پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ با تمام اختلافاتی که در عرفان‌های نوظهور وجود دارد، در چند جهت مشترک‌اند:

1. همه از برنامه‌های مذاهب آسمانی که به زعم آن‌ها سخت و مشکل است، گریزان‌اند و به گمان خودشان در برابر آن‌ها آزادی زیادی در عین دین داری می‌خواهند.
2. همهٔ آن‌ها در این مسأله متفق‌اند که باید رابطهٔ خود را با علمای دین قطع کنند و آن‌ها را راهزن راه خود به سوی خدا می‌دانند.
3. همه یا غالب آن‌ها در مسائل اجتماعی یا سیاسی بی‌تفاوت‌اند و هرگز حاضر نیستند به خاطر آن‌ها فداکاری یا مبارزه کنند و همین است که آن‌ها را باب طبع جهان خواران و دولت‌های استعماری کرده است.
4. غالب آن‌ها پیشوایان خود را تا سرحد پرستش اطاعت می‌کنند. و گاه احترامی برای آن‌ها بیش از آن‌چه ما برای پیغمبران الهی قائل هستیم قائل‌اند.
5. همهٔ آن‌ها آداب و رسومی برای خود می‌سازند که نه تنها در ادیان آسمانی نیست بلکه منطقی و قابل قبول عقلای جهان نیز نمی‌باشد.
6. همه یا غالب آن‌ها با استدلالات عقلی مخالف‌اند و عقل را راهزن این راه می‌دانند، عشق و احساسات را حاکم بر همه چیز و عقلی را حاکم معزول می‌پندارند، علوم دینی را قیل و قالی بیش نمی‌دانند که نه از آن کیفیتی حاصل می‌شود و نه حال و همین امر، راه را بر ضد و نقیض‌گویی آن‌ها هموار می‌سازد.
7. سران آن برای اغفال پیروان خود ادعاهای عجیبی دارند و کارهایی فوق کرامات اولیاءالله برای خود قائل‌اند و گاه از ارتباط با ارواح آسمانی و یا گروه اجنه و شیاطین و فرشتگان خبر می‌دهند. و همین‌ها پیروان نادانشان را به پیروی بی‌قید و شرط وا می‌دارد.[عرفان اسلامی، مکارم شیرازی، ص 333]

پی‌نوشت:
عرفان اسلامی، آیت الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از اساتید حوزه، نشر امام علی بن ابی‌طالب، قم.