پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از مهم‌ترین مسائلی که دانشمندان بزرگ شیعه از متقدمین و متاخرین، در اطراف آن بسیار گفتگو کرده‌اند، موضوع رجعت برخی از افراد است، که در مذهب شیعه به آن پرداخته شده و این موضوع به‌قدری از نظر این طایفه دارای اهمیت است، که می‌توان گفت از مختصات این مذهب می‌باشد، زیرا در این‌باره علمای اهل سنت، نه‌تنها موافق نیستند، بلکه اشخاص بسیاری از قبیل فخررازی، حاکم نیشابوری، زمخشری، ابن ابی‌الحدید، ابن خلدون، و عده دیگری از خودشان جزماً انکار نموده و شیعه را سرزنش می‌کنند.
قبل از ورود به بحث ببینیم کلمه رجعت یعنی چه؟ رجعت در لغت، به‌معنی بازگشتن به دنیاست، پس از مرگ و قبل از قیامت، چنان‌چه در «مجمع البحرین» آمده است: رجعت با فتحه، یعنی پس از مرگ و قبل از قیامت در زمان دولت مهدی، یک‌بار دیگر به دنیا برگشتن.[1] در قاموس اللغه گفته شده: به رجعت گرویده، یعنی بازگشت به دنیا، پس از مرگ.[2]
و اما رجعت از نظر علمای شیعه یکی از مسائل مسلّم و یقینی است که مورد اتفاق است که کسی آن را انکار ننموده و از قرن دوم به بعد هم کتاب‌هایی را بزرگان و دانشمندان راجع به آن نوشته‌اند. علامه مجلسی در کتاب «بحارالانوار» نوشته است که 200 آیه و 500 حدیث در باب رجعت احصاء کرده‌ام و همه آن‌ها دال بر رجعت آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌باشد، او هم‌چنین در همین کتاب 198 حدیث از رجعت را نقل می‌کند.[3] شیخ حرّ عاملی در کتاب «الایقاظ من الحجه بالبرهان علی الرجعه» 600 حدیث در بحث رجعت را روایت می‌کند.[4] و هم‌چنین شیخ صدوق[5] و شیخ مفید[6] در کتاب‌های خود در باب رجعت عقاید و اعتقادات خود را صریحاً بیان نموده‌اند.
و یکی از آیاتی که مورد استدلال طائفه شیعه می‌باشد، این آیه شریفه است: «وَ یَوْمَ نَحْشُرُ مِن کُل اُمةٍ فَوْجًا ممن یُکَذبُ بآیَاتِنَا فَهُمْ یُوزَعُون.[نمل/83] روزی که برگردانیم به دنیا از هر امتی، گروهی را که تکذیب کرده‌اند، به آیات ما پس ایشان باز داشته شوند.» این روز، روز رجعت است که در زمان قائم (علیه السلام) واقع شود، نه روز قیامت، چون روز قیامت همه مردم زنده می‌شوند.
شیخ صدوق در کتاب مسائل مرویه در باب رجعت می‌فرماید: رجعت در نظر ما امامیه اختصاص به کسانی دارد که یا محض در کفر یا محض در ایمان باشند، و سوای این دو فرقه کسی رجعت نمی‌کند و سبب رجعت کفار، ندامت آن‌ها در برزخ و تقاضای عود و رجعت به دنیا برای تکامل است.[7]

پی‌نوشت:

[1]. مجمع البحرین، طریحی، مکتبه المرتضویه، تهران، (1375ش)، تحقیق حسینی اشکوری، ماده رجع ص143.
[2]. قاموس اللغه، فیروزآبادی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، (1375ش)، ماده رجع، ج2 ص122.
[3]. بحار الانوار، علامه مجلسی، موسسه الوفاء، بیروت، لبنان، (1409ق)، ج13 ص117.
[4]. الایقاظ...، شیخ حرّ عاملی، نشر کتابخانه مدرسه فقاهت، تهران، ایران، تحقیق مظفر مشتاق، ج1 ص129.
[5]. امالی، شیخ صدوق، نشر کتابچی، تهران، (1376ش)، ص144.
[6]. اکمال الدین، شیخ مفید، مسجد جمکران، قم، (1382ش)، ترجمه پهاوان، ج2 ص97.
[7]. مسائل مرویه، شیخ صدوق، نشر کتابی، تهران، ایران، ص67.