متن مقاله
روایتی مشهور در منابع معتبر اهل‌سنت وجود دارد که در آن آمده است که خداوند شش گروه را مورد لعن قرار می‌دهد. این روایت که سندش طبق مبانی اهل سنت صحیح است، در کتبی هم‌چون سنن ترمذی و مستدرک حاکم و شعب الایمان بیهقی آمده است. در این روایت آمده است که: «أن رسول‌الله قَال: ستة لعَنتهُم وَلعَنهم اللهُ وَكُل نَبِی کان: الزَّائِدُ فِی كِتَاب اللهِ، وَالمُكذِبُ بِقَدرِ اللهِ وَالمُستَحِل لحرم اللهِ، وَالمُستحِل مِن عِترتی مَا حَرم اللهُ، و المُتسلِط  بالجبروت ليذل مَن أَعز اللهُ و يعِز من أَذل اللهُ، وَ التارك لسنَتی.[1] شش گروه را خداوند مورد لعن خود قرار داده است و نیز من و هر پیامبری، آنان را لعنت کرده است: کسی‌که به کتاب خدا چیزی بیافزاید. کسی‌که مقدرات الهی را تکذیب کند. کسی‌که با جبر و زور بر مردم مسلط شود و به آنان که خدا ذلیل کرده عزت بخشد و آن‌که خدا عزیزش کرده است را ذلیل کند. کسی‌که حلال خدا را حرام نماید. کسی‌که نسبت به عترتم آن‌چه را خدا حرام کرده است، حلال بداند و کسی‌که سنت مرا ترک کند.»

با توجه به این روایت، توجه خوانندگان عزیز را به برخی از روایات که مصادیق این روایت را نشان می‌دهد، جلب می‌کنیم.
1) دارقطنی به روایتی از عایشه اشاره کرده است که او گفته است: «نزلت (فَعِدَّةٌ مِن أَيَّامٍ أُخَرَ) مُتَتَابِعَاتٍ، فَسَقَطَتْ مُتَتَابِعَاتٌ.[2] در آیه 184 سوره بقره، کلمه متتابعات بوده و ساقط شده است.»
می‌بینیم که عایشه کلمه متتابعات را به قرآن اضافه کرده است، و طبق آن روایت مشهور رسول خدا، اضافه کننده به قرآن، مورد لعن خدا و همه پیامبران است.
2) هم‌چنین ابن‌ماجه در کتابش آورده است که: «عن عائشة قالت: لقد نزلت آية الرجم و رضاعة الكبير عشرا و لقد كان في صحيفة تحت سريري فلما مات رسول الله و تشاغلنا بموته دخل داجن فأكلها.[3] عایشه می‌گوید آیه رجم و ده بار شیر خوردن بزرگسال (رضاع کبیر) در قرآن بود، حتی تا زمان رحلت رسول خدا، تا این‌که این آیات را بزی خورد.»

در روایت فوق الذکر یکی از مواردی که موجب لعن خداوند است، ترک سنت رسول خداست. در روایتی که در منابع معتبر اهل‌سنت وجود دارد، آمده است: «عن سعید بن جبیر قال کنت مع ابن عباس بعرفات فقال ما لی لا أسمع الناس یلبون؟ قلت: یخافون من معاویة. فخرج ابن‌عباس من فسطاطه فقال: لبیک اللهم لبیک لبیک فإنهم قد ترکوا السنة من بغض علی.[4] از سعید بن جبیر نقل است که همراه با ابن‌عباس در عرفات بودم، ابن‌عباس به من گفت: ای سعید! چرا نمى‏‌شنوم که مردم «لبیک اللهم لبیک» بگویند؟ گفتم: از معاویه مى‌‏ترسند. ابن‌عباس از چادرش بیرون آمده، بلند گفت: «لبیک اللهم لبیک». ببینید چگونه از سر دشمنى با على (علیه‌السلام) سنت پیامبر را ترک کرده‌‏اند؟»
ابن حجر می‌گوید: «من داومَ عَلى ترک السنن کان نقصا فی دینه فإن کان ترکها تهاونا بها ورغبه عنها کان ذلک فسقا یعنی لورود الوعید علیه حیثُ قَالَ: من رَغبَ عَن سُنَّتی فلَیس مِنِّی.[5] هر کس بر ترک سنت‌های پیامبر مداومت به خرج دهد، چنین امری نقص در ایمان آن شخص است، و اگر سنت را از روی سهل‌انگاری و روی‌گردانی، ترک کند، فسق خواهد بود. به دلیل این‌که در این مورد وعید وارد شده؛ آن‌جا که پیامبر خدا می‌فرماید: هر کس از سنتم روی گردانی کند از من نیست.»
با توجه به مطالب مذکور چگونه می‌توان روایت ذکر شده، در ابتدای مقاله را تفسیر کرد؟

پی‌نوشت:

[1]. الجامع الصحیح، ترمذی، دار احیاء التراث، بیروت: ج4، ص457. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج1، ص36
شعب الایمان، بیهقی، دارالکتب العلمیة، بیروت:ج3، ص443
[2]. سنن الدارقطني، علی بن عمر دارقطنی، دارالمؤید، ریاض: ج3 ص170
[3]. سنن ابن ماجه، ابن ماجه قزوینی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ص435
[4]. السنن الکبری، نسایی، مکتبة المعارف، بیروت: ج2 ص343
المستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج1ص636. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[5]. فتح الباری، ابن حجر، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج3، ص265

نویسنده: محمد یاسر بیانی