پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ روز گذشته مطلبی درباره تحریف شعر مولوی در سایت قرار گرفت که مورد سوال بسیاری از دوستان واقع شد. محوریت مطلب دیروز یک بیت از اشعار مولوی در مثنوی بود که اینگونه سروده شده است:

کورکورانه مرو در کربلا
تا نیفتی چون حسین اندر بلا[مولوی، مثنوی معنوی، دفتر سوم، ص 378، بیت 831]
نویسنده در مطلب مذکور به فیشی از کتاب خیراتیه اثر آیت الله آقا محمد علی بهبهانی(کرمانشاهی) استناد کرده و یکی از توجیحات صوفیه را بیان کرده و نوشته منظور از حسین در بیت مذکور حصین بن نُمیر است که از لشکر یزید و عمر بن سعد بود و در کربلا با حضرت امام حسین (علیه السلام) جنگ کرده است و منظور از حسین در شعر مولوی، امام حسین (علیه السلام) نیست. در پی سوالات متعدد مخاطبین عزیز به چند شرح از شروح مثنوی مراجعه کردیم تا مطلب برای همه روشن شود.

ملاهادی سبزواری و سیدجعفر شهیدی در تفسیر خود بیت را همان‌گونه که نویسنده آورده بود، نقل و نقد کرده و نوشته‌اند: «هین مرو کورکورانه اندر کربلا؛ مخفف کرب و بلا که مطلق زمین خوفناک باشد و از بعض نسخ نقل کرده‌اند که "تا نیفتی چون حسین اندر بلا" و طعن می‌کنند در حق مولوی.»[سبزواری ملاهادی، شرح مثنوی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد، تهران، 1374، ج 2، ص 48] در شرح دیگر درباره این بیت چنین آمده است: «گستاخانه به دشت بلاخیز مرو و کورکورانه خود را به رنج و بلا دچار نکن!»[شهیدی سید جعفر، شرح مثنوی شهیدی، انتشارات علمی فرهنگی، تهران،1376، ج 3، ص 55] همانطور که گفته شد، توضیحات نوشته شده در دو شرح مذکور موید مطلب نویسنده است و از این جهت به مولوی انتقاد وارد است.
اما شرحی دیگر، مطلبی غیر از مطالب دو شرح گذشته بیان کرده و گفته: «کربلا اسم خاص، معروف، لیکن در اینجا مقصود خطر و دشواری است. کورکورانه در کربلا راندن: ندانسته در کاری بزرگ و پر ماجرا داخل شدن، چنانکه فریب خوردگان حکومت کوفه بی آنکه بدانند با رفتن به کربلا و جنگ با سبط رسول خدا (صلی الله علیه و آله) چه گناهی می‌کنند، گستاخانه رفتند و در عذاب الهی جاودانه ماندند.[نثری موسی، نثر و شرح مثنوی، ناشر محمد رمضانی، تهران، ج 7، ص 129] بنابراین می‌بینیم که دو شرح از شروح ذکر شده در تایید نویسنده مطلب سخن گفته‌اند و یکی بر خلاف این دو توضیحاتی ایراد نموده است. بنابراین مطلب درج شده در سایت معتبر و بر اساس منابع علمی است.

پی‌نوشت:
سبزواری ملا هادی، شرح مثنوی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد، تهران، 1374، ج 2، ص 48
شهیدی سید جعفر، شرح مثنوی شهیدی، انتشارات علمی فرهنگی، تهران،1376، ج 3، ص 55
نثری موسی، نثر و شرح مثنوی، ناشر محمد رمضانی، تهران، ج 7، ص 129