یکی از مسائل و موضوعات اختلافی میان مسلمانان و وهابیان، مسأله برگزاری مراسم جشن و شادی در ایام تولد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه (علیهم السّلام) است. وهابیان برگزاری مراسم جشن و شادی در ایام تولد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه (علیهم السّلام)، قرائت قرآن، مدح رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه (علیهم السّلام) توسط شعرا و مداحان را بدعت و حرام می‌دانند. آنان برای تحریم برگزاری مراسم جشن و شادی در ایام تولد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه (علیهم السّلام) به روایت «لا تتخذوا قبری عیدا و لا تجعلوا بیوتکم قبورا و حیثما کنتم فصّلوا علیّ فإنّ صلاتکم تبلغنی؛ قبر مرا عیدگاه قرار ندهید و خانه‌های خود را نیز قبر قرار ندهید و بر من صلوات و سلام فرستید؛ زیرا به تحقیق درود شما به من می‌رسد.»[1] و روایت مشابه و هم مضمون آن تمسک کرده‌اند. که در این مقاله به تفسیر این حدیث توسط علمای اهل‌سنت می‌پردازیم.

- حافظ زکی الدین منذری متوفای 656 هجری قمری معتقد است حدیث ذکر شده در مقام تشویق و ترغیب مسلمانان به زیارت قبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌باشد. مفاد حدیث این است که مسلمانان هر چه بیشتر به زیارت قبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بروند، نه این که فقط در روزهای عید که در طول سال یک یا دوبار بیشتر اتفاق نمی‌افتد، به زیارت قبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بروند. [2]

- سبکی شافعی یکی دیگر از علمای اهل‌سنت نیز به تفسیر و بیان مفاد حدیث مورد نظر پرداخته است و می‌نویسد: مفاد حدیث این است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند: برای زیارت قبر من، زمان معین و مشخصی قرار ندهید، بلکه هر زمان توانستید به زیارت قبر من بیایید.[3]

- خفاجی حنفی نیز در تفسیر حدیث می‌نویسد: مراد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) این است که مسلمانان اعمالی همچون پوشیدن لباس‌های نو، اظهار زینت، شادی و سرور را که در ایام عید انجام می‌دهند، در کنار قبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) انجام ندهید، بلکه تنها به قصد زیارت قبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به کنار قبر آن حضرت بیایند و به آن حضرت سلام کنند و برای ایشان دعا کنند و برگردند.[4] طبق این تفسیر، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) از انجام دادن این اعمال در کنار قبر شریفشان نهی کرده‌اند، نه اینکه از انجام دادن این اعمال در منازل و تمامی مکان‌ها نهی کرده باشند. 

پی‌نوشت:

[1]. «حدّثنا عبدالله، حدّثنی أبی، ثنا سریج، قال: ثنا عبدالله بن نافع، عن إبن أبی ذئب، عن سعید المقبری، عن أبی هریرة، قال: قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم): لا تتخذوا قبری عیدا و لا تجعلوا بیوتکم قبورا و حیثما کنتم فصلّوا علیّ فإنّ صلاتکم تبلغنی.» المسند، احمد بن حنبل، دار صادر، بیروت، ج 2، ص 367.
[2]. «یحتمل أن یکون المراد به الحثّ علی کثرة زیارة النّبیّ (صلی الله علیه و آله و سلم) و أن لا یهمل حتّی لا یزار إلّا فی بعض الأوقات کالعید الذی لا یأتی فی العام إلّا مرتین.» شفاء السقام فی زیارة خیر الأنام علیه أفضل الصلاة و السلام، سبکی شافعی، محقق سید محمد رضا حسینی جلالی، ص 177.
[3]. «لا تتخذوا لها وقتا مخصوصا لا تکون الزیارة إلّا فیه، کما تری (أنّ) کثیرا من المشاهد لزیارتها یوم معین کالعید.» همان.
[4]. «و أما قوله (صلی الله علیه و آله و سلم): «لا تتخذوا قبری عیدا» فقیل: کره الاجتماع عنده فی یوم معین علی هیئة مخصوصة و قیل: المراد لا تزوره فی العام مرّة فقط بل أکثروا الزیارة له و أمّا احتماله للنهی عنها فهو ـ بفرض أنّه المراد... .» الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب، علامه امینی، مرکز الغدیر للدراسات الإسلامیة، قم، ج 5، ص 179.