در حدیثی از اصول کافی[1] آمده است که در وضو پاهایت را بشوی، و علامه مجلسی این حدیث را موثق و معتبر می‌داند.[2]
برخی گمان کرده‌اند که عالمان شیعه اين روايت را ندیده و معتقد به مسح پا شده‌اند.
در صورتی‌که بسیاری از علمای شیعه در پاسخ به این روایت گفته‌اند: این روایت حمل بر تقیه می‌شود.
علامه مجلسی در مورد همین روایت گفته که این روایت حمل بر تقیه می‌شود.[3]
فیض کاشانی هم در روایتی شبیه به این گفته است که شاید مراد از حدیث این باشد که در وقت تقیه، ابتدا مسح پا صورت پذیرد و بعد پاها شسته شود.[4]
شیخ حر عاملی نیز بعد از این حدیث گفته است که شستن پاها حمل بر تقیه می‌شود.[5]
در مقابل روایات صحیحه‌ای موجود است که پای خود را مسح کنید:
روایتی از امام صادق (علیه‌السلام) در کتاب کافی آمده که روی سر و ظاهر پا را مسح کنید[6] و علامه مجلسی آن را نیکو و مانند صحیح دانسته است.[7]
در روایت دیگری از امام صادق (علیه‌السلام) به نقل از امام باقر (علیه‌السلام) شستن را در وضو مخصوص دست و صورت و مسح را مخصوص سر و پا می‌داند.[8]
این روایات بسیار زیادند و علمای شیعه بر اساس همین روایات، اجماع بر مسح پاها دارند.[9]
ما هم روایات متواتر که مسح پا را بیان کرده‌اند عمل کرده و روایتی که موافق اهل سنت است را حمل بر تقیه می‌کنیم.

پی‌نوشت:

[1]. «إذا نسيت فغسلت ذراعك قبل وجهك فأعد غسل وجهك ثم اغسل ذراعيك بعد الوجه فإن بدأت بذراعك الأيسر قبل الأيمن فأعد غسل الأيمن ثم اغسل اليسار وإن نسيت مسح رأسك حتى تغسل رجليك فامسح رأسك ثم اغسل رجليك.» کافی، کلینی، ج3، ص35.
[2]. مرآة العقول، علامه مجلسی، ج13، ص113. «موثق.»
[3].«موثق؛ قوله عليه السلام: ثم اغسل رجليك‌ محمول على التقية.» ملاذ الأخيار، علامه مجلسی، ج1، ص376.
[4]. «لعل المراد بالحديث أنه إن كنت في موضع تقية فابدأ أولا بالمسح ليتم وضوؤك ثم اغسل رجليك، فإن بدا لك أولا في الغسل فغسلت ولم يتيسر لك المسح ، فامسح بعد الغسل حتى تكون قد آتيت بالفرض في آخر أمرك.» پاورقی کافی، کلینی، ج3، ص31.
[5]. «أقول: غسل الرجلين محمول على التقية لما مر.» وسائل الشيعة، حر عاملی، ج1، ص452.»
[6]. «... ومسح مقدم رأسه وظهر قدميه ببلة يساره وبقية بلة يمناه.» کافی، کلینی، ج3، ص25.
[7]. «حسن كالصحيح .» مرآة العقول، علامه مجلسی، ص74.
[8]. «سمعت أبا عبد الله (عليه السلام) يقول: إن أبي كان يقول: إن للوضوء حدا من تعداه لم يوجر، وكان أبي يقول: إنما يتلدد فقال له رجل: وما حده؟ قال: تغسل وجهك ويديك وتمسح رأسك ورجليك.» کافی، کلینی، ج3، ص21.
[9]. «(الثاني) [هل يجب الاستيعاب طولا في مسح الرجلين؟] - المشهور- بل ادعى عليه في الانتصار الإجماع، و هو ظاهر العلامة في المنتهى حيث نسبه إلى علمائنا اجمع، و في التذكرة حيث قال: انه إجماع فقهاء أهل البيت (عليهم السلام)- وجوب الاستيعاب في مسح الرجلين طولا و لو بمسماه عرضا، استنادا إلى ظاهر الكتاب بجعل «إلى» غاية للمسح، و جملة من الأخبار البيانية المشتملة على كون مسحهم (عليهم السلام) الى الكعبين.» حدائق الناضرة، محقق بحرانی، ج2، ص291.