پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در کتب روایی اهل سنت، احادیث مختلفی در مورد فضائل حضرت علی (علیه السلام) وجود دارد که برخی از احادیث آن به صورت عمومی است که یا به همراه اهل بیت پیامبر و یا به همراه اصحاب پیامبر بیان شده است و برخی دیگر به صورت خصوصی که فقط شامل خود حضرت علی (علیه السلام) می‌باشد، و کسی با آن حضرت در آن احادیث شریک نیست.
این احادیث از افرادی مانند ابن عباس و دیگران روایت شده است و به جهت اختصار به یک حدیث طولانی از ابن عباس ذیل موضوع مقاله بسنده می‌کنیم، که یکی از بهترین و زیباترین احادیثی است که در منابع اهل سنت در فضیلت امام علی (علیه السلام) وارد شده است. (البته این حدیث را به صورت جداگانه و در چند حدیث نیز علمای اهل سنت در کتب خود ذکر کرده‌اند.)
عمرو بن میمون نقل کرده است که نزد ابن عباس بودم، در این هنگام 9 نفر پیش او آمدند و از او درخواست کردند که به همراه آن‌ها برود و یا اطراف خودش را خلوت کند تا سخنی با او داشته باشند. ابن عباس گفت من همراهتان می‌آیم، عمرو بن میمون ادامه می‌دهد، ابن عباس در آن زمان هنوز نابینا نشده بود. آنان با ابن عباس به کناری رفتند و شروع به صحبت درباره‌ی شخصی کردند، که البته ما متوجه نشدیم در4باره‌ی چه کسی سخن می‌گویند. ولی ابن عباس پس از مدتی آمد و گفت: اف و تف، این افراد از کسی بدگویی کردند که بیش از 10 خصلت منحصر به فرد را دارا است و احدی با او در این خصائص شریک نیست.
«اینان پشت سر شخصی بد می‌گویند که: پیامبر فرمود: «1- قال رسول الله لابعثنّ رجلاً لایخذیه الله ابداً، یحبه الله و رسوله فاستشرف لها...» مردی را برای فتح خیبر می‌فرستم که خداوند هرگز او را خوار نکرده است، او که خدا و پیامبرش را دوست دارد و هم‌چنین خدا و پیامبر او را دوست دارند، طلب شرافت می‌کند، پس علی کجاست؟... «2- ثمّ بعث رسول الله فلاناً بسورة التوبه فبعث علیاً خلفه فاخذها منه و قال رسول الله: لایذهب بها الاّ رجل هو منّی و انا منه.» رسول خدا فلانی (ابوبکر) را برای ابلاغ سوره توبه فرستاد، پشت سر او علی را فرستاد که سوره‌ی توبه را از ابوبکر بگیرد و این ابلاغ را انجام دهد، چرا که رسول خدا از جانب خدا فرمود برای تبلیغ سوره برائت احدی نمی‌رود، مگر مردی که از من است و من نیز از او هستم. «3- و قال النبیّ لبنی عمّه: ایکم یوالینی فی الدنیا و الاخره؟ قال ابن عباس: و علیّ جالس معه فابوتء، فقال علی انا اوالیک فی الدنیا و الاخره فقال رسول الله یا علی انت ولییّ...» پیامبر به فرزندان عمویش فرمود: کدامین شما کمک کار من در دنیا و آخرت هستید؟ ابن عباس گفت علی در آن مجلس بود، آن‌گاه که همگان از یاری رسول خدا رویگردان شدند، امام علی (علیه السلام) عرض کرد من یاور تو در دنیا و آخرت هستم. پس پیامبر فرمود: یا علی! تو ولیّ من در دنیا و آخرت هستی... «4- و کان علی اوّل من آمن من الناس بعد خدیجه.» ابن عباس گفت: همانا علی اولین مردم در ایمان به خدا و رسولش بود، بعد از او خدیجه. «5- و اخذ رسول الله ثوبه فوضعه علی علیّ و فاطمه و حسن و حسین و قال: قرء آیه التطهیر.» پیامبر لباسش را بر علی و فاطمه و حسن و حسین انداخت و سپس آیه تطهیر را در حق آنان قرائت نمود. «6- و قال ابن عباس: و شری علیّ نفسه فلبس ثوب النبیّ مکانه و کان المشرکون یرمونه...» به تحقیق علی بود که جانش را برای پیامبر گذاشت، پس لباس پیامبر را پوشید و در مکان او خوابید و مشرکان به سوی او هجوم آوردند... «7- و خرج رسول الله فی غزوه تبوک و خرج الناس معه فقال له علیّ: اخرج معک؟ فقال: لا، فبکی علیّ فقال له رسول الله: اما ترضی ان تکون منیّ بمنزلة هارون من موسی الاّ انّه لیس بعدی نبیّ، انّه لاینبغی ان اذهب الاّ و انت خلیفتی.» زمانی که پیامبر با مردم برای جنگ تبوک از مدینه خارج شدند، امام علی گفت: آیا مرا هم با خود می‌برید؟ پیامبر فرمود: نه! پس علی گریه کرد؛ آن‌گاه پیامبر به او فرمود: آیا راضی نمی‌شوی که جایگاهت نزد من همانند منزلت هارون از موسی باشد، مگر این‌که پیامبری پس از من نیست، پس برای احدی جایز نیست، که من بروم مگر این‎که تنها تو خلیفه و جانشین من در میان مردم باشی. «8- و قال له رسول الله: انت ولیّ کل مومن بعدی و مومنه.» و پیامبر فرمود: تو سرپرست و رهبر تمام مردان و زنان من پس از من هستی. «9- و قال ابن عباس: و سدّ رسول الله ابواب المسجد غیر باب علیّ فکان یدخل المسجد جنباً...» پیامبر به امر خدا تمام درب‌ها را به جز درب خانه علی، به‎سوی مسجد بست و درب خانه علی راهی بود که جز آن راهی دیگر نبود... «10- و قال رسول الله: من کنت مولاه فانّ مولاه علی، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه...» پیامبر درباره علی فرمود: هر که من رهبر و پیشوای اویم از این پس این علی مقتدا و رهبر و پیشوار اوست.»[1]

پی‌نوشت:

[1]. مسند، احمد بن حنبل، دار احیاء التراث العربی، بیروت، لبنان، ج 1ص320.
خصائص امیرالمومنین -علویه -، نسایی، مکتبه العصریه، بیروت، لبنان، (1424ق)، ص6.
مستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، دارالفکر، بیروت، لبنان، ج 3 ص123.
تلخیص مستدرک، ذهبی، دارالعاصمه، الریاض، عربستان سعودی، (1411ق)، بخش خصائص علی (ع).