پایگاه جامع فرق، ادیان ومذاهب_ دین جاودان اسلام که خصیصه کامل بودن و جامع بودن را به همراه دارد، همواره به ابعاد مختلف وجودی انسان پرداخته و از هیچ جنبه‌ای غافل نمانده است و به طرقی سرنوشت انسان‌ها را به هم گره زده است.در این نوشتار به یکی از تعاملات و روابط جامعه اسلامی که بسیار با فضیلت و مهم است را اشاره می‌کنیم.

در سخنان نورانی امام صادق (علیه السلام) چنین آمده است: حق همسايگى نعمت‌ها را نيكو به جا آوريد و مواظب باشيد كه از شما به ديگرى منتقل نشوند. بدانيد كه اگر نعمت از جوار كسى رخت بربندد، كمتر پيش مى‌آيد كه دوباره به سوى او باز گردد.[1].
 یعنی نعمت علم یا نعمت قدرت بیان و قلم، نعمت نفوذ و ثروت و هر نعمتی را که خدا به شما داد، طبق حدیث این نعمت، همسایه شماست و شما همسایه نعمتید، همسایه را نرنجانید. قدر این نعمت را بدانید و گرنه این همسایه می‌رنجد و می‌رود و خیلی کم رخ می‌دهد که چیز رفته بر‌گردد.[2].

مرنجان دلم را که این مرغ وحشی              زبامی که برخاست مشکل نشیند[3]

کبوترهایی را که به خانه‌ای انس گرفته‌اند، اگر کسی این‌ها را برنجاندو آن‌ها پر بکشند، به زودی به لب بام قبلی بر نمی‌گردد و شاید هم اصلا برنگردند و یکی از این نعمت‌ها درخواست کمک کردن(مالی،معنوی، علمی)  دیگران از شماست. از این رو امام حسین (علیه السلام) فرمودند: بدانید که نیازمندی‌های مردم به شما، از نعمت‌های الهی بر شماست. پس از این نعمت‌ها خسته نشوید که هر آینه به سوی دیگران سوق یابد.[4]
و چقدر زیبا امیرالمومنین علی (علیه اسلام) جایگاه افراد نیازمند را در جامعه مطرح می‌کنند و می‌فرمایند: نیازمند و محتاج فرستاده خدا است پس كسی‌كه او را منع كند و كمكى ننمايد، خدا را منع نموده و كسی‌كه به‌ او چيزى ببخشد بخدا داده.[5] وبر اساس آیه قرآن  حوائج و درخواست‌های افراد را رد نکنید.[6] چون  خدا می‌خواهد بیازماید.

نکته‌ای بسیار مهم: کمک کردن  و رفع حاجت دیگران  به شرطی نزد خداوند ارزشمند است  و پاداش دارد که از روی ریا و منّت  نباشد. ارزش هر عملی به نگه داشتن آن عمل است با گناه(دل‌شکستن،تملّق،منّت وریا) بی ارزشش نکنیم.

پی‌نوشت:
[1]. كلينى، محمد بن يعقوب‏، الكافي( ط- الإسلامية)، محقق / مصحح: غفارى على اكبر و آخوندى، محمد، دار الكتب الإسلامية،تهران،1407 ق‏،ج4،ص38، ح3(بَابُ حُسْنِ جِوَارِ النِّعَم‏)« أَحْسِنُوا جِوَارَ نِعَمِ اللَّهِ وَ احْذَرُوا أَنْ تَنْتَقِلَ عَنْكُمْ إِلَى غَيْرِكُمْ أَمَا إِنَّهَا لَمْ تَنْتَقِلْ عَنْ أَحَدٍ قَطُّ فَكَادَتْ‏ أَنْ تَرْجِعَ إِلَيْهِ قَالَ وَ كَانَ عَلِيٌّ ع يَقُولُ قَلَّ مَا أَدْبَرَ شَيْ‏ءٌ فَأَقْبَل‏»
[2].حضرت آیت الله جوادی آملی،روابط بین الملل در اسلام، مرکز نشراسراء، زمستان 1388ش، ص114
[3].دیوان الاشعار، طبیب اصفهانی، غزل 45
[4]. ديلمى، حسن بن محمد، أعلام الدين في صفات المؤمنين‏، تاريخ وفات مؤلف: 841 ق‏، محقق / مصحح: مؤسسة آل البيت عليهم السلام،‏ قم‏، 1408 ق‏،ص298، و من كلام الحسين ع‏،« اعْلَمُوا أَنَّ حَوَائِجَ النَّاسِ إِلَيْكُمْ مِنْ نِعَمِ اللَّهِ عَلَيْكُمْ فَلَا تَمَلُّوا النِّعَمَ‏ فَتَتَحَوَّلُ إِلَى غَيْرِكُمْ:.
[5]. نهج البلاغة / ترجمه دشتى‏، شريف الرضي، محمد بن حسين‏، نشر مشهور، ايران؛ قم‏، ص703، حکمت304«انب المسکین رسول الله فمن منعه فقد منع الله....»
[6].سوره الضحی، آیه 10« وَ أَمَّا السَّائِلَ فَلا تَنْهَرْ»