پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اعتقاد به حلول خدا در افراد زیبارو بزرگ‌ترین انحراف در فرقه صوفیه حلمانیه به شمار می‌رود. زیرا پیروان ابوحلمان دمشقی هرگاه صورتی زیبا می‌دیدند بر آن سجده می‌کردند. [التبصیر فی‌الدین و تمییز الفرقة الناجیه، ج ۱، ص ۷۷] از این‌رو بود که نظربازی و به‌تبع آن شاهدبازی در این فرقه و دیگر فرق صوفیه گسترش پیدا کرد. تا جایی که از عین القضات همدانی، روزبهان بقلی، اوحدالدین کرمانی و فخرالدین عراقی به‌عنوان بزرگ‌ترین موافقان این فرقه و مروجان این انحرافات نام برده شده است. کما اینکه روزبهان بقلی شیرازی می‌گوید: «در این چیزها (نظربازی) برای اهل عرفان، اسراری است که جز برای اهل آن نمی‌توان فاش کرد.» [عبهرالعاشقین، ص 9] درواقع ادعای حلول خدا در انسان‌های زیبارو و از اسرار خواندن آن، بهترین بهانه برای صوفیان فاسدی بود که به دنبال برآورده کردن خواهش‌های نفسانی و شهوانی خود بودند.

پی‌نوشت:
اسفراینی، شهفوربن طاهر، التبصیر فی‌الدین و تمییز الفرقة الناجیة، چاپ محمد زاهد کوثری، قاهره، ۱۳۵۹ ش، ج ۱، ص ۷۷
بقلی شیرازی، روزبهان، عبهرالعاشقین، محقق هانری کربن، نشر منوچهر، تهران، 1366، ص 9