه نشر اسلامی، تهران، چاپ پنجم، (1429ق)، ج 1، ص 146.
[6]. فرائد السمطین، جوینی، موسسه المحمود، بیروت، لبنان، ج1 ص45.