پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ طبق تعالیم اسلام، در قرآن، بارها تصریح شده است که خداوند از جمیع خلایق بی‌نیاز است،[1] و این بندگان هستند که به ذات اقدس الهی نیازمندند.[2] خداوند انسان را آفرید تا به او محبت کند.[3] در حقیقت، چون خداوند، رحمان و رحیم است و رحمت او اقتضاء می‌کند که به مخلوقات محبت کند، پس مخلوقات را پدید آورد و این را مقدمه‌ای قرار داد برای اینکه آنان به مراتب کمال رسیده و محبت خداوندی در حق آنان کامل شود. به تعبیر مولوی که سخن قرآن را اینگونه بیان کرد: «من نکردم خلق تا سودی کنم... بلکه تا بر بندگان جودی کنم»[4] هرچند برای انسان، در راهِ رسیدن به مقصد، ناهمواری‌ها وجود دارد، اما این ناهمواری‌ها و سختی‌ها اولاً موجب رشد انسان و ثانیاً سبب می‌شود که لذت رسیدن به مقصد دوچندان گردد.

اما در منطق زرتشتی، اهورامزدا انسان را آفرید. چون به کمک او نیاز داشت. استاد بهرام فرَه‌وَشی نیز با تأیید این سخن نوشتند که اهورامزدا برای مقابله با اهریمن، انسان و موجودات سودرسان را آفرید تا در جنگ با اهریمن یار و یاور او باشند.[5] در حقیقت، اهورامزدا برای جبران ضعف خود، انسان را آفرید. به تعبیر جان هینلز: «وی (انسان) نه برای بازی آفریده شده است، همانند بعضی از سنت‌های هندی، و نه موجودی است که تجلی گاه شکوه خدا باشد. خدا به انسان نیاز دارد، همانطور که انسان به خدا.»[6] از همین روی، در اوستا نیز می‌خوانیم که اهورامزدا به زرتشت می‌گوید اگر فرَوَشی‌های اَشَوَنان (مؤمنان) به یاری من نمی‌آمدند، هرآینه شکست می‌خوردم و اهریمن و یاران او بر جهان مسلط می‌شدند![7] 

پی‌نوشت:

[1]. بقره: 263 ؛ آل عمران: 97 ؛ نساء: 131 ؛ انعام : 133 ؛ حج: 64
[2]. فاطر: 15 ؛ محمد: 38.
[3]. سوره هود: 119.
[4]. مولوی جلال الدین محمد، مثنوی معنوی، دفتر 2، بخش 36 (عتاب کردن حق تعالی موسی را از بهر آن شبان).
[5]. بهرام فره‌وشی، جهان فروری، تهران: انتشارات فروهر، 1388، ص 31.
[6]. جان هینلز، شناخت اساطیر ایرانف ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: نشر چشمه، 1385، ص 93.
[7]. اوستا، فروردین یشت، بند 12-13؛ بنگرید به: اوستا، گزارش جلیل دوستخواه، تهران: نشر مروارید، 1391، ج 1، ص 407.