پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ همه مسلمانان معتقدند که اسلام دین الهی و ابدی است. اسلام دین جاوید و ماندگار برای همه زمان‌هاست و برای همه مسائل و همه دوران‌ها احکام مورد نیاز را بیان کرده است. «وَ لا حَبَّةٍ في‏ ظُلُماتِ الْأَرْضِ وَ لا رَطْبٍ وَ لا يابِسٍ إِلاَّ في‏ كِتابٍ مُبينٍ.[انعام/59] و نه هيچ دانه‏‌اى در تاريكی‌هاى زمين، و نه هيچ تر و خشكى وجود دارد، جز اين‌كه در كتابى آشكار [در كتاب علم خدا] ثبت است.» اما آیا فقط کتاب الهی کفایت می‌کند و نیازی به سنت معصوم نیست؟ در پاسخ از این سؤال باید گفت: همه مسلمانان اعم از شیعه و سنی بر این باورند که در کنار قرآن، سنت معصوم نیز از معارف دین و منابع استنباط است، با این تفاوت که اهل سنت، سنت را به احادیث پیامبر و صحابه اطلاق می‌کنند، ولی شیعیان سنت را به سنت پیامبر و اهل بیت عصمت و طهارت اطلاق می‌کنند.
بعد از این‌که متوجه شدیم که سنت صحابه در نزد اهل سنت جایگاهی بس بالا و ارزشمند دارد، اکنون سؤال دیگری به‌وجود می‌آید که آیا صحابه معصوم هستند که سنت آنان مورد توجه اهل سنت است؟ قطعاً پاسخ منفی است و همه اهل سنت در این باور مشترک هستند، که صحابه معصوم نیستند، بلکه اهل سنت می‌گویند: صحابه عادلند و انسان عادل از روی عمد گناه و خطاء نمی‌کند، هر چند صحابه نیز مانند هر انسان دیگری ممکن است اشتباه کنند. اما در این‌جا سؤال دیگری ذهن را به خود مشغول می‌کند، که چگونه ممکن است، سنت اشخاصی مورد توجه قرار گیرد، که مانند هر انسان دیگری اشتباه و خطاء دارند!
در پاسخ از این سؤال، اهل سنت ناراحت و خشمگین شده و می‌گویند: نباید از این سؤالات پرسید! و باید فقط و فقط اطاعت کرد![1] زیرا اگر قرار باشد که با این سخنان، سنت صحابه کنار گذاشته شود، ما دین را چگونه دریافت کنیم، زیرا صحابه حلقه وصل ما با پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) هستند![2]
آری! این سخن درست است، در صورتی‌که جایگزینی وجود نداشته باشد. اما پیامبر (صلی الله علیه و آله) راه چاره را نشان داد و حلقه وصل را اهل بیت معرفی کرد. حضرت رسول فرمود: «إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ، أَحَدُهُمَا أَكْبَرُ مِنَ الْآخَرِ: كِتَابُ اللهِ حَبْلٌ مَمْدُودٌ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ، وَعِتْرَتِي أَهْلُ بَيْتِي، وَإِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ.[3] من در بین شما دو چیز گرانبها قرار دادم؛ یکی از آن دو ارزشمندتر از دیگری. کتاب و اهل بیتم که ریسمانی هستند از آسمان متصل شده به زمین. این دو (کتاب و عترت) از یکدیگر جدا نمی‌شوند، تا این‌که در حوض کوثر بر من وارد شوند.»
از همین جهت است که شیعه به سنت اهل بیت عمل می‌کند.

پی‌نوشت:

[1]. سعدالدین تفتازانی، شرح المقاصد، انتشارات الشريف الرضي‏،1409ق، ج 5، ص 29.
[2]. محب الدین احمد بن عبدالله طبری، الریاض النظره، دارالمعرفة، بیروت، چاپ اول، 1418 ق ، ج 1، ص 22.
[3]. ابن حنبل شيباني، أحمد، مسند أحمد بن حنبل، تحقيق: شعيب الأرنؤوط وعادل مرشد و ديگران، مؤسسة الرسالة، چاپ اوّل، 1421ق، ج17، ص170.

نویسنده: مجتبی محیطی