پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) برای اینکه آیین اسلام، پس از وی تداوم داشته باشد، دو گوهر گران‌بها را در بین امت خود به‌ودیعت گذاشته، تا مسلمانان از راه حق و مستقیم منحرف نشوند. این دو امانت، «قرآن» و «عترت» که خاندان حضرت، یعنی حضرت علی (علیه‌السلام) و یازده فرزندش هستند، برای سعادت انسان‌ها در نظر گرفته‌شده تا با پیروی از خداوند و ائمه‌ی معصومین (علیهم‌السلام) راه حق را پیموده و از مسیر شقاوت و انحطاط نجات یابند.
در مسلک تصوف، این دو گوهر، نه‌تنها به فراموشی سپرده‌شده، بلکه به‌جای پیروی از این خاندان عصمت و طهارت، به پیروان خود دستور می‌دهند که از مراد و شیخ خود پیروی کنند، به‌گونه‌ای که فرمان‌برداری از مراد را بر اطاعت از خداوند و اهل‌بیت (علیهم‌السلام) ترجیح می‌دهند. عطار نیشابوری از قول ذوالنون مصری آورده که مرید، در فرمان‌برداری و اطاعت، باید مراد خود را نسبت به اطاعت از خدا ترجیح دهد. «ذوالنون مصری گفت: هرگز مرید نبُوَد تا استاد خود را فرمان‌بردارتر نبود از خدای.»[1]
این فرمان‌برداری از مراد و تسلیم محض وی شدن در اعتقاد صوفیان، تا حدی است که از سران آنان نقل‌شده که مرید، در تمام حالات و اقوال حتی در هنگام ذکر و عبادت نیز، نباید از صورت مرشد و مراد خود غافل شود. چنانچه زین‌العابدین شیروانی، از سران صوفیه در کتاب خود به نام ریاض‌السیاحه نوشته است: «پس در این حال سالک باید در جمیع احوال و افعال و اقوال از مراقبت صورت مرشد غافل نشود و در هنگام ذکر و وِرد و طاعت و خدمت، از وجه شیخ خود غافل نگردد، تا آنکه سالک را از کشمکش خیال و اضطراب بازدارد و درنتیجه از خطرات نفسانی و وسواس شیطانی در امان باشد.»[2]
این اعتقاد صوفیان نسبت به فرمان‌برداری از مراد در حالی است که خود را مسلمان و شیعه و اهل نماز دانسته و قرآن را به‌عنوان کتاب الهی قبول داشته و ادعای پیروی از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و خاندان او را دارند. اگر عده‌ای غیرمسلمان و مخالف شیعه، چنین اعتقادی را مطرح می‌کردند، به‌گونه‌ای دیگر جواب آنان را می‌دادیم، اما صوفیانی که خود را پیرو ائمه‌ی معصومین (علیهم‌السلام) دانسته و قرآن را به‌عنوان سخن الهی قبول دارند، حجت در برابر آنان، همان قرآن و کلام حضرات معصومین (علیهم‌السلام) است که به‌عنوان نمونه به آیه‌ای از قرآن اشاره می‌شود.
در قرآن، آیاتی درباره‌ی اطاعت و فرمان‌برداری از خدا و رسولان وی، نازل‌شده است که یکی از این آیات، آیه ۵۹ سوره‌ی نساء است، که  اطاعت و فرمان‌برداری را فقط مخصوص حق‌تعالی و رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) و ائمه‌ی معصومین (علیهم‌السلام) می‌داند. «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ... [نساء/59] ای کسانی که ایمان آورده‌اید خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیای امر خود را نیز اطاعت کنید.»
در روایتی از امام باقر و امام صادق (علیهم‌السلام) در تفسیر این آیه آمده، که مقصود از «اولی الامر» پیشوایان معصوم از خاندان محمد (صلی الله علیه و آله) هستند. [3]
حال سؤال ما از این صوفیان این است که آیا آیه‌ای از قران یا حدیثی از پیامبر و یکی از امامان معصوم وجود دارد که بگوید فرمان استاد و مراد، برتر از فرمان خدا و پیامبر و ائمه معصومین (علیهم السلام)، یا در عرض فرمان آنان است؟ این افراد با اطاعت از مراد و تسلیم محض نسبت به اقطاب خود، درواقع اسیر وسوسه‌های انسی شده‌اند، تا اینکه از دسیسه‌های شیطان محفوظ باشند.

پی‌نوشت:

[1]. عطار نیشابوری، تذکرة الاولیا، تهران، کتابخانه مرکزی، ۱۳۲۱ هجری شمسی، جلد ۱ صفحه ۱۳۴.
[2]. مکارم شیرازی، ناصر، جلوه حق، دارالفکر، قم، ۱۳۳۹ هجری شمسی، ص ۱۴۹.
[3]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، به‌تصحیح ابوالحسن شعرانی، کتاب‌فروشی اسلامیه، تهران، ۱۳۹۳ هجری قمری، ج ۳، ص ۶۴.