افضلیت
حديث «تشبيه» يا «اشباه» حديثى كه از نظر سند، صحیح و از جهت دلالت به امامت، در غايت استوارى است. حديث «تشبيه» در بردارنده اين حقيقت است كه ويژگي‌هاى والا و صفات كريمانهاى كه در پيامبران الهی پراكنده شده، در سرور ما اميرالمؤمنين (عليه‌السلام) يكجا فراهم آمده است.
نقل روایت جعلی در شأن نزول آیه مباهله در برخی از کتب حدیثی و تفسیری اهل سنت و اشاره نکردن به جعلی بودن آن، نشانه این است که برخی از علمای اهل سنت که دلالت این حدیث در افضلیت اهل بیت (ع) را متوجه می‌شوند، تمایل دارند که وانمود کنند این شأن نزول اختلافی است، در حالی که این روایت ساختگی توان مقابله با روایات متواتر را ندارد.
بر اساس روایات شیعه و اهل سنت و نیز دیدگاه مفسران اسلامی، مراد از «أُذُن واعیة» (گوش شنوا) در آیه 12 سوره حاقه، حضرت علی (علیه‌السلام) است و ابن تیمیه ادعا می کند که این مطلب دروغ است.
در کتب روایی اهل سنت، بر اساس اقرار و اذعان خلفای سه‌گانه، امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) را برتر از خود می‌دانستند و همواره از عمل غصب خلافت، پشیمان و سرزنش کننده‌ی خود بوده‌اند؛ اما بعضی از جاعلان عنوان، با ایجاد تحریف، این مساله را خلاف واقع نشان می‌دهند. با یک تحقیق ساده در کتب اهل سنت، برتری مولا علی (علیه‌السلام) اثبات می‌شود.
یکی از مهم‌ترین راه‌های تقریب بین مذاهب اسلامی در مسأله امامت، می‌توان توجه به خلافت باطنی و مقامات معنوی حضرت علی (علیه‌السلام) و اهل بیت، از کتب شیعه و اهل سنت باشد.
امیر المومنین (علیه‌السلام) اعلم و افضل صحابه بعد از پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) است که اعلمیت و افضلیت ایشان، هم‌چون خورشید می‌درخشد و بر همگان روشن است.
ابن حجر هیثمی می‌نویسد: وقتی مأمون در مقابل شکایت بنی‌عباس در انتخاب کردن امام جواد (علیه‌السلام) به دامادی قرار گرفت، گفت: او را به خاطر برتری در علم و دانش و حلم بر همه دانشمندان زمان، در حالی‌که کودکی بیش نیست، انتخاب کرده است.
امام صادق (علیه السلام) به اعتراف بزرگان اهل تسنن، برترین عالم در زمان خود بوده، و ابوحنیفه در مناظره‌ای که با ایشان داشتند، به حقیقت این مسأله پی برد؛ فلذا همیشه می‌گفت که فقیه‌تر از جعفر بن محمد (علیه‌السلام) ندیدم.
نبی مکرم اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) همواره از حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیها) تعریف می‌کردند و وی را بر دیگر مادران مومنین برتری می‌دادند و در باب بزرگی ایشان بسیار سخن می‌گفتند. در نتیجه برترین همسر رسول خدا از میان همسران ایشان ، فقط یک نفر است و دیگری هم در کنار وی نیست .
فرمایش رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) «هرکس علی را بیازارد، مرا آزرده است»، با سندهای متعدد نقل شده است که در مجموع نمی‌توان در صحت آن تردید کرد، و در صدف این کلام نبوی، جواهرات گران‌بهایی نهفته است.
آلوسی در ذیل آیه 42 سوره آل عمران می‌نویسد: مراد از «عَلى نِساءِ الْعالَمين» برتری حضرت مریم بر زنان زمان خودش است، نه برتری وی بر همه زنان، زیرا سرور زنان اهل عالم فاطمه (س) است. ابن عباس از پیامبر (صلی الله علیه و آله) روایت کرد، که فرمود: چهار زن هستند که سرور زنان زمان خودشان هستند. و برترین این چهار زن فاطمه (س) است.
جناب آلوسی در تفسیر روح المعانی می‌گوید: چنان‌چه همه می‌دانند فاطمه (سلام الله علیها) سیده و سرور عترت اهل بیت است و به نظر من برترین زنان عالم، فاطمه (سلام الله علیها) است، سپس مادرش خدیجه، سپس عایشه. حتی اگر کسی بگوید: دیگر دختران پیغمبر (رقیه، زینب و ام‌کلثوم) برتر از عایشه هستند، من اشکالی در این سخن نمی‌بینم.
برخی عالمان اهل سنت، اقرار کرده‌اند، قاعده قبح تقدیم مفضول بر افضل را قبول ندارند؛ مثل ابن ابی‌الحدید که می‌گوید: «حمد خدای را که شخص ناشایست را بر شایسته‌ترین افراد مقدم داشت.» ابن حجر هیثمی نیز می‌گوید: «اهل سنت اجماع دارند بر صحت رهبری شخص ناشایست در حالی‌که فرد شایسته‌ای میان جامعه اسلامی هست، چرا که اجماع دارند خلافت عثمان، صحیح است.»
محدثین و فقهای بزرگی مانند سلیمان بن مهران اعمش، نعیمان بن ثابت، شعبه بن حجاج، عبدالرزاق صنعانی، عبیدالله بن موسی، عبدالرحمن بن ابی‌حاتم، و سفیان ثوری نیز از دوستداران حضرت علی (علیه السلام) به شمار رفته و آن حضرت را از عثمان برتر و افضل می‌دانستند.